Συντονιστικό Κέντρο Αιμοεπαγρύπνησης και Επιτήρησης Μεταγγίσεων (ΣΚΑΕΜ)

Επιστημονική Σύμβουλος σε θέματα Αιμοεπαγρύπνησης και Ασφάλειας των Μεταγγίσεων: Δρ. Κωνσταντίνα Πολίτη, Αιματολόγος Αμ. Επίκουρος Καθηγήτρια Παν/μίου Αθηνών

Τμηματάρχης: Μαρίνα Ασαριώτου

Ιστορικό

Το Συντονιστικό Κέντρο Αιμοεπαγρύπνησης και Επιτήρησης Μεταγγίσεων (ΣΚΑΕΜ) ιδρύθηκε από το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (απόφαση Δ.Σ., 23η συνεδρίαση 1995 και ΦΕΚ 831/29 Ιουνίου 2001- Εσωτερικός Κανονισμός ΚΕΕΛ) ως αρμόδιο όργανο για την ανάπτυξη συστήματος αιμοεπαγρύπνησης σε όλα τα στάδιο της αλυσίδας αιμοδοσία– μετάγγιση. Στο πλαίσιο της εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τη θέσπιση προτύπων ασφαλείας και ποιότητας του αίματος και των προϊόντων του, το ΣΚΑΕM θεσμοθετήθηκε ως υπεύθυνο όργανο για την κοινοποίηση ανεπιθύμητων αντιδράσεων και συμβάντων σχετικά με τη μετάγγιση αίματος στους ασθενείς και τη δωρεά αίματος στους αιμοδότες (ΦΕΚ 261/17-02-2011) και σύμφωνα με το Νόμο 4633/16-10-2019 για την ίδρυση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) στο ΣΚΑΕΜ έχει ανατεθεί επιπλέον η επιδημιολογική επιτήρηση των μεταγγίσεων υπό την ευρύτερη έννοια του όρου.

Λειτουργεί με εξειδικευμένο προσωπικό στα θέματα της αιμοδοσίας και των μεταγγίσεων, δημόσιας υγείας, εργαστηριακού ελέγχου του αίματος, συμβουλευτικής για τις λοιμώξεις, που μεταδίδονται με το αίμα πριν και μετά την αιμοληψία, στατιστικής ανάλυσης, εκπαίδευσης και οργάνωσης. Με σκοπό τον περιορισμό των κινδύνων της αιμοδοσίας-μετάγγισης έχει αναπτυχθεί ένα υπεύθυνο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης για τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις και συμβάντα, που σχετίζονται με τις μεταγγίσεις αίματος σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Το ΣΚΑΕΜ εργάζεται ως μηχανισμός επιδημιολογικής επιτήρησης για την ανάδειξη και πρόληψη των κινδύνων που απειλούν τη ζωή των μεταγγιζομένων ασθενών εξαιτίας πιθανών ανθρώπινων λαθών και αποκλίσεων απο τους Κανονισμούς Ορθής Πρακτικής και συμβάλλει στη διαρκή βελτίωση του ευρύτερου συστήματος Δημόσιας Υγείας στηρίζοντας το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας μέσα απο τις δομές του ΕΟΔΥ και του Υπουργείου Υγείας.

Τα εθνικά δεδομένα αιμοεπαγρύπνησης κοινοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης (σοβαρές ανεπιθύμητες και συμβάντα σχετικά με τη μετάγγιση αίματος), στον ΠΟΥ (στοιχεία αιμοεπαγρύπνησης, επιδημιολογικά δεδομένα λοιμώξεων στους αιμοδότες), καθώς και στο Διεθνές Δίκτυο Αιμοεπαγρύπνησης (όλες οι αντιδράσεις τόσο στους ασθενείς όσο και στους αιμοδότες).

Βασικές λειτουργίες του ΣΚΑΕ

Οι λειτουργίες του ΣΚΑΕM βασίζονται στην εμπιστευτικότητα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων καθώς και στην εκπαίδευση και το διαρκή διάλογο με τις   Υπηρεσίες Αιμοδοσίας τα Κλινικά Τμήματα

• Επιδημιολογική επιτήρηση των λοιμώξεων που μεταδίδονται με το αίμα.
• Επαγρύπνηση για τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις, ατυχήματα, βλάβες και γενικά επιπλοκές κατά ή μετά την αιμοληψία στους αιμοδότες.
• Επιδημιολογική επιτήρηση ανεπιθύμητων αντιδράσεων και συμβάντων σχετικά με τη μετάγγιση αίματος στους ασθενείς.
• Ανιχνευσιμότητα – Αναδρομικός έλεγχος.
• Διαχείριση κρίσεων για ενδημικές και έκτακτες καταστάσεις με επίπτωση στην αιμοδοσία και τη Δημόσια Υγεία.
• Άμεση ετοιμότητα και προειδοποίηση (alert) για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια του αίματος.
• Έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την προστασία της ασφάλειας του αίματος έναντι λοιμογόνων απειλών όπως ιός του Δυτικού Νείλου, ελονοσία κ.λπ.
• Επαγρύπνηση για τα υλικά και αντιδραστήρια αιμοδοσίας.
• Ενημέρωση της ιατρικής κοινότητας για τα αποτελέσματα των προαναφερθέντων ελέγχων.
• Διαμόρφωση προτάσεων διορθωτικών μέτρων για την πρόληψη ή περιορισμό ατυχημάτων ή δυσλειτουργιών στη διαδικασία της αιμοδοσίας – μετάγγισης.
• Εκπαίδευση.

• Μελέτες για τη συμβολή νέων τεχνολογιών στον έλεγχο του αίματος και κόστους- ωφέλειας.

Εκπαιδευτική δραστηριότητα

• Διοργάνωση επιστημονικών σεμιναρίων/συνεδρίων
  • Διεθνή
  • Εθνικά
  • Περιφερειακά
  • Τοπικά
• Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά και διεθνή συνέδρια/σεμινάρια
• Εκδόσεις
  • Δελτία επιδημιολογικής επιτήρησης για τις λοιμώξεις, που μεταδίδονται με το αίμα και τα ανεπιθύμητα συμβάματα και αντιδράσεις σχετικά με τη μετάγγιση αίματος
  • Έκδοση ενημερωτικού υλικού για την ασφάλεια του αίματος και την αιμοεπαγρύπνηση (φυλλάδια, εγχειρίδια, posters, cd)
  • Βιβλία
  • Δημοσιεύσεις σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά έντυπα
  • Επιμέλεια, μετάφραση και έκδοση του Οδηγού του Συμβουλίου της Ευρώπης για την “Παρασκευή, τη Χρήση και τη Διασφάλιση της Ποιότητας των Προϊόντων Αίματος“

Στοιχεία επικοινωνίας

Τηλέφωνα: 210-5212017, 210-5212417, 210-52122880, 210-5212826

Email: skaem@eody.gov.gr