Οδηγίες για τους προσκυνητές στο Hajj και Umrah 2025 στη Σαουδική Αραβία
Το προσκύνημα Hajj είναι η μεγαλύτερη μαζική συγκέντρωση στον κόσμο, καθώς κάθε χρόνο εκατομμύρια μουσουλμάνοι επισκέπτονται την πόλη της Μέκκα, κατά την περίοδο του προσκυνήματος. Το 2025 θα πραγματοποιηθεί από τις 4 έως τις 9 Ιουνίου 2025. Το προσκύνημα Umrah ή μικρό προσκύνημα πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.
Διαδρομή για το προσκύνημα στη Μέκκα.
Πηγή: https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/itineraries/saudi-arabia-hajj-and-umrah pilgrimages.
Κατά τη διάρκεια των μαζικών συγκεντρώσεων εκτιμάται ότι ο κίνδυνος τραυματισμών ή ασθενειών αυξάνεται. Ιδιαίτερα ο κίνδυνος για λοιμώδη νοσήματα από παθογόνα που ενδημούν στον τόπο διοργάνωσης όσο και από παθογόνα που προέρχονται από συμμετέχοντες προσκυνητές, που μολύνθηκαν στη χώρα προέλευσής τους είναι αυξημένος. Συγκεκριμένα:
- Λοιμώδη νοσήματα όπως η διάρροια ταξιδιωτών, η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα, οι αναπνευστικές λοιμώξεις (π.χ. γρίπη, MERS-CoV, COVID-19) και η πολιομυελίτιδα.
- Ατυχήματα.
- Τραυματισμοί λόγω μαζικών συναθροίσεων (π.χ. κίνδυνος ποδοπάτησης).
- Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τις κλιματικές συνθήκες (π.χ. θερμοπληξία).
- Απορρύθμιση χρόνιου νοσήματος, (π.χ. άσθμα, σακχαρώδης διαβήτης).
- Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το αλκοόλ και τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
- Τρομοκρατικές ενέργειες. Οι ταξιδιώτες συστήνεται να ενημερώνονται από τα μέσα ενημέρωσης πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού για τυχόν οδηγίες και προειδοποιήσεις των τοπικών και διεθνών αρχών.
Στα άτομα, που πρόκειται να ταξιδέψουν στη Μέκκα, συστήνεται να ακολουθήσουν τα παρακάτω βήματα για ένα ασφαλές ταξίδι.
Πριν το ταξίδι
Συστήνεται επίσκεψη σε ιατρείο ταξιδιωτικής ιατρικής ή σε αντίστοιχη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας, 4- 6 εβδομάδες πριν την αναχώρηση. Ο εμβολιασμός και οι προφυλάξεις εξατομικεύονται ανάλογα με το ιστορικό και την κλινική εξέταση του ατόμου από τον θεράποντα ιατρό.
Εμβολιασμοί
Η Σαουδική Αραβία απαιτεί πιστοποιητικό εμβολιασμού για συγκεκριμένα νοσήματα για να επιτρέψει την είσοδο στους προσκυνητές, καθώς επίσης συστήνονται και προληπτικοί εμβολιασμοί. Συγκεκριμένα:
Ι. Απαιτούμενοι εμβολιασμοί
- Εμβόλιο μηνιγγιτιδοκόκκου
Αφορά τα άτομα που επισκέπτονται τη Μέκκα για προσκύνημα ή για εποχική εργασία. Το προτεινόμενο εμβόλιο είναι το Συζευγμένο Τετραδύναμο Εμβόλιο οροομάδων ACW-135 Y (MCV4) το οποίο περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολισμών (https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/emboliasmoi/ethniko-programma-emboliasmwn-epe-enhlikwn/13219-ethniko-programma-emboliasmwn-enhlikwn-2025-xronodiagramma-kai-systaseis) και θα πρέπει να έχει χορηγηθεί εντός των τελευταίων 5 ετών και τουλάχιστον 10 ημέρες πριν από την άφιξη. Οι υγειονομικές αρχές στη χώρα προέλευσης των προσκυνητών πρέπει να διασφαλίσουν τον εμβολιασμό των προσκυνητών, εντός της απαιτούμενης περιόδου ισχύος και να βεβαιωθούν ότι ο τύπος του εμβολίου και η ημερομηνία του εμφανίζονται ευκρινώς στο πιστοποιητικό εμβολιασμού. Εάν ο τύπος εμβολίου δεν αναφέρεται στο πιστοποιητικό, θα θεωρηθεί σε ισχύ ο εμβολιασμός μόνο για 3 χρόνια.
Στις 13 Μαρτίου 2025, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανέφερε 11 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας. Επιπλέον, μεταξύ 11 Φεβρουαρίου και 18 Μαρτίου αναφέρθηκαν 6 κρούσματα στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μεσογείου του ΠΟΥ, από άτομα που επέστρεψαν από την Umhra. Οι υγειονομικές αρχές της Σαουδικής Αραβίας εκτιμούν ότι μόνο το 54% των διεθνών προσκυνητών της Umrah είχε συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις εμβολιασμού κατά της μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας.
Ο κίνδυνος εξάπλωσης της νόσου αποτελεί κίνδυνο Δημόσιας Υγείας παγκοσμίως και συστήνεται σε όλους τους ταξιδιώτες που πρόκειται να παρευρεθούν σε μαζικές συγκεντρώσεις, όπως το Hajj και Umhra, να έχουν εμβολιαστεί κατά της μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας τουλάχιστον 10 μέρες πριν από το ταξίδι.
- Εμβόλιο κατά του SARS-COV2
Αφορά τα άτομα που ανήκουν σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου όπως αυτές προσδιορίζονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών, Εφήβων και Ενηλίκων.
- Εμβόλιο κατά της Πολιομυελίτιδας
Αφορά όλους τους ταξιδιώτες που προέρχονται από χώρες όπου καταγράφονται κρούσματα πολιομυελίτιδας από άγριο ιό (WP1) και ιό προερχόμενο από το εμβόλιο (τύποι cVDPV1 και cVDPV3) [WP1: Αφγανιστάν, Πακιστάν, cVDPV1: Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, cVDPV3: Γουινέα].
Συστήνεται οι ταξιδιώτες να έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση από το αδρανοποιημένο εμβόλιο πολιομυελίτιδας (IPV) (https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/emboliasmoi/ethniko-programma-emboliasmwn-epe-enhlikwn/13219-ethniko-programma-emboliasmwn-enhlikwn-2025-xronodiagramma-kai-systaseis).
Αφορά όλους τους ταξιδιώτες από χώρες όπου απομονώθηκε ο ιός (cVDPV2) προερχόμενος από το εμβόλιο σε ανθρώπινα δείγματα ή από χώρες όπου καταγράφονται περιστατικά οξείας χαλαρής παράλυσης (AFP) [Αγκόλα, Αιθιοπία, Βόρειο Σουδάν, Γουινέα, Δημοκρατία του Κονγκό, Ινδονησία, Καμερούν, Κεντρική Δημοκρατία της Αφρικής, Κένυα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Λιβερία, Μάλι, Μαυριτανία, Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Νίγηρας, Νιγηρία, Παλαιστίνη, Σιέρρα Λεόνε, Σομαλία, Τανζανία, Υεμένη, Τσαντ].
Συστήνεται οι ταξιδιώτες να έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση από το αδρανοποιημένο εμβόλιο πολιομυελίτιδας (IPV) (https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/emboliasmoi/ethniko-programma-emboliasmwn-epe-enhlikwn/13219-ethniko-programma-emboliasmwn-enhlikwn-2025-xronodiagramma-kai-systaseis).
- Εμβόλιο κατά του κίτρινου πυρετού
Αφορά όλους τους ταξιδιώτες ηλικίας άνω των 9 μηνών που προέρχονται από χώρες όπου ενδημεί ο κίτρινος πυρετός. Το πιστοποιητικό εμβολιασμού για κίτρινο πυρετό ισχύει εφ’ όρου ζωής, με έναρξη τη 10η μέρα μετά τον εμβολιασμό.
ΙΙ. Συνιστώμενοι εμβολιασμοί
- Αναμνηστική δόση του εμβολίου τετάνου – διφθερίτιδας ενηλίκων, αν δεν έχει χορηγηθεί τα τελευταία 10 χρόνια.
- Εμβόλιο MMR, αν δεν έχει λάβει συνολικά 2 δόσεις εμβολίου ή δεν έχει νοσήσει.
- Μία επιπλέον δόση εμβολίου πολιομυελίτιδας, αν δεν έχει χορηγηθεί τα τελευταία 10 χρόνια.
- Εμβόλιο της εποχικής γρίπης.
- Εμβόλιο κατά του SARS-COV-2 (COVID-19).
- Εμβόλιο κατά της ανεμοβλογιάς.
- Εμβόλιο της ηπατίτιδας Α.
- Εμβόλιο του τυφοειδούς πυρετού.
- Εμβόλιο της ηπατίτιδας Β.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού
Συνιστώμενα Γενικά Προληπτικά Μέτρα
- Προληπτικά μέτρα για την αποφυγή ατυχημάτων. https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2021/09/proliptika_metra_accid_trav-2021.pdf
- Προληπτικά μέτρα για την ηλιακή ακτινοβολία https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/07/iliaki-aktinovolia.pdf
- Διάρροια των ταξιδιωτών. https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/07/diarroia-taksidioton.pdf
- Προληπτικά μέτρα για την κατανάλωση τροφίμων και ποτών https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/07/trofimogeni-ydatogeni-taksidi.pdf
- Προστασία από τα έντομα https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/07/prostasia-entoma.pdf
- Προληπτικά μέτρα για σεξουαλικώς και αιματογενώς μεταδιδόμενα νοσήματα. https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2021/09/proliptika_metra_stds_travellers-2021.pdf
- Προληπτικά μέτρα έναντι των δηγμάτων από ζώα. https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2021/09/PROLIPTIKA_METRA_digmata-2021.pdf
- Προληπτικά μέτρα έναντι των δηγμάτων από ζώα ύποπτα για λύσσα. https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2021/09/PROLIPTIKA_METRA_digmata_2_LUSSA-2021.pdf
Οδηγίες σε ταξιδιώτες σχετικά με τη λοίμωξη από τον MERS-κοροναϊό
Ο κίνδυνος για τον ταξιδιώτη θεωρείται χαμηλός. Οι κοροναϊοί είναι μία ομάδα ιών, που συνήθως προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις με ευρύ φάσμα νοσηρότητας στον άνθρωπο και στα ζώα. Εκτιμάται ότι περίπου το ένα τρίτο των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού στον άνθρωπο μπορεί να προκαλείται από κοροναϊούς. Ο ακριβής τρόπος μετάδοσης δεν είναι ακόμα γνωστός. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις περιορισμένης μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Τα μέτρα προφύλαξης περιλαμβάνουν την τήρηση των βασικών κανόνων ατομικής υγιεινής (https://www.eody.gov.gr/images/odigies_taksidiotes_MERS_COV__ioynios_2014.pdf).
Οδηγίες σε ταξιδιώτες σχετικά με τη λοίμωξη από τον ιό Ζίκα και Δάγκειο πυρετό
Οι προσκυνητές πρέπει να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να προφυλαχθούν από τα τσιμπήματα κουνουπιών κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας (Προστασία από τα έντομα: https://www.eody.gov.gr/images/prostasia-entoma.pdf).
Μετά την επιστροφή:
Συνιστάται η παρακολούθηση της υγείας του ταξιδιώτη για 14 ημέρες. Αν κατά τη διάρκεια αυτών των 14 ημερών παρουσιαστεί πυρετός και βήχας ή δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα από το αναπνευστικό, πρέπει να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια άμεσα και να ενημερωθεί ο ιατρός για το πρόσφατο ταξίδι, ή να γίνει επικοινωνία με τον ΕΟΔΥ.
Πηγές :
https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/itineraries/saudi-arabia-hajj-and-umrah-pilgrimages
https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2025-DON563