Όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε στη διερεύνηση μιας επιδημίας γαστρεντερίτιδας που οφείλεται σε κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου

Η ανεύρεση του μολυσμένου τροφίμου που έχει προκαλέσει μια επιδημία είναι σημαντική, γιατί το εν λόγω προϊόν μπορεί να εξακολουθεί να κυκλοφορεί και να διανέμεται σε καταστήματα, εστιατόρια ή οικιακές κουζίνες αποτελώντας απειλή για τη δημόσια υγεία.

Υπάρχουν ωστόσο τρεις τρόποι με τους οποίους μπορούμε να συμβάλλουμε στη διερεύνηση μιας τροφιμογενούς επιδημίας α) όταν έχουμε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας μετά από κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου και β) όταν είμαστε υγιείς.

 

Τι μπορούμε να κάνουμε όταν έχουμε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας μετά από κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου;

  1. Σε περίπτωση που έχουμε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας που ενδεχομένως σχετίζονται με την κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου, μπορούμε να απευθυνθούμε σε κάποιο ιατρό,

ο οποίος θα μας κατευθύνει σχετικά με τον εργαστηριακό έλεγχο (π.χ. καλλιέργεια κοπράνων) στον οποίο μπορούμε να υποβληθούμε. Εάν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων υποδείξουν τροφιμογενές νόσημα (link) (π.χ. σαλμονέλλωση), τότε ο αρμόδιος ιατρός θα πρέπει να ακολουθήσει τη διαδικασία δήλωσης του νοσήματος στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Με τη σειρά τους, οι επαγγελματίες υγείας του ΕΟΔΥ θα προβούν στη διαδικασία διερεύνησης με στόχο τη λήψη μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας.

  1. Καταγράφουμε τα τρόφιμα που καταναλώσαμε και τις δραστηριότητές μας.

Πολλές φορές το τρόφιμο που έχουμε καταναλώσει τελευταίο, δεν ευθύνεται για τα συμπτώματα γαστρεντερίτιδας που εκδηλώνουμε. Ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ της κατανάλωσης του μολυσμένου τροφίμου και της εκδήλωσης συμπτωμάτων είναι συχνά 2-3 ημέρες, ίσως και μεγαλύτερος. Εάν εκδηλώσουμε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας καλό είναι να καταγράψουμε

  • τα τρόφιμα/γεύματα που καταναλώσαμε
  • τα εστιατόρια που επισκεφθήκαμε καθώς και τις κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαμε (π.χ. γαμήλια δεξίωση κτλ)
  • τυχόν επαφές που είχαμε με κατοικίδια ή άλλα ζώα

κατά την εβδομάδα που προηγήθηκε της έναρξης των συμπτωμάτων.

Επίσης, συγκεντρώνουμε τις αποδείξεις από εστιατόρια και καταστήματα (super markets, παντοπωλεία κτλ) που επισκεφθήκαμε κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

 

  1. Ενημερώνουμε τον αρμόδιο φορέα δημόσιας υγείας,

σε περίπτωση που εκδηλώσουμε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας μετά από κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου, και ειδικά μετά από γεύμα του οποίου κάποιοι ή όλοι οι συνδαιτημόνες εκδήλωσαν παρόμοια με εμάς συμπτώματα. Μπορούμε να απευθυνθούμε στη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της αρμόδιας Περιφερειακής Ενότητας ή τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας στα τηλέφωνα 210-5212361, -853, -109, -091 (ή στο 210-5212054 μετά τις 17.00 και τα Σαββατοκύριακα). Η ενημέρωση από το κοινό για τέτοιου είδους φαινόμενα συνδράμει στην έγκαιρη αναγνώριση και άμεση διερεύνησή τους με στόχο τη λήψη μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Το εξειδικευμένο προσωπικό των αρμόδιων φορέων δημόσιας υγείας θα λάβει τις απαραίτητες πληροφορίες μέσω τηλεφωνικής συνήθως συνέντευξης σχετικά με την κατανάλωση τροφίμων και τις λοιπές δραστηριότητες κατά την εβδομάδα που προηγήθηκε της έναρξης των συμπτωμάτων. Οι διερευνητές μπορεί να ζητήσουν αποδείξεις ή υπολείμματα τροφίμων. Με τη συμμετοχή μας στη συνέντευξη, συνδράμουμε στη διερεύνηση της επιδημίας.

Τι μπορούμε να κάνουμε για την προστασία της δημόσιας υγείας όταν είμαστε υγιείς;

  1. Συγκεντρώνουμε τις αποδείξεις από super markets, παντοπωλεία και χώρους εστίασης για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2 μηνών πριν τις απορρίψουμε. Οι αποδείξεις μπορούν να μας βοηθήσουν να ανακαλέσουμε τα τρόφιμα που καταναλώσαμε, σε περίπτωση που εκδηλώσουμε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας και αποτελούμε κρούσμα μιας τροφιμογενούς επιδημίας.
  2. Διατηρούμε τις ετικέτες των συσκευασμένων τροφίμων, αποθηκεύοντας τα τρόφιμα εντός ή εκτός ψυγείου με την ετικέτα τους ή τη συσκευασία τους. Αυτή η πρακτική θα μπορούσε να βοηθήσει στη διαδικασία ιχνηλασιμότητας (ικανότητα παρακολούθησης και ανίχνευσης ενός προϊόντος κατά τη διάρκεια της παραγωγής και διακίνησής του) στη διάρκεια της διερεύνησης μιας τροφιμογενούς επιδημίας. Επίσης μπορεί να βοηθήσει σε περίπτωση ανάκλησης ενός προϊόντος που ενδεχομένως υπάρχει στο ντουλάπι ή στο ψυγείο μας. Σε περίπτωση αποθήκευσης των τροφίμων σε δοχεία φύλαξης ή σε σακούλες τροφίμων συστήνεται η επικόλληση της ετικέτας ή η καταγραφή πληροφοριών σχετικά με την ονομασία του προϊόντος και τις ημερομηνίες αγοράς και λήξης
  3. Τηρούμε τα μέτρα πρόληψης τροφιμογενών νοσημάτων (link) τόσο στην κουζίνα του σπιτιού μας όσο και στις κοινωνικές μας δραστηριότητες. Με τον τρόπο αυτό προστατεύουμε τον εαυτό μας και τους οικείους μας. Η παρακολούθηση της επικαιρότητας σχετικά με ανακλήσεις προϊόντων μπορεί να μας βοηθήσει να αποφύγουμε την κατανάλωση τροφίμων που έχουν ανακληθεί.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Centers for Disease Control and Prevention (CDC). You can help solve foodborne outbreaks. Διαθέσιμο στο: https://www.cdc.gov/foodsafety/outbreaks/investigating-outbreaks/help-solve-outbreaks.html

 

Τμήμα Τροφιμογενών και Υδατογενών Νοσημάτων

Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για Λοιμώδη Νοσήματα