ΚΕΕΛΠΝΟ

Πολλά μέρη του κόσμου αντιμετωπίζουν αυτήν τη στιγμή θερμοκρασίες άνω του μέσου όρου με έντονους και παρατεταμένους καύσωνες, που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή.

Το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί ιδανικά όταν η θερμοκρασία του κυμαίνεται στους 36-37 βαθμούς Κελσίου. Είναι η θερμοκρασία στην οποία το σώμα μας έχει προσαρμοσθεί για να λειτουργεί. Αλλά καθώς ο καιρός γίνεται πιο ζεστός, το σώμα πρέπει να εργαστεί πιο απαιτητικά για να διατηρήσει την ιδανική θερμοκρασία για την ομαλή λειτουργία του.

Οι αντιδράσεις στη θερμότητα εξαρτώνται από την ικανότητα προσαρμογής κάθε ατόμου και σοβαρές επιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά. Αυτό θα πρέπει να το έχουμε ιδιαίτερα υπόψη μας όταν επισκεπτόμαστε έναν άλλο τόπο όπου η θερμοκρασία διαφέρει από αυτή στο συνήθη τόπο διαμονής μας και ο εγκλιματισμός μας είναι πιθανό να καθυστερήσει.

Η έκθεση στη ζέστη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, όπως θερμική εξάντληση και θερμοπληξία. Η θερμοπληξία είναι η πιο σοβαρή ασθένεια που σχετίζεται με τη ζέστη. Εμφανίζεται όταν το σώμα δεν μπορεί πλέον να ελέγξει τη θερμοκρασία του: η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται γρήγορα (πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου μέσα σε 10 έως 15 λεπτά), ο μηχανισμός εφίδρωσης αποτυγχάνει και το σώμα δεν μπορεί να κρυώσει. Πέραν από την υψηλή θερμοκρασία του σώματος, τα συμπτώματα της μπορεί να περιλαμβάνουν ζεστό, ξηρό δέρμα ή άφθονη εφίδρωση, κράμπες, πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία, σύγχυση, μπερδεμένη ομιλία, επιληπτικούς σπασμούς, απώλεια συνείδησης, μόνιμη αναπηρία ή και θάνατο εάν το άτομο δεν λάβει επείγουσα θεραπεία.

Είναι ζωτικής σημασίας και το σώμα να κρυώσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα, μετακινώντας το άτομο σε πιο δροσερό μέρος, χρησιμοποιώντας εμβάπτιση σε κρύο νερό, τοποθετώντας παγοκύστες σε διάφορα σημεία του σώματος, ή/και παρέχοντας του βρεγμένα δροσερά ρούχα. Η κατάσταση είναι επείγουσα και απαιτεί άμεση μεταφορά σε δομή παροχής υγείας.

Τα άτομα με χρόνιες παθήσεις που λαμβάνουν καθημερινά φάρμακα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών ή θανάτου κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, όπως και οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά.

Όλοι πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τους κινδύνους για την υγεία από την υπερβολική ζέστη τόσο στο συνήθη τόπο διαμονής μας όσο και κατά τη διάρκεια των διακοπών μας σε έναν άλλο προορισμό. Λαμβάνοντας απλές προφυλάξεις, μπορούμε να αποτρέψουμε τις βλαβερές επιπτώσεις της υπερβολικής ζέστης και να απολαύσουμε τον ήλιο με ασφάλεια!

Παραμένουμε ενημερωμένοι και συνδεδεμένοι

Ενημερωνόμαστε για την τοπική πρόγνωση του καιρού στον προορισμό μας και παρακολουθούμε τις ειδήσεις για πιθανές ειδοποιήσεις σχετικά με επερχόμενες ακραίες συνθήκες ζέστης και συμβουλές ασφαλείας. Ενημερώνουμε ένα μέλος της οικογένειάς μας ή φίλο για τα ταξιδιωτικά σχέδια και δρομολόγια μας και διατηρούμε τακτική επικοινωνία μαζί τους. Διαθέτουμε πάντα μαζί μας ένα πλήρως φορτισμένο κινητό τηλέφωνο και μια λίστα με τους αριθμούς επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης καλούμε τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης 112.

Σχεδιάζουμε τις μετακινήσεις και τις δραστηριότητες μας

Είναι πολύ πιθανό ότι θα επιθυμούμε να γνωρίσουμε όλες τις υπέροχες τοποθεσίες που έχει να προσφέρει ο τόπος διακοπών μας, αλλά η ζέστη μπορεί να κάνει την απόλαυση της εμπειρίας αυτής δύσκολη. Σχεδιάζουμε τις περιπατητικές εκδρομές ή εξωτερικές δραστηριότητες σε ώρες της ημέρας με χαμηλότερη θερμοκρασία, όπως νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Εάν κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, προσπαθούμε να ξεκουραζόμαστε συχνά σε σκιερά σημεία, ώστε το σώμα μας να έχει την ευκαιρία να ανακάμψει.

Ντυνόμαστε κατάλληλα για τη ζέστη

Φοράμε φαρδιά, ελαφριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα κατά προτίμηση από φυσικά υλικά όπως βαμβάκι ή λινό. Τα καπέλα με φαρδύ γείσο και τα μαύρα ή σκουρόχρωμα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα αξεσουάρ για το καλοκαίρι όταν βρισκόμαστε σε εξωτερικούς χώρους όπως παραλίες, πεζοδρομικά μονοπάτια, και περιηγήσεις. Εφαρμόζουμε αντιηλιακό με επαρκή δείκτη προστασίας 30 λεπτά πριν βγούμε έξω και το ανανεώνουμε τακτικά κατά την παραμονή μας στον εξωτερικό χώρο ή στην παραλία.

Παραμένουμε ενυδατωμένοι

Είναι απαραίτητο να διατηρούμε τον εαυτό μας, τα παιδιά μας, τους ηλικιωμένους και τα κατοικίδια ενυδατωμένους. Έχουμε πάντα μαζί μας ένα μπουκάλι νερό όταν βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο και πίνουμε άφθονο τακτικά. Δεν πρέπει να περιμένουμε πολύ μέχρι να διψάσουμε για να πιούμε υγρά. Αποφεύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ, καφέ και ζάχαρης κατά τη διάρκεια της ζέστης, καθώς αυτά συμβάλλουν στην αφυδάτωση.

Παραμένουμε σε εσωτερικούς χώρους

Στις πιο ζεστές ώρες της ημέρας, συνήθως μεταξύ 11:00-17:00, και ειδικότερα τις ημέρες με καύσωνα, αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο και προτιμούμε να παραμένουμε σε κλιματιζόμενα κτίρια όσο το δυνατόν περισσότερο. Αν και στις διακοπές μας είναι δύσκολο να μείνουμε μέσα, υπάρχουν επιλογές όπως επισκέψεις σε κλιματιζόμενα μουσεία κατά τη διάρκεια των ωρών αυτών!

Τρώμε ελαφριά γεύματα

Όταν κάνει ζέστη, είναι προτιμότερο να τρώμε ελαφριά, μικρά, καλά ισορροπημένα, και τακτικά γεύματα με έμφαση στα φρούτα και τα λαχανικά και περιορίζοντας τα λιπαρά.

Συμβουλευόμαστε τον ιατρό μας

Συμβουλευόμαστε τον ιατρό μας για τυχόν ειδικά μέτρα που πρέπει να λάβουμε καθώς ορισμένα φάρμακα που μπορεί να λαμβάνουμε για υποκείμενα νοσήματα (αναπνευστικά, καρδιαγγειακά κλπ.) μπορεί να αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος. Είναι πιθανό να χρειαστεί η τροποποίηση της δοσολογίας συνταγογραφούμενων φαρμάκων κατά την περίοδο του καλοκαιριού.

Προστατεύουμε τις ομάδες υψηλού κινδύνου

Μερικοί από εμάς διατρέχουμε μεγαλύτερο κίνδυνο από την υπερβολική ζέστη όπως βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένοι, έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες, χρόνια πάσχοντες, άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για χρόνια νοσήματα, άτομα παχύσαρκα/υπέρβαρα, άτομα που ασκούνται έντονα, αθλητές. Φροντίζουμε ιδιαιτέρως να τηρούνται όλες οι παραπάνω οδηγίες και παρακολουθούμε για συμπτώματα θερμοπληξίας και θερμικής εξάντλησης. Δεν αφήνουμε ποτέ βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους, άλλα άτομα και κατοικίδια χωρίς επίβλεψη σε κλειστό σταθμευμένο όχημα.

Η επαφή με το νερό και δραστηριότητες αναψυχής όπως η κολύμβηση προάγουν τη σωματική και ψυχική υγεία και ευεξία. Ωστόσο, αν δεν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης, η ευχάριστη αυτή δραστηριότητα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας της ίδιας της ζωής μας.

Ο πνιγμός μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος υπάρχει πρόσβαση στο νερό και συνεπώς κινδυνεύουμε περισσότερο κατά τη διάρκεια των διακοπών μας ειδικά σε παραθαλάσσια μέρη. Ο πνιγμός κατατάσσεται ως η 3η κύρια αιτία θανάτου από ακούσιο τραυματισμό παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας το 7% όλων των θανάτων που σχετίζονται με τραυματισμούς.

Μπορούμε με απλά βήματα να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους από πνιγμό ή τραυματισμό απολαμβάνοντας συγχρόνως τη θάλασσα και δραστηριότητες αναψυχής όπως η κολύμβηση και η ενασχόληση με θαλάσσια σπορ!

Κολυμπάμε πάντα με παρέα

Αν δεν είναι εφικτό να κολυμπάμε με κάποιον που γνωρίζει κολύμβηση, κολυμπάμε σε χώρους ή παραλίες με ναυαγοσώστη.

Μπαίνουμε και βγαίνουμε σταδιακά από το νερό

Συνίσταται να μην μπαίνουμε στο νερό τρέχοντας αλλά περπατώντας και σταδιακά  βρέχουμε στην αρχή το πρόσωπο και το σώμα μας. Δεν βγαίνουμε απότομα από το νερό αλλά προοδευτικά και με στάσεις, περπατώντας προς την ακτή. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι.

Κολυμπάμε πάντα παράλληλα με την ακτή

Αποφεύγουμε να απομακρυνόμαστε από την ακτή και δεν κολυμπάμε ποτέ σε σημείο εξάντλησης. Με τα πρώτα σημάδια κούρασης ή δυσφορίας μέσα στη θάλασσα επιστρέφουμε στην ακτή. Έχουμε υπόψη μας ότι η επιστροφή στην ακτή είναι πιο κουραστική. Αν αισθανθούμε οποιοδήποτε σύμπτωμα (π.χ. κράμπα, ζάλη) ζητάμε βοήθεια από όποιον βρίσκεται κοντά μας και προσπαθούμε να βγούμε ήρεμα και αργά από τη θάλασσα, διατηρώντας την ψυχραιμία μας.

Δεν κολυμπάμε μετά από φαγητό ή ποτό

Μπαίνουμε στη θάλασσα ή πισίνα μόνο εάν έχουν περάσει 2-3 ώρες από το φαγητό. Αποφεύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ πριν και κατά τη διάρκεια της παρουσίας μας στο νερό καθώς μπορεί να οδηγήσει σε εξασθένηση της κρίσης, έλλειψη συντονισμού και χρόνου αντίδρασης και αδυναμία ελέγχου της θερμοκρασίας.

Αποφεύγουμε να κολυμπάμε σε άγνωστα νερά

Αν επισκεφτούμε μια παραλία για πρώτη φορά ενημερωνόμαστε για τους κινδύνους της (π.χ. θαλάσσια ρεύματα, πετρώδης βυθός, απομονωμένες ακτές κ.α.). Μπορείτε να συνδεθείτε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Safe Water Sports, που είναι διαθέσιμη μέσω του διαδικτύου όσο και μέσω των δωρεάν εφαρμογών (Apps) για φορητές συσκευές για πληροφορίες (στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά) σχετικά με τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και αναψυχής περισσότερων από 3.400 παραλιών σε Ελλάδα και Κύπρο.

Έχουμε συνεχώς υπό την επίβλεψη μας τα μικρά παιδιά

Όταν τα παιδιά βρίσκονται μέσα ή κοντά στο νερό (συμπεριλαμβανομένων των κολυμβητικών δεξαμενών και μπανιέρων) θα πρέπει να επιβλέπονται στενά και συνεχώς από έναν υπεύθυνο ενήλικα. Οι ενήλικες που παρακολουθούν παιδιά μέσα ή κοντά στο νερό θα πρέπει να αποφεύγουν δραστηριότητες που αποσπούν την προσοχή, όπως η χρήση τηλεφώνου, το διάβασμα, η κατανάλωση αλκοόλ, επειδή ο πνιγμός συμβαίνει γρήγορα και αθόρυβα. Οι ενήλικες θα πρέπει να επιβλέπουν στενά τα παιδιά ακόμα και όταν υπάρχουν ναυαγοσώστες. Όταν ολοκληρωθεί η ώρα της κολύμβησης, κλείνουμε και κλειδώνουμε πόρτες ή θύρες που δίνουν πρόσβαση στο νερό.

Λαμβάνουμε πρόσθετα προληπτικά μέτρα για ιατρικές καταστάσεις

Συμβουλευόμαστε τον ιατρό μας αν πάσχουμε από κάποιο νόσημα που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πνιγμού και προσέχουμε ιδιαίτερα. Για παράδειγμα, εάν εμείς ή ένα μέλος της οικογένειάς μας έχουμε επιληψία, θα πρέπει να υπάρχει επίβλεψη από κάποιον όταν βρισκόμαστε γύρω από το νερό. Λαμβάνουμε επιπλέον προφυλάξεις σχετικά με το νερό εάν εμείς ή ένα μέλος της οικογένειας έχουμε άλλες παθήσεις που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο πνιγμού, όπως καρδιολογικές παθήσεις, αυτισμός, άνοια ή άλλες νευρολογικές παθήσεις. Είμαστε πάντα σε συνεννόηση με τον ιατρό μας εάν παίρνουμε φάρμακα, για τα οποία χρειάζονται ιδιαίτερες προφυλάξεις.

Δεν υπερεκτιμάμε τις δυνάμεις μας

Συστήνεται σε άτομα που ανήκουν σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι να μην κολυμπάνε εκεί που δεν πατάνε και να έχουν πάντα μαζί τους ένα πλευστό μέσο (π.χ. μακαρόνι επίπλευσης, σανίδα κολύμβησης, σωσίβιο, κλπ.) ειδικά όταν επιλέγουν να κολυμπήσουν σε βαθιά νερά.