ΚΕΕΛΠΝΟ
Το Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει ως κύριο στόχο την προάσπιση της υγείας των πολιτών της χώρας και τη βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας. Για το σκοπό αυτό, χαράσσει και υλοποιεί την εθνική πολιτική στους τομείς της υγείας και της πρόνοιας με κύριο γνώμονα την εξυπηρέτηση των πολιτών, υποστηρίζει και προωθεί την αναζήτηση σύγχρονων μεθόδων πρόληψης και περίθαλψης, επιβλέπει και ελέγχει τις δομές παροχής υπηρεσιών υγείας της χώρας και εξασφαλίζει τους πόρους που απαιτούνται για τις αυξανόμενες ανάγκες υγειονομικής κάλυψης. Επίσης επιβλέπει, επιχορηγεί και παρακολουθεί τη λειτουργία πληθώρας φορέων κοινωνικής φροντίδας (δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου) που λειτουργούν σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Τέλος, εποπτεύει φορείς του δημοσίου, του ιδιωτικού τομέα των μη κυβερνητικών οργανώσεων, που άμεσα ή έμμεσα σχετίζονται με την δημόσια υγεία. Βασική παράμετρος για την επίτευξη των στόχων του καθώς και για την ορθολογική διαχείριση του συστήματος και την ανακατανομή των πόρων και των υπηρεσιών είναι η ύπαρξη έγκυρης πληροφόρησης για τις πραγματικές ανάγκες σε δομές, προσωπικό, εξοπλισμό, μέτρα και προγράμματα στην υγεία και την πρόνοια.
Για τον προσδιορισμό αυτών των αναγκών απαιτείται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός συστήματος ομοιογενούς καταγραφής, επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων, που θα παρέχει χωροταξικά κατανεμημένη και έγκυρη πληροφόρηση σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση του συστήματος υγείας καθώς και την τεκμηριωμένη πρόβλεψη των αναγκών υγείας και κοινωνικής φροντίδας των υπηρεσιών με απώτερο στόχο την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των Πολιτών.
Σήμερα, παρότι πολλοί φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας συλλέγουν στοιχεία σχετικά με τη δραστηριότητα τους, στις περισσότερες περιπτώσεις αυτά τα στοιχεία δεν καταγράφονται συστηματικά, δεν βασίζονται σε αντίστοιχη κωδικοποιημένη πληροφορία, δεν επικαιροποιούνται και στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν ακολουθούνται πρότυπα για την έγκυρη και αξιόπιστη συλλογή τους. Κατά συνέπεια τα δεδομένα που συλλέγονται, πέρα από το γεγονός ότι δεν είναι επαρκή (και σε πολλές περιπτώσεις ανεπίκαιρα), δεν είναι συγκρίσιμα με αντίστοιχα στοιχεία ομοειδών φορέων και δεν είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν, ή απαιτούν εκτενή, χρονοβόρα και υψηλού κόστους επεξεργασία για την αξιοποίηση τους. Παράλληλα έχει διαπιστωθεί ότι σε σύγκριση με άλλες χώρες, η Ελλάδα υστερεί σε δεδομένα υγείας που παρέχει σε ευρωπαϊκούς ή διεθνείς οργανισμούς (π.χ. Eurostat, WHO, κλπ.). Επιπλέον, ορισμένοι δείκτες δεν είναι αποτέλεσμα επικαιροποιημένων στοιχείων και η έλλειψη συνολικής ομοειδούς και ομοιογενούς συλλογής δεν εξασφαλίζει την αξιοπιστία τους.
Ο Υγειονομικός Χάρτης αντιπροσωπεύει το βασικό εργαλείο για τον προγραμματισμό και την άσκηση της εθνικής πολιτικής υγείας. Αποτελεί έναν μηχανισμό διαρκούς συλλογής και επεξεργασίας στοιχείων, αναφορικά με το επίπεδο υγείας, τη νοσηρότητα και τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού, τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία, τη μέτρηση των αναγκών σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού κλπ. Αναλύοντας τα στοιχεία αυτά, αποτυπώνει τις πραγματικές ανάγκες σε πρωτοβάθμιες και νοσοκομειακές υπηρεσίες υγείας, καθώς επίσης και σε υπηρεσίες πρόληψης και προαγωγής της υγείας. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, διευκολύνει τη χάραξη της εθνικής πολιτικής υγείας και τη λήψη των σχετικών αποφάσεων. Ο Υγειονομικός Χάρτης εκπονείται τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, επιτρέποντας τον προγραμματισμό και την παρακολούθηση της πολιτικής υγείας σε όλη τη χώρα.
Οι βασικές ενότητες πληροφοριών που θα περιλαμβάνονται στο έργο «Υγειονομικός Χάρτης » είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες:
Σχετικά με τους πηγές δεδομένων και των εμπλεκομένων φορέων στο Χάρτη, παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τους φορείς:
Πρέπει να υπογραμμισθεί, ότι ο Υγειονομικός Χάρτης είναι ένα σύστημα δεδομένων και δεικτών σε διαχρονική βάση με το οποίο:
Συνεπώς ο χάρτης περιλαμβάνει ένα σχεσιακό πληροφοριακό σύστημα και ένα θεσμοθετημένο μηχανισμό διαρκούς συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης πληροφοριών, με σκοπό την διευκόλυνση της ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ και της ΑΣΚΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ. Το έργο «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΥΓΕΙΑΣ» υλοποιείται παράλληλα με μια σειρά από αλληλοσυμπληρωματικά έργα που περιλαμβάνουν:
Ο Υγειονομικός Χάρτης αντιπροσωπεύει το βασικό εργαλείο για τον προγραμματισμό και την άσκηση της εθνικής πολιτικής υγείας. Αποτελεί έναν μηχανισμό διαρκούς συλλογής και επεξεργασίας στοιχείων, αναφορικά με το επίπεδο υγείας, τη νοσηρότητα και τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού, τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία, τη μέτρηση των αναγκών σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού κλπ. Αναλύοντας τα στοιχεία αυτά, αποτυπώνει τις πραγματικές ανάγκες σε πρωτοβάθμιες και νοσοκομειακές υπηρεσίες υγείας, καθώς επίσης και σε υπηρεσίες πρόληψης και προαγωγής της υγείας. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, διευκολύνει τη χάραξη της εθνικής πολιτικής υγείας και τη λήψη των σχετικών αποφάσεων. Ο Υγειονομικός Χάρτης εκπονείται τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, επιτρέποντας τον προγραμματισμό και την παρακολούθηση της πολιτικής υγείας σε όλη τη χώρα. Η οργάνωση του μηχανισμού για τον Υγειονομικό Χάρτη εξελίχθηκε νομοθετικά σε δύο φάσεις. Με το νόμο 2889/01, ιδρύθηκε στην κεντρική υπηρεσία κάθε Πε.Σ.Υ.Π. ξεχωριστό “Τμήμα Περιφερειακού Χάρτη Υγείας και Πρόνοιας”, ενταγμένο στη Διεύθυνση Προγραμματισμού του Πε.Σ.Υ.Π. Σε δεύτερη φάση, με το νόμο 3172/03 για τη Δημόσια Υγεία, ιδρύθηκε στη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας – Πρόνοιας, αυτοτελές Τμήμα Χάρτη Υγείας και Πρόνοιας. Επίσης σύμφωνα με τον ίδιο νόμο το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (Ε.ΣΥ.Δ.Υ.) καθορίζει, σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ και την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, τα στοιχεία και τους δείκτες που συλλέγονται από τον Υγειονομικό Χάρτη, σχετικά με την υγεία των πολιτών και τη χρήση και ποιότητα των υπηρεσιών υγείας, ενώ, παράλληλα, ελέγχει και διασφαλίζει την ποιότητα τους. Με την ΥΑ 80485/24.6.2008 του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης “Δημιουργία Χάρτη Υγείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης με σκοπό την προστασία και προαγωγή της υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης των πολιτών” έχει θεσπισθεί η ίδρυση του Χάρτη, ο σκοπός του, οι εμπλεκόμενοι φορείς και έχει καθορισθεί ως φορέας λειτουργίας του Υγειονομικού Χάρτη το ΚΕΕΛΠΝΟ και ως φορέας επιστημονικής υποστήριξης του Χάρτη, η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ). Ειδικότερα με την παραπάνω απόφαση έχει ανατεθεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ η αρμοδιότητα συγκέντρωσης και αξιοποίησης των στοιχείων του Χάρτη Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εν συνεχεία το ΚΕΕΛΠΝΟ ανέλαβε την υλοποίηση της Πράξης «Υγειονομικός Χάρτης: Διοικητική και συντονιστική υποστήριξη» το οποίο με την υπ’ αριθμ. 2172/ΕΠΑΝΑ- ΕΣΠΑ/23-4-2009 Απόφαση ένταξης πράξης, χρηματοδοτείται από το Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού».
Τέλος, με σχετική απόφαση που ελήφθη κατά την 8η Συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΕΕΛΠΝΟ την 16η Μαΐου 2011, το Γραφείο του Υγειονομικού Χάρτη μετακινείται στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Εθνικών Αρχείων, συνενώνεται με το Γραφείο Εκπαίδευσης και το νέο γραφείο μετονομάζεται σε Γραφείο Εκπαίδευσης και Υγειονομικού Χάρτη.
Από το 2008 έχει ξεκινήσει η πιλοτική λειτουργία του «Υγειονομικού Χάρτη» στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.ygeiamap.gov.gr. Το έργο λειτούργησε στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη Δημόσια Υγεία ως ένα σύγχρονο διαχειριστικό εργαλείο ορθολογικής λήψης αποφάσεων με βάση τις πραγματικές ανάγκες υγείας του πληθυσμού και των υπηρεσιών υγείας. Στην παρούσα φάση, ο διαδικτυακός χάρτης εμπεριέχει στοιχεία σχετικά με α) υπηρεσίες υγείας και β) στατιστικά στοιχεία σχετικά με την υγεία. Επιπλέον, στην ίδια διεύθυνση μπορούν οι ενδιαφερόμενοι πολίτες να ενημερωθούν σχετικά με: α) διάφορα νοσήματα και τα συμπτώματά τους, β) μελέτες σχετικές με όλα τα ζητήματα που αφορούν τη δημόσια υγεία, γ) πρακτικές πληροφορίες (π.χ. τηλεφωνικοί αριθμοί νοσοκομείων και υπηρεσιών υγείας), δ) τις επικοινωνιακές εκστρατείες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Τέλος, με μια διαδραστική μορφή επικοινωνίας μπορούν οι πολίτες να απαντήσουν σε ένα σύντομο ερωτηματολόγιο αξιολόγησης των υπηρεσιών του ΕΣΥ καθώς και να καταθέσουν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο την άποψή τους για τις υπηρεσίες υγείας της χώρας μας, με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.