Μηνιαίο επιδημιολογικό δελτίο για τον ταξιδιώτη στο εξωτερικό – Φεβρουάριος 2025

Ο ταξιδιώτης στο εξωτερικό εκτίθεται σε κινδύνους που εξαρτώνται από τον σκοπό του ταξιδιού, τον προορισμό, τη διάρκεια της παραμονής και την εποχή κατά την οποία πραγματοποιείται το ταξίδι, τη συμπεριφορά του και τις συνθήκες διαμονής του. Επιπρόσθετα, οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, οι έγκυες, αποτελούν ευπαθείς ομάδες πληθυσμού με αυξημένο κίνδυνο νόσησης από λοιμώδες νόσημα. Η ταχεία και πολλές φορές απρόβλεπτη μεταβολή των δεδομένων σε κάθε σημείο του πλανήτη όπως εξάρσεις επιδημιών, νεοαναδυόμενα νοσήματα, φυσικές καταστροφές και μεταναστεύσεις ομάδων πληθυσμού, μεταβάλλουν το σχετικό κίνδυνο για τον ταξιδιώτη.

Στο μηνιαίο δελτίο για τον ταξιδιώτη στο εξωτερικό αποτυπώνεται η τρέχουσα επιδημιολογική εικόνα μεταδοτικών νοσημάτων στον πλανήτη, οι οδηγίες χορήγησης όλων των απαραίτητων εμβολίων και της ανθελονοσιακής αγωγής ανά χώρα προορισμού καθώς και γενικά προληπτικά μέτρα.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Δάγκειος πυρετός

Η μεγάλη αύξηση κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού σε παγκόσμιο επίπεδο το 2024, είχε ως συνέπεια την ανακοίνωση, στις 30 Μαΐου 2024 από τον ΠΟΥ, επιδημίας Δάγκειου πυρετού. Συγκεκριμένα 125 χώρες χαρακτηρίζονται ενδημικές, ενώ εφαρμόζεται στρατηγικό σχέδιο σε παγκόσμιο επίπεδο για τον περιορισμό της μετάδοσης της νόσου.

Το 2025, έχουν αναφερθεί πάνω από 100.000 κρούσματα δάγκειου πυρετού και περισσότεροι από 10 θάνατοι παγκοσμίως, από 24 χώρες.

Τα περισσότερα κρούσματα αφορούν στην περιοχή PAHO του ΠΟΥ (Βόρεια/ Νότια/ Λατινική Αμερική, ΗΠΑ, Καναδάς, Καραϊβική).

Το 2024, αναφέρθηκαν περισσότερα από 14 εκατομμύρια κρούσματα Δάγκειου πυρετού και περισσότεροι από 10.000 σχετιζόμενοι θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο από 86 χώρες. Στη Βραζιλία περισσότερα από 12,5 εκατομμύρια κρούσματα αναφέρθηκαν το 2024. Επίσης στη Βραζιλία συνεχίζεται ο εμβολιασμός κατά του Δάγκειου πυρετού.

Πυρετός Chikungunya (CHIKVD)

Από τις αρχές του 2025, περίπου 5.000 κρούσματα του ιού Chikungunya (CHIKVD)και 2 σχετιζόμενοι θάνατοι έχουν αναφερθεί παγκοσμίως.

Από 31 Ιουλίου 2024 και μέχρι τον τις 10 Φεβρουαρίου του 2025, η Γαλλία ανέφερε 783 κρούσματα (εισαγόμενα και αυτόχθονα) της νόσου στη νήσο La Reunion (Ινδικός ωκεανός).

Το 2024, αναφέρθηκαν περισσότερα από 480.000 κρούσματα CHIKVD σε παγκόσμιο επίπεδο και περισσότεροι από 200 σχετιζόμενοι θάνατοι, όλοι στη Βραζιλία. Συνολικά 23 χώρες ανέφεραν κρούσματα CHIKVD. Οι χώρες που ανέφεραν τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων ήταν η Βραζιλία (407.250), η Παραγουάη (3.104), η Αργεντινή (768) και η Βολιβία (451).

Πυρετός Δυτικού Νείλου

Το 2024 αναφέρθηκαν 1.436 κρούσματα τοπικής μετάδοσης της νόσου από 19 χώρες της Ευρώπης, Ιταλία (455), Ελλάδα (217), Ισπανία (138), Ουγγαρία (111), Αλβανία (106), Ρουμανία (99), Σερβία (63), Τουρκία (90), Γαλλία (39), Αυστρία (34), Γερμανία (27), Κροατία (20), Βουλγαρία (16), Σλοβακία (6), Σλοβενία (5), Κόσοβο (4), Κύπρος (2), Βόρεια Μακεδονία (2) και Τσεχία (2). Επίσης αναφέρθηκαν 125 σχετιζόμενοι θάνατοι από την Ελλάδα (34), την Ιταλία (21), τη Ρουμανία (20), την Ισπανία (15),την Αλβανία (13), την Τουρκία (7), την Ουγγαρία (5), τη Σερβία (5), τη Βουλγαρία (3), τη Γαλλία (1) και τη Βόρεια Μακεδονία (1). Την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους (2023), είχαν αναφερθεί 781 κρούσματα.

Ο αριθμός των κρουσμάτων που αναφέρθηκαν το 2024 είναι πάνω από τον μέσο μηνιαίο αριθμό κρουσμάτων της τελευταίας δεκαετίας.

Ο Δάγκειος πυρετός, ο πυρετός Chikungunya και ο πυρετός Δυτικού Νείλου μεταδίδονται μέσω τσιμπήματος από μολυσμένο κουνούπι. Συνεπώς συνιστάται η τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία από τα έντομα:

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2022/07/taxidiotikos_odigos_2022.pdf

(σελίδες 31-32)

Δεν υπάρχει εμβόλιο για την προφύλαξη και οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από ενδημικές περιοχές συνιστάται να εφαρμόζουν τα παραπάνω προληπτικά μέτρα προστασίας από τα έντομα για 3 εβδομάδες μετά την επιστροφή τους.

Κίτρινος πυρετός

Στις 3 Φεβρουαρίου 2025 ο ΠΟΥ ανακοίνωσε αύξηση κρουσμάτων κίτρινου πυρετού σε χώρες της νότιας Αμερικής. Οι χώρες της νότιας Αμερικής αποτελούν δημοφιλή τουριστικό προορισμό για τους ταξιδιώτες της ΕΕ/ΕΟΧ. Συνεπώς πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες αναφορικά με τη χορήγηση εμβολίου έναντι του κίτρινου πυρετού, καθώς και οι οδηγίες εντομοαπωθητικής προστασίας.

Σημειώνεται από το 2005 έχουν αναφερθεί 16 εισαγόμενα κρούσματα κίτρινου πυρετού στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ.

Mpox (monkeypox)

Το 2024 και μέχρι 5 Ιανουαρίου 2025 περισσότερα από 50.500 κρούσματα (επιβεβαιωμένα και ύποπτα) Mpox clade I και clade II και περισσότεροι από 1.100 σχετιζόμενοι θάνατοι

αναφέρθηκαν από χώρες της Αφρικής.

Η χώρα που αναφέρει μέχρι και σήμερα τα περισσότερα κρούσματα είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ). Επιβεβαιωμένα κρούσματα Mpox αναφέρονται σε χώρες γειτονικές της ΛΔΚ (Μπουρούντι, Ρουάντα, Ουγκάντα, Κένυα, Νότια Αφρική, Γουινέα, Καμερούν, Κονγκό, Γκαμπόν, Γκάνα, Μαρόκο, Λιβερία, Νιγηρία).

Από την έναρξη της επιδημίας το 2022 και μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου 2025 έχουν αναφερθεί περισσότερα από 23.882 κρούσματα Mpox από 29 χώρες στην ΕΕ/ΕΟΧ. Από τον Αύγουστο 2024 έως τον Φεβρουάριο 2025, έχουν αναφερθεί 13 κρούσματα από τη Σουηδία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ιρλανδία και τη Γαλλία.

Το 2025, εκτός Αφρικής και Ευρώπης, κρούσματα Mpox αναφέρθηκαν από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Στις 14 Αυγούστου 2024, ο ΠΟΥ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία.

Οι ταξιδιώτες, που επισκέπτονται χώρες στις οποίες αναφέρονται κρούσματα , συστήνεται πριν το ταξίδι να ενημερώνονται για τον τρόπο μετάδοσης της νόσου και να τηρούν τα ενδεικνυόμενα μέτρα ατομικής προστασίας:

https://eody.gov.gr/nosos-mpox-odigies-gia-toys-taxidiotes/

Συστήνεται εμβολιασμός για άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.

Εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox με το εμβόλιο Jynneos

Οι ίδιες οδηγίες ισχύουν και για εργαζόμενους στις χώρες αυτές, καθώς και σε ναυτικούς που τα πλοία τους προσεγγίζουν λιμάνια αυτών των χωρών.

Μετά την επιστροφή, οι ταξιδιώτες συστήνεται να παρακολουθούν την υγεία τους για 21 ημέρες και στην περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων να αναζητήσουν άμεσα ιατρική φροντίδα αναφέροντας το πρόσφατο ταξίδι.

Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

Στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ παρατηρείται σημαντική αύξηση των κρουσμάτων από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όπως η σύφιλη και η γονόρροια. Συγκεκριμένα, το 2023 αναφέρθηκαν σχεδόν 100.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα γονόρροιας, αύξηση 31% συγκριτικά με το 2022 κα 300% συγκριτικά με το 2014.Το ίδιο έτος αναφέρθηκαν 41.051 επιβεβαιωμένα κρούσματα σύφιλης, αύξηση 13% συγκριτικά με το 2022 και 100% συγκριτικά με το 2014.

Οι χλαμυδιακές λοιμώξεις, παρά τη μείωση των κρουσμάτων, παραμένουν το συχνότερα δηλωθέν σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.

Η αύξηση μπορεί να οφείλεται σε συστηματικότερη επιτήρηση, αλλά και σε διαφορετικές σεξουαλικές πρακτικές όπως η μη χρήση προφυλακτικού και η πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι.

Συστήνεται η έμφαση σε ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές.

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2022/07/taxidiotikos_odigos_2022.pdf

(σελίδες 34-35)

Ιογενείς αιμορραγικοί πυρετοί

Ιός Ebola

Στις 30 Ιανουαρίου 2025 η Ουγκάντα ανακοίνωσε επιδημία από ιό Ebola (ιός του Σουδάν) στην Kampala. Στα 10 Φεβρουαρίου ανακοινώθηκαν 9 επιβεβαιωμένα κρούσματα (1 σχετιζόμενος θάνατος).Το πρώτο κρούσμα αφορά σε επαγγελματία υγείας.

Ιός Marburg

Στις 20 Ιανουαρίου του 2025, η Τανζανία ανακοίνωσε επιδημία της νόσου του ιού Marburg στην περιοχή Kagera, έπειτα από αναφορά 10 κρουσμάτων (2 επιβεβαιωμένα και 8 ύποπτα) και 10 σχετιζόμενων θανάτων.

Στη Ρουάντα μετά από 42 μέρες χωρίς νέα κρούσματα, η επιδημία θεωρείται πως έχει λάβει τέλος.

Τα μέτρα πρόληψης για τους ιογενείς αιμορραγικούς πυρετούς είναι η αποφυγή:

της επαφής με άρρωστα άτομα που έχουν συμπτώματα, όπως πυρετό, μυϊκό πόνο και εξάνθημα.
της επαφής με αίμα και άλλα σωματικά υγρά ασθενών.
των επισκέψεων σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας ιδιαίτερα στις περιοχές που έχουν καταγραφεί κρούσματα, εάν δεν συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας.
της επαφής με νεκρά σώματα ή αντικείμενα που έχουν έρθει σε επαφή με νεκρά σώματα, καθώς και τη συμμετοχή σε τελετές ταφής.
της επίσκεψης σε παραδοσιακούς θεραπευτές.
της επαφής με νυχτερίδες ή την είσοδο στις σπηλιές και τα ορυχεία όπου ζουν.
της επαφής με ζώα όπως χιμπατζήδες, γορίλες κτλ.

Σε περίπτωση που εμφανιστεί πυρετός, ρίγη, πονοκέφαλος, μυαλγίες, εξάνθημα, πόνος στο στήθος, πονόλαιμος, διάρροια, έμετος, κοιλιακό άλγος ή ανεξήγητη αιμορραγία ή μώλωπες, θα πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική αξιολόγηση και να αναφερθεί το πρόσφατο ταξίδι. Για προληπτικούς λόγους, συνιστάται απομόνωση από άλλα άτομα και παρακολούθηση της υγείας για 21 ημέρες μετά την αναχώρηση από ενδημική χώρα.

Αιμορραγικός πυρετός Crimean-Congo

Τον Ιανουάριο 2025 ο ΠΟΥ ανακοίνωσε επιδημία αιμορραγικού πυρετού Crimean-Congo στην Σενεγάλη, στην περιοχή Kaffrine, με 2 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 1 σχετιζόμενο θάνατο. Κρούσματα αναφέρονται σε περισσότερες από 30 χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η νόσος μεταδίδεται με τσίμπημα τσιμπουριού και δυνητικά είναι θανατηφόρα. Για την αποφυγή της μετάδοσης συνιστώνται τα παρακάτω:

Προστασία από κρότωνες (τσιμπούρια) – συνοπτική έκδοση

Ανασκόπηση δραστηριότητας αναπνευστικών ιών στην ΕΕ/ΕΟΧ

Συνεχίζεται η έντονη δραστηριότητα των αναπνευστικών ιών στις χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ. Προεξάρχει η εποχική γρίπη και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV).Η δραστηριότητα του SARS-CoV-2 παραμένει χαμηλή. Συνιστάται ο εμβολιασμός καθώς και η εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας, η αναπνευστική υγιεινή και η υγιεινή των χεριών:

συχνό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι ή εφαρμογή αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος εάν δεν είναι εμφανώς λερωμένα
κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντιλο κατά τη διάρκεια βήχα ή φτερνίσματος και άμεση απόρριψή του σε κάδο απορριμμάτων. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει διαθέσιμο χαρτομάντιλο καλύπτεται το στόμα και η μύτη με το εσωτερικό του αγκώνα και όχι με τα χέρια
αποφυγή της επαφής των χεριών με τα μάτια, το στόμα και τη μύτη

Ιλαρά

Το 2024, το Περιφερειακό Γραφείο Ευρώπης του ΠΟΥ ανέφερε 104.849 κρούσματα ιλαράς. Ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων αναφέρθηκε από τη Ρουμανία και ακολουθούν η Ιταλία, το Βέλγιο, η Αυστρία και η Γαλλία. Συνολικά το 2024 αναφέρθηκαν 20 σχετιζόμενοι θάνατοι στην ΕΕ/ΕΟΧ, από την Ρουμανία (19) και την Ιρλανδία (1). Το 2025, αναφέρθηκαν 1.118 κρούσματα ιλαράς από 9 χώρες της Ευρώπης και 2 σχετιζόμενοι θάνατοι από την Ρουμανία. Η υπηρεσία δημόσιας υγείας του Τέξας (ΗΠΑ), το 2025 μέχρι τον Φεβρουάριο ανακοίνωσε επιδημία ιλαράς με 58 επιβεβαιωμένα κρούσματα.

Oι ταξιδιώτες, παιδιά και ενήλικες, σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων συστήνεται να επιβεβαιώνουν τον πλήρη εμβολιασμό τους με δύο δόσεις του τριδύναμου εμβολίου ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (MMR) πριν το ταξίδι. Σε ότι αφορά στην Ευρώπη ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται στους ταξιδιώτες στην Ρουμανία.

Κοκκύτης

Ο κοκκύτης είναι ενδημική νόσος τόσο για την ΕΕ/ΕΟΧ όσο και παγκόσμια. Από τον Ιανουάριο έως το Μάρτιο 2024 έχουν δηλωθεί περισσότερα από 32.000 κρούσματα (Δανία, Βέλγιο, Κροατία, Τσεχία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία, Μαυροβούνιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Σερβία). Η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορά σε βρέφη μικρότερα του ενός έτους (17 χώρες) και σε έφηβους 10-19 ετών (6 χώρες). Η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων αποδίδεται σε χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, εξασθενημένη ανοσία καθώς και σε αναμενόμενα επιδημικά κύματα κάθε τρία έως πέντε χρόνια ακόμα και σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη.

Τα βρέφη διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου και σχεδόν όλοι οι θάνατοι στις χώρες της Ευρώπης, έχουν καταγραφεί σε βρέφη κάτω των τριών μηνών.

Το βασικότερο μέτρο πρόληψης για τον κοκκύτη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, από τον 2ο μήνα της ζωής καθώς και η ολοκλήρωση του εμβολιασμού με όλες τις απαιτούμενες δόσεις εμβολίων των παιδιών και των ενηλίκων σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.

Χολέρα

Το 2024 αναφέρθηκαν, αναφέρθηκαν 490.700 κρούσματα χολέρας και 3.693 θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι χώρες που ανέφεραν τα περισσότερα κρούσματα είναι το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Σομαλία , η Νιγηρία, η Αιθιοπία και οι Κομόρες.

Οι ταξιδιώτες συστήνεται να τηρούν αυστηρά τα προληπτικά μέτρα για την ασφαλή κατανάλωση τροφίμων και πόσιμου νερού. Στην περίπτωση μακράς παραμονής σε ενδημικές περιοχές, όπως τα μέλη ανθρωπιστικών αποστολών, συνιστάται ο εμβολιασμός.

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2022/07/taxidiotikos_odigos_2022.pdf

(σελίδες 30-31)

Σιγκέλλωση

Το Φεβρουάριο 2025 ανακοινώθηκε επιδημία γαστρεντερίτιδας από Shigella sonnei ST152 σε επιβάτες πτήσεων μεγάλης διάρκειας. Επιβεβαιώθηκαν 38 κρούσματα από 5 χώρες, Ηνωμένο Βασίλειο(20), Αυστρία(7), Γαλλία(7), Ιρλανδία(3) και Ολλανδία(1). Οι επιβάτες επέβαιναν σε πτήσεις με κοινό αεροδρόμιο ανταπόκρισης και διαφορετικούς τελικούς προορισμούς. Η μετάδοση της νόσου αφορούσε έκθεση σε κοινή πηγή.

Για την αποφυγή μετάδοσης τροφιμογενών νοσημάτων όπως η σιγκέλλωση, συστήνεται η ασφαλής κατανάλωση τροφίμων και ποτών και η εφαρμογή της υγιεινής των χεριών.

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2022/07/taxidiotikos_odigos_2022.pdf

(σελίδες 30-31)

Πολιομυελίτιδα

Το 2024 καταγράφθηκαν 95 κρούσματα οξείας χαλαρής παράλυσης (AFP) οφειλόμενα στον τύπο WPV1 της πολιομυελίτιδας στο Πακιστάν (70) και στο Αφγανιστάν (25).

Το 2025 έως τις 13 Ιανουαρίου έχουν καταγραφεί 2 κρούσματα οξείας χαλαρής παράλυσης (AFP) οφειλόμενα στον τύπο WPV1 της πολιομυελίτιδας στο Πακιστάν.

Ο ιός της πολιομυελίτιδας μεταδίδεται από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού και σπανιότερα μέσω της στοματο-στοματικής οδού, σε συνθήκες χαμηλού υγειονομικού επιπέδου. Η πολιομυελίτιδα είναι νόσημα που προλαμβάνεται με εμβολιασμό. Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των ταξιδιωτών, από και προς χώρες στις οποίες η νόσος ενδημεί, καθώς και η καταγραφή του εμβολιασμού στο Διεθνές Πιστοποιητικό Εμβολιασμού.

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2022/07/taxidiotikos_odigos_2022.pdf

(σελίδες 30-31)