Επιδημίες και συμβάντα ανά τον κόσμο – Προληπτικά μέτρα για ταξιδιώτες – Οκτώβριος 2024

Δάγκειος πυρετός

Στις 30 Μαΐου 2024 ανακοινώθηκε από τον ΠΟΥ επιδημία Δάγκειου πυρετού.

Από τον Ιανουάριο 2024, έχουν αναφερθεί περισσότερα από 13 εκατομμύρια κρούσματα Δάγκειου πυρετού και περισσότεροι από 8.500 σχετιζόμενοι θάνατοι από 86 χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τα περισσότερα κρούσματα αφορούν στην περιοχή PAHO του ΠΟΥ (Βόρεια/ Νότια/ Λατινική Αμερική, ΗΠΑ, Καναδάς, Καραϊβική).

Στη Βραζιλία έχουν καταγραφεί περισσότερα από 9,5 εκατομμύρια κρούσματα το 2024. Επίσης στη Βραζιλία συνεχίζεται ο εμβολιασμός κατά του Δάγκειου πυρετού.

Στην ΕΕ έως τις 2 Οκτωβρίου 2024 έχουν καταγραφεί αυτόχθονα κρούσματα στη Γαλλία (76), την Ιταλία(1) και την Ισπανία (1).

Επίσης κρούσματα της νόσου έχουν καταγραφεί στην Ασία και την Αφρική από την αρχή του έτους.

Πυρετός Chikungunya (CHIKVD)

Από τις αρχές του 2024 έως τον Οκτώβριο, έχουν αναφερθεί περισσότερα από 460.000 κρούσματα CHIKVD σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης έχουν αναφερθεί περισσότεροι από 170 σχετιζόμενοι θάνατοι, όλοι στη Βραζιλία. Οι χώρες που αναφέρουν τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων είναι η Βραζιλία (391.754), η Παραγουάη(2.749), η Αργεντινή(768) και η Βολιβία(409).

Στις χώρες της Ασίας κρούσματα έχουν αναφερθεί από την Ινδία(69.439) , το Πακιστάν (2.447), την Ταϊλάνδη(468), τις Μαλδίβες(389), το Ανατολικό Τιμόρ (195) και τη Μαλαισία (72).

Στην Αφρική από την αρχή του έτους έχουν αναφερθεί κρούσματα στη Σενεγάλη(9).

Στις 31 Ιουλίου 2024, η Γαλλία ανέφερε ένα μη σχετιζόμενο με ταξίδι κρούσμα πυρετού Chikungunya, το πρώτο στην Ευρώπη. Μέχρι τον Οκτώβριο 2024 ανακοινώθηκαν επτά αυτόχθονα κρούσματα στo νησί La Runion στον Ινδικό ωκεανό.

Πυρετός Δυτικού Νείλου

Από τις αρχές του 2024 και έως τις 2 Οκτωβρίου, έχουν καταγραφεί κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλου σε 13 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ (Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία, Σλοβακία και Σλοβενία) και σε 5 χώρες εκτός ΕΕ/ΕΟΧ (Αλβανία, Σερβία, Κοσσυφοπέδιο, Βόρεια Μακεδονία και Τουρκία).

Πυρετός Oropouche(OROV)

Το 2024 και έως τις 31 Αυγούστου, 9.852 επιβεβαιωμένα κρούσματα OROV, έχουν αναφερθεί στη Βραζιλία (7.931), το Περού (930), την Κούβα (506), τη Βολιβία(356),την Κολομβία (74) και τη Δομινικανή Δημοκρατία (33) .Επιπλέον έχουν αναφερθεί κρούσματα στις ΗΠΑ (21) και τον Καναδά (1).

Επίσης το 2024 στην Ευρώπη έχουν καταγραφεί 10 επιβεβαιωμένα κρούσματα, στην Ιταλία (5), στην Ισπανία (3), στη Γερμανία(2). Τα κρούσματα αφορούν σε ταξιδιώτες που επέστρεψαν από την Κούβα(9) και από την Βραζιλία(1).

Οδηγίες

Ο Δάγκειος πυρετός, ο πυρετός Chikungunya, ο πυρετός Δυτικού Νείλου και ο πυρετός Oropouche μεταδίδονται μέσω τσιμπήματος από μολυσμένο κουνούπι ή μυγάκι (midge) στην περίπτωση του πυρετού Oropouche. Συνεπώς συνιστάται η τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία από τα έντομα:

χρήση εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών στο δέρμα και πάνω από ρούχα
ένδυση με μακριά ρούχα, ψηλές κάλτσες και κλειστά παπούτσια
προστασία του περιβάλλοντα χώρου με σήτες και κουνουπιέρες και ψεκασμός ανεμιστήρων και κλιματιστικών

Δεν υπάρχει εμβόλιο για την προφύλαξη και οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από ενδημικές περιοχές συνιστάται να εφαρμόζουν τα παραπάνω προληπτικά μέτρα προστασίας από τα έντομα για 3 εβδομάδες μετά την επιστροφή τους. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στο εμπόριο και στις διεθνείς μετακινήσεις.

Mpox

Το 2024, περισσότερα από 36.000 κρούσματα (επιβεβαιωμένα και ύποπτα) Mpox (clade I / clade II) και περισσότεροι από 850 σχετιζόμενοι θάνατοι έχουν αναφερθεί από χώρες της Αφρικής. Η χώρα που αναφέρει τα περισσότερα κρούσματα είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (27.000) εκ των οποίων τα 5.500 είναι εργαστηριακά επιβεβαιωμένα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, επιβεβαιωμένα κρούσματα Mpox έχουν αναφερθεί σε γειτονικές χώρες (Μπουρούντι, Ρουάντα, Ουγκάντα, Κένυα, Νότια Αφρική, Γουινέα, Καμερούν, Κονγκό, Γκαμπόν, Γκάνα, Μαρόκο, Λιβερία και Νιγηρία).

Εισαγόμενα κρούσματα (Clade I) εκτός της αφρικανικής ηπείρου έχουν αναφερθεί από τη Σουηδία (1) και από την Ταϊλάνδη (1). Δεν αναφέρεται προς το παρόν δευτερογενής μετάδοση της νόσου.

Στις 14 Αυγούστου 2024, ο ΠΟΥ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία.

Οδηγίες

Οι ταξιδιώτες, που επισκέπτονται χώρες στις οποίες αναφέρονται κρούσματα , συστήνεται πριν το ταξίδι να ενημερώνονται για τον τρόπο μετάδοσης της νόσου και να τηρούν τα παρακάτω μέτρα ατομικής προστασίας:

εφαρμογή της υγιεινής των χεριών – συχνό πλύσιμο με νερό και σαπούνι ή χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού εάν τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα
αποφυγή επαφής των χεριών με το στόμα, τη μύτη και τα μάτια
αποφυγή επαφής με άγρια ζώα, ζωντανά ή νεκρά ή κατανάλωσης μη επαρκώς μαγειρεμένου κρέατος που προέρχεται από αυτά
αποφυγή χρήσης προϊόντων (κρέμες, λοσιόν, σκόνες) που προέρχονται από άγρια ζώα
εφαρμογή ασφαλών σεξουαλικών πρακτικών
αποφυγή επαφής με άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα και ιδιαίτερα δερματικές βλάβες ή βλάβες των γεννητικών οργάνων, καθώς και με τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα τους
αποφυγή άμεσης επαφής με ασθενείς, σωματικά υγρά ασθενών, σορούς/ σωματικά υγρά θανόντων
αναβολή του ταξιδιού στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων συμβατών με ευλογιά των πιθήκων

Συστήνεται εμβολιασμός για τα άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox με το εμβόλιο Jynneos

Οι ίδιες οδηγίες ισχύουν και για εργαζόμενους στις χώρες αυτές, καθώς και σε ναυτικούς που τα πλοία τους προσεγγίζουν λιμάνια αυτών των χωρών.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, εάν εμφανιστούν συμπτώματα συμβατά με ευλογιά των πιθήκων, θα πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική φροντίδα και να αποφεύγεται η επαφή με άλλα άτομα. Στην περίπτωση που ο ταξιδιώτης αναπτύξει συμπτώματα κατά τη διάρκεια της επιστροφής του, με όποιο μεταφορικό μέσο, θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια κατά την άφιξη και να αναφέρει το πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού, έτσι ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω διασπορά της νόσου και να διευκολυνθεί η διαδικασία ιχνηλάτησης επαφών.

Μετά την επιστροφή, οι ταξιδιώτες συστήνεται να παρακολουθούν την υγεία τους για 21 ημέρες και στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων να αναζητήσουν άμεσα ιατρική φροντίδα αναφέροντας το πρόσφατο ταξίδι.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δεν υπάρχει κανένας περιορισμός σε ότι αφορά στο εμπόριο και στις διεθνείς μετακινήσεις.

Αιμορραγικός πυρετός Marburg

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2024, η Ρουάντα ανέφερε επιδημία από αιμορραγικό πυρετό Marburg. Μέχρι τις 3 Οκτωβρίου 2024, έχουν αναφερθεί 37 κρούσματα, συμπεριλαμβανομένων 11 θανάτων. H πλειοψηφία των ατόμων που μολύνθηκαν είναι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας. Αναφέρθηκαν κρούσματα σε οκτώ από τις τριάντα περιφέρειες της Ρουάντα.

Οδηγίες

Εάν ταξιδεύετε στη Ρουάντα, συστήνεται να αποφεύγετε:

την επαφή με άρρωστα άτομα που έχουν συμπτώματα, όπως πυρετό, μυϊκό πόνο και εξάνθημα
την επαφή με αίμα και άλλα σωματικά υγρά ατόμων
τις επισκέψεις σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας ιδιαίτερα στις περιοχές που έχουν καταγραφεί κρούσματα, εάν δεν συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας
την επαφή με νεκρά σώματα ή αντικείμενα που έχουν έρθει σε επαφή με νεκρά σώματα, καθώς και τη συμμετοχή σε τελετές ταφής
την επίσκεψη σε παραδοσιακούς θεραπευτές
την επαφή με νυχτερίδες ή την είσοδο στις σπηλιές και τα ορυχεία όπου ζουν
την επαφή με ζώα όπως χιμπατζήδες, γορίλες κτλ

Κατά τη διάρκεια της παραμονή σας στις περιοχές με κρούσματα, θα πρέπει να παρακολουθείτε την υγεία σας για ενδεχόμενη εμφάνιση συμπτωμάτων ύποπτων για λοίμωξη από ιό Marburg. Η παρακολούθηση θα πρέπει να συνεχιστεί και για 21 ημέρες μετά την αναχώρηση σας από τη χώρα.

Σε περίπτωση που εμφανίσετε πυρετό, ρίγη, πονοκέφαλο, μυαλγίες, εξάνθημα, πόνο στο στήθος, πονόλαιμο, διάρροια, έμετο, κοιλιακό άλγος ή ανεξήγητη αιμορραγία ή μώλωπες, θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική αξιολόγηση και να αναφέρετε το πρόσφατο ταξίδι σας. Στο μεταξύ θα πρέπει για προληπτικούς λόγους, να έχετε απομονωθεί από άλλα άτομα.

Ιλαρά

Από την 1 Αυγούστου έως τις 31 Ιουλίου 2024, έχουν αναφερθεί 17.949 κρούσματα ιλαράς (13.871 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα) σε 30 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ.

Ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων έχει αναφερθεί από τη Ρουμανία (14.086), την Ιταλία (845), το Βέλγιο (576),Αυστρία (523) και Γαλλία (479).

Επίσης έχουν αναφερθεί 19 σχετιζόμενοι με ιλαρά θάνατοι στην ΕΕ/ΕΟΧ, στη Ρουμανία (18) και στην Ιρλανδία (1).

Οι χώρες εκτός ΕΕ/ΕΟΧ που ανέφεραν τα περισσότερα κρούσματα είναι το Καζακστάν (27.330),το Αζερμπαϊτζάν (16.633),η Ρωσία (13.018),το Κιργιστάν (11.759) και το Ηνωμένο Βασίλειο (2.123).

Οδηγίες

Oι ταξιδιώτες, παιδιά και ενήλικες, σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων συστήνεται να επιβεβαιώνουν τον πλήρη εμβολιασμό τους με δύο δόσεις του τριδύναμου εμβολίου ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) πριν το ταξίδι. Σε ότι αφορά στην Ευρώπη ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται στους ταξιδιώτες στην Ρουμανία.

COVID-19

Μετά την ανακοίνωση από τον ΠΟΥ στις 5 Μαΐου 2023, σχετικά με την λήξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για την υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο, προτεραιότητα για τους ταξιδιώτες αποτελεί η τήρηση των βασικών μέτρων πρόληψης μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος όπως:

η συχνή εφαρμογή της υγιεινής των χεριών
η αναπνευστική υγιεινή (κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα, αποφυγή επαφής των χεριών με στόμα, μύτη ή μάτια)
η αποφυγή επαφήςμε άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα

Επιπρόσθετα συστήνονται:

ο ετήσιος εμβολιασμός για COVID-19
η αναβολή του ταξιδιούστην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων συμβατών με COVID-19, όπως επίσης στην περίπτωση αναμονής αποτελέσματος ή επί θετικού αποτελέσματος σε ταχεία δοκιμασία αντιγόνου ή μοριακό έλεγχο με RT-PCR
η εφαρμογή μάσκας, η παραμονή στο χώρο διαμονής και η αναζήτηση ιατρικής βοήθειαςστην περίπτωση νόσησης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού
η αναζήτηση ιατρικής βοήθειαςστην περίπτωση εμφάνισης πυρετού ή/και συμπτωμάτων από το αναπνευστικό σύστημα έως και 5 ημέρες μετά την επιστροφή

Η χρήση μάσκας στους δημόσιους κλειστούς ή ανοιχτούς χώρους σε συνθήκες συνωστισμού, συστήνεται για άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Κοκκύτης

Ο κοκκύτης είναι ενδημική νόσος τόσο για την ΕΕ/ΕΟΧ όσο και παγκόσμια. Το 2023 δηλώθηκαν περισσότερα από 25.000 κρούσματα σε χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ. Το πρώτο τρίμηνο του 2024 έχουν δηλωθεί περισσότερα από 32.000 κρούσματα (Δανία, Βέλγιο, Κροατία, Τσεχία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία, Μαυροβούνιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Σερβία).Η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορά σε βρέφη μικρότερα του ενός έτους και σε έφηβους 10-19 ετών. Η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων αποδίδεται σε χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, εξασθενημένη ανοσία καθώς και σε αναμενόμενα επιδημικά κύματα κάθε τρία έως πέντε χρόνια ακόμα και σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη.

Τα βρέφη διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου και σχεδόν όλοι οι θάνατοι στις ευρωπαϊκές χώρες αφορούν σε βρέφη ηλικίας μικρότερης των τριών μηνών.

Οδηγίες

Το βασικότερο μέτρο πρόληψης για τον κοκκύτη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, από τον 2ο μήνα της ζωής καθώς και η ολοκλήρωση του εμβολιασμού με όλες τις απαιτούμενες δόσεις εμβολίων των παιδιών και των ενηλίκων σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.

Πηγή: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/increase-pertussis-cases-eueea

Χολέρα

Από τον Ιανουάριο έως τον Αυγούστου 2024, έχουν αναφερθεί 371.381 κρούσματα χολέρας και 2.517 θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι χώρες που αναφέρουν τα περισσότερα κρούσματα είναι το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Σομαλία , η Νιγηρία, η Αιθιοπία και οι Κομόρες.

Στις Κομόρες η χολέρα έχει κηρυχτεί επίσημα ενδημική νόσος από τις 2 Φεβρουαρίου του 2024 και έχουν καταγραφεί συνολικά και στα τρία νησιά, πάνω από 10.000 κρούσματα, συμπεριλαμβανομένων 149 σχετιζόμενων θανάτων έως τις 12 Αυγούστου του 2024. Δεδομένης της απουσίας αυτόχθονων κρουσμάτων χολέρας στη Μαγιότ από τα μέσα Ιουλίου του 2024 και της μείωσης του αριθμού νέων κρουσμάτων στις Κομόρες, η πιθανότητα μετάδοσης θεωρείται πλέον πολύ χαμηλή.

Οδηγίες

Οι ταξιδιώτες συστήνεται να τηρούν αυστηρά τα προληπτικά μέτρα για την ασφαλή κατανάλωση τροφίμων και ποτών. Στην περίπτωση μακράς παραμονής σε ενδημικές περιοχές, όπως τα μέλη ανθρωπιστικών αποστολών, συνιστάται ο εμβολιασμός.

Πολιομυελίτιδα

Το 2024 έως τις 24 Σεπτεμβρίου έχουν καταγραφεί 40 κρούσματα οξείας χαλαρής παράλυσης(AFP) οφειλόμενα στον τύπο WPV1 της πολιομυελίτιδας στο Πακιστάν(21) και στο Αφγανιστάν(19).

Επιπλέον, στις 25 Ιουλίου, ένα κρούσμα οξείας χαλαρής παράλυσης AFP, οφειλόμενο σε παραλλαγή του ιού της πολιομυελίτιδας καταγράφηκε στη περιοχή Deir al–Balah της Γάζας, στην Παλαιστίνη.

Ιός πολιομυελίτιδας που προέρχεται από εμβόλιο (cVDPV):

Από τον Ιανουάριο έως το Σεπτέμβριο 2024 καταγράφηκαν 139 κρούσματα οξείας χαλαρής παράλυσης AFP οφειλόμενα στον τύπο cVPDV1 της νόσου, από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Μοζαμβίκη.

Το 2024 καταγράφηκαν 165 κρούσματα οξείας χαλαρής παράλυσης AFP οφειλόμενα στον τύπο cVPDV2 της νόσου από 16 χώρες. Η πλειονότητα των κρουσμάτων καταγράφηκε στη Νιγηρία (57) και στην Υεμένη(33).

Το 2023 και το 2024, δεν αναφέρθηκαν περιπτώσεις AFP που προκλήθηκαν από τον τύπο cVDPV3.

Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης/ Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου είναι ελεύθερες πολιομυελίτιδας από το 2002.

Οδηγίες

Ο ιός της πολιομυελίτιδας μεταδίδεται από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού και σπανιότερα μέσω της στοματο-στοματικής οδού, σε συνθήκες χαμηλού υγειονομικού επιπέδου. Ο ιός ανιχνεύεται πιο εύκολα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα κόπρανα, από ότι σε φαρυγγικές εκκρίσεις. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το γάλα, άλλες τροφές και αντικείμενα μολυσμένα με κόπρανα έχουν ενοχοποιηθεί ως πηγές μετάδοσης. Δεν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις μετάδοσης μέσω εντόμων. Το νερό και τα λύματα ενοχοποιούνται σπανίως. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εμφανίζονται συμπτώματα, ενώ τη σοβαρή παραλυτική μορφή της νόσου εκδηλώνει λιγότερο από 1% όσων μολύνονται από τον ιό.

Η πολιομυελίτιδα είναι νόσημα που προλαμβάνεται με εμβολιασμό. Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των ταξιδιωτών, από και προς χώρες στις οποίες η νόσος ενδημεί, καθώς και η καταγραφή του εμβολιασμού στο Διεθνές Πιστοποιητικό Εμβολιασμού.

Πηγές: