ΚΕΕΛΠΝΟ

Πρόκειται για ομάδα βακτηρίων σπειροειδούς σχήματος που ανήκουν στο γένος Campylobacter (καμπυλοβακτηρίδιο) και προκαλούν γαστρεντερίτιδα σε ανθρώπους και ζώα. Στον άνθρωπο γαστρεντερίτιδα προκαλείται κυρίως από το Campylobacter jejuni, και μόνο το 1% των περιπτώσεων από άλλα είδη.

Το Campylobacter jejuni, αναπτύσσεται καλύτερα στη θερμοκρασία σώματος των πουλιών, που φέρουν το μικρόβιο χωρίς να νοσούν.

Τα περισσότερα άτομα που νοσούν εμφανίζουν διάρροια, συχνά αιματηρή, κοιλιακό άλγος, ναυτία, έμετο και πυρετό σε 2 έως 5 ημέρες μετά την έκθεση στο μικροοργανισμό.

Κάποια άτομα που μολύνονται δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα, ενώ αντίθετα στα ανοσοκατεσταλμένα άτομα το καμπυλοβακτηρίδιο μπορεί να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει σοβαρή λοίμωξη. Τα περισσότερα άτομα αναρρώνουν πλήρως σε 2 με 5 ημέρες, αν και ορισμένες φορές μπορεί τα συμπτώματα να διαρκέσουν έως και 10 ημέρες. Σπανιότερα, μπορεί να εμφανιστούν μακροχρόνιες συνέπειες της καμπυλοβακτηριδίωσης. Κάποια άτομα μπορεί να εμφανίσουν αρθρίτιδα, ενώ άλλα μπορεί να εμφανίσουν ένα σπάνιο σύνδρομο, που πλήττει το νευρικό σύστημα και ξεκινά αρκετές εβδομάδες μετά τα συμπτώματα γαστρεντερίτιδας. Το σύνδρομο αυτό ονομάζεται σύνδρομο Guillain-Barre και υπολογίζεται ότι περίπου 1 στα 1000 κρούσματα που δηλώνονται οδηγεί σε αυτό.

Τα περισσότερα κρούσματα γαστρεντερίτιδας από Campylobacter είναι μεμονωμένα και σποραδικά και δεν σχετίζονται με μεγάλες επιδημίες.

Σημειώνεται ότι πολλές περιπτώσεις καμπυλοβακτηριδίωσης δεν διαγιγνώσκονται. Το νόσημα εμφανίζεται συχνότερα τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ ο μικροοργανισμός απομονώνεται στα βρέφη και τους νεαρούς ενήλικες συχνότερα από τις άλλες ηλικιακές ομάδες και στους άνδρες συχνότερα από τις γυναίκες.

Η πλειοψηφία των ατόμων που μολύνονται αναρρώνουν χωρίς ειδική θεραπεία με κατανάλωση πολλών υγρών και σε σοβαρή κλινική εικόνα λαμβάνουν αντιβιοτικά που συμβάλλουν στη μείωση της διάρκειας του νοσήματος αν χορηγηθούν στην έναρξη των συμπτωμάτων

Οι περισσότερες σποραδικές περιπτώσεις του νοσήματος σχετίζονται με το χειρισμό ωμού κοτόπουλου ή την κατανάλωση ωμών ή ατελώς μαγειρευμένων πουλερικών.

Τα μολυσμένα κοτόπουλα συχνά δεν εμφανίζουν συμπτώματα και το παθογόνο μπορεί εύκολα να μεταδοθεί από το ένα στο άλλο μέσω μιας κοινής πηγής νερού ή μέσω επαφής με μολυσμένα κόπρανα.

Σημειώνεται ότι ένας πολύ μικρός αριθμός μικροοργανισμών (λιγότεροι από 500) μπορούν να προκαλέσουν νόσημα στους ανθρώπους. Η κοπή ωμού κοτόπουλου στον ίδιο πάγκο κοπής με λαχανικά ή άλλα ωμά ή ελαφρώς ψημένα φαγητά είναι συνήθης τρόπος διασποράς των μικροβίων από το ωμό κοτόπουλο στα άλλα τρόφιμα. Συνήθως, ο μικροοργανισμός δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, αν και μπορεί να συμβεί και αυτό στην περίπτωση που ο ασθενής είναι μικρό παιδί ή η διάρροια είναι πολύ σοβαρή.

Επίσης η μετάδοση γίνεται με μη παστεριωμένο μολυσμένο γάλα αγελάδας, επιφανειακά νερά και ρυάκια μολυσμένα με κόπρανα ζώων.

Οι ταξιδιώτες προς αναπτυσσόμενες χώρες διατρέχουν, επίσης, κίνδυνο μολύνσεως.

Σε επίπεδο κοινότητας, η ταυτόχρονη εμφάνιση πολλών κρουσμάτων μπορεί να οφείλεται σε ένα κοινό μολυσμένο τρόφιμο ή σε κοινή πηγή νερού. Ο εντοπισμός της πηγής αποτρέπει τη μόλυνση και άλλων ατόμων.

Τέλος, η παροχή καθαρού χλωριωμένου νερού στα πουλερικά συμβάλει στην πρόληψη των λοιμώξεων από καμπυλοβακτηρίδιο στα πτηνοτροφεία και με τον τρόπο αυτό στη μείωση του αριθμού των μολυσμένων πουλερικών που διατίθενται στην αγορά.

Σε ατομικό επίπεδο τα μέτρα για την πρόληψη της γαστρεντερίτιδας από Campylobacter είναι: α)Επιμελές μαγείρεμα όλων των προϊόντων που σχετίζονται με τα πουλερικά. Το κρέας θα πρέπει να μαγειρεύεται έως ότου να μην είναι πλέον ροζ και τα υγρά του να είναι καθαρά.

β) Ατελώς ψημένο κοτόπουλο σε έναν χώρο εστίασης πρέπει να επιστρέφεται για περαιτέρω ψήσιμο.

γ)Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι πριν και μετά τον χειρισμό ωμών τροφίμων ζωικής προέλευσης, καθώς και πριν την επαφή με οτιδήποτε άλλο στο χώρο της κουζίνας.

δ) Υιοθέτηση απλών πρακτικών στην κουζίνα όπως είναι:

-Χρήση διαφορετικών επιφανειών κοπής για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και για τα άλλα τρόφιμα.

-Προσεκτικός καθαρισμός των επιφανειών κοπής, των πάγκων και των μαγειρικών σκευών με σαπούνι και ζεστό νερό μετά την προετοιμασία ωμών τροφίμων.

-Αποφυγή κατανάλωσης μη παστεριωμένου γάλατος και μη χλωριωμένου νερού.

-Διασφάλιση ότι τα άτομα με διάρροια, ιδιαίτερα τα παιδιά, πλένουν τα χέρια τους προσεκτικά και συχνά με σαπούνι και νερό για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης της λοίμωξης.

-Επιμελές πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό μετά την επαφή με κόπρανα ζώων.