Νέα Επιδημία αιμορραγικού πυρετού Ebola στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό: Οδηγίες για ταξιδιώτες

Σε εξέλιξη βρίσκεται νέα επιδημία αιμορραγικού πυρετού Ebola (EVD) στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Στις 6 Αυγούστου 2018, το Υπουργείο Υγείας της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό ανέφερε στον ΠΟΥ την επιδημία αιμορραγικό πυρετό Ebola στην ανατολική επαρχία του Βόρειου Κίβου. Το σημερινό ξέσπασμα προκαλείται από τον ιό Ebola (EBOV), διαφορετικό από αυτό που προκάλεσε την επιδημία στην επαρχία Equateur τον Μάιο-Ιούλιο του 2018. Αυτό σημαίνει ότι, αν και τα δύο γεγονότα προκαλούνται από Zaire είδος Έμπολα, τα δύο κρούσματα δεν συνδέονται.

Η επιδημία έως και την 22 Αυγούστου εντοπίζεται στις περιοχές Beni, Butembo, Oicha, Mabalako και Musienene στην επαρχία του Βόρειου Κίβου και στην Mandimima στην επαρχία Ιτούρι. Έχουν αναφερθεί συνολικά 57 περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων 41 θανάτων. Από τις 57 περιπτώσεις, 30 έχουν επιβεβαιωθεί εργαστηριακά και 27 παραμένουν πιθανές. Από τους 41 θανάτους, 14 εμφανίστηκαν σε επιβεβαιωμένες περιπτώσεις. Έχουν επηρεαστεί οκτώ εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας (7 επιβεβαιωμένοι, 1 πιθανός), εκ των οποίων ένας έχει πεθάνει.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε δηλώσει στις 26/7 , μετά την αναμονή 42 ημερών – τη διάρκεια δύο περιόδων επώασης του ιού, το τέλος της επιδημίας του Έμπολα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό στην υγειονομική ζώνη Bikoro, στην επαρχία Equateur.

Παρά τους αρχικούς φόβους για εξάπλωση του Ιού, το νέο εμβόλιο και η ταχύτητα αντίδρασης των υγειονομικών αρχών σταμάτησαν την εξάπλωση του Ιού με μόλις 33 καταγεγραμμένα θύματα. Σε αντίθεση με το προηγούμενο ξέσπασμα του Ιού πριν από τρία χρόνια με 11.000 απώλειες λόγω της αργής αντίδρασης και της μη διαθεσιμότητας εμβολίων.

Η επιδημία έως και τη 10η Ιουνίου 2018 (Πίνακας) εντοπιζόταν σε τρεις υγειονομικές ζώνες: Iboko (24 επιβεβαιωμένα, 3 πιθανά και 2 ύποπτα κρούσματα, και 7 θάνατοι), Bikoro (10 επιβεβαιωμένα και 11 πιθανά κρούσματα, 1 ύποπτο κρούσμα και 18 θάνατοι) και Wangata (4 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 3 θάνατοι).

Τι είναι αιμορραγικός πυρετός Ebola;

Ο αιμορραγικός πυρετός Ebola είναι μία πολύ σπάνια αλλά θανατηφόρος ιογενής λοίμωξη για την οποία δεν υπάρχει κατάσταση φορείας. Η περίοδος επώασης διαρκεί από 2 έως 21 ημέρες και ακολουθείται από απότομη εμφάνιση υψηλού πυρετού, μυαλγίας, διάρροιας, κεφαλαλγίας, κόπωσης και κοιλιακού άλγους. Μπορεί επίσης να υπάρχει εξάνθημα, πονόλαιμος και επιπεφυκίτιδα. Ο ασθενής καθίσταται μολυσματικός μόλις εκδηλωθεί ο πυρετός.

Πώς μεταδίδεται ο αιμορραγικός πυρετός Ebola;

Ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω επαφής με αίμα, ιστούς και σωματικά υγρά ασθενών ή νεκρών, που νόσησαν από αιμορραγικό πυρετό Ebola, συμπεριλαμβανομένης και της επαφής ή επαναχρησιμοποίησης μολυσμένων βελονών από πάσχοντες. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω επαφής με νεκρά ή ζωντανά μολυσμένα ζώα (π.χ. πίθηκοι), καθώς επίσης και με σεξουαλική επαφή.

Παρόλο που η μετάδοση του ιού Ebola μεταξύ των ανθρώπων μέσω αιωρούμενων σταγονιδίων δεν έχει αναφερθεί ποτέ σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, συνιστάται η χρήση μάσκας και οφθαλμικής προστασίας σε περίπτωση που ο ασθενής εμφανίζει αναπνευστικά συμπτώματα ή εμετούς.

Οδηγίες για ταξιδιώτες

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (International Health Regulations/IHR, Emergency Committee/EC), δεν υπάρχει κανένας περιορισμός όσον αφορά το εμπόριο και το ταξίδι προς τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η επιδημία δεν θεωρείται Πρόβλημα Υγείας Διεθνούς Ενδιαφέροντος (PHEIC). Επιπλέον, ο έλεγχος εξόδου (exit screening) από τους αερολιμένες και τους λιμένες του ποταμού Κονγκό θεωρείται ότι είναι σημαντικός για την ανίχνευση πιθανών περιπτώσεων και για την πρόληψη της διεθνούς εξάπλωσης του ιού Ebola. Ωστόσο, ο έλεγχος της εισόδου (entry screening), δεν θεωρείται ότι είναι σημαντικός όσον αφορά τη δημόσια υγεία ή το κόστος- όφελος.

Γενικά, ο κίνδυνος προσβολής ενός ταξιδιώτη από τον ιό Ebola κατά την επίσκεψή του στις πληνείσες περιοχές και την εμφάνιση συμπτωμάτων μετά την επιστροφή είναι εξαιρετικά χαμηλός, ακόυα και μετά την επίσκεψή του σε περιοχές όπου έχουν αναφερθεί κρούσματα. Επιπλέον, η πιθανότητα εισαγωγής κρουσμάτων στην Ευρώπη θεωρείται πολύ χαμηλός.

Οι ταξιδιώτες που επισκέπτονται τις πληγείσες περιοχές συνιστάται να είναι ενημερωμένοι για τον τρόπο μετάδοσης της νόσου και να τηρούν τα μέτρα ατομικής προστασίας όπως: να αποφεύγουν την άμεση επαφή με σωματικά υγρά ασθενών και με εργαλεία ή αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί από ασθενείς και να αποφεύγουν την επαφή με ζώα.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, εάν εμφανίσουν συμπτώματα συμβατά με τον αιμορραγικό πυρετό Ebola, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να αναζητήσουν άμεση ιατρική βοήθεια και να είναι καλά ενήμεροι για τις κατάλληλες υπηρεσίες υγείας στον προορισμό τους.

Υπάρχει πιθανότητα ένας ταξιδιώτης ο οποίος έχει εκτεθεί στον ιό Ebola και έχει αναπτύξει συμπτώματα να ταξιδέψει με αεροπλάνο ή άλλο μέσο μεταφοράς, χωρίς να ενημερώσει την εταιρεία μεταφορών για το πρόβλημα του. Οι ταξιδιώτες αυτοί θα πρέπει να αναζητήσουν άμεση ιατρική βοήθεια κατά την άφιξη, να αναφέρουν το πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού τους και στη συνέχεια να απομονωθούν για να αποφευχθεί η περαιτέρω μετάδοση. Οι πληροφορίες αυτές είναι σημαντικές δεδομένου ότι πρέπει να διερευνηθούν οι επαφές με τον ασθενή κατά τη διάρκεια της πτήσης ή άλλου μέσου μεταφοράς για τη πρόληψη διασποράς της νόσου.

Μετά την επιστροφή, λαμβάνοντας υπόψη το χρόνο επώασης της νόσου (2-21 μέρες), οι ταξιδιώτες που είχαν επαφή με ασθενείς προσβεβλημένους από τον ιό Ebola ή που υποψιάζονται πιθανή έκθεση στον ιό Ebola στις πληγείσες περιοχές, θα πρέπει να λάβουν τις ακόλουθες προφυλάξεις για 21 ημέρες: 1) να παραμείνουν σε περιοχή όπου υπάρχει πρόσβαση σε κατάλληλες υπηρεσίες υγείας όσον αφορά τη διαχείριση της νόσου, 2) να ζητήσουν άμεση ιατρική φροντίδα (μέσω αριθμών τηλεφώνου ανοικτής τηλεφωνικής γραμμής π.χ. ΚΕΕΛΠΝΟ, 210-5212000) και να αναφέρουν το πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού τους εάν αναπτύξουν συμπτώματα συμβατά με τη αιμορραγικό πυρετό Ebola.