ΚΕΕΛΠΝΟ
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Καλό μεσημέρι σε όλους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αυξήσει τον βαθμό επικινδυνότητας για τη μετάδοση και τις επιπτώσεις της νόσου COVID-19 σε πολύ υψηλό.
Επίσης, το επίπεδο του κινδύνου από το νέο κορονοϊό για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναβαθμιστεί. Η πιθανότητα εισαγωγών από άλλες χώρες, εκτός Κίνας, αυξάνεται σταδιακά.
Κωδικοποιημένα, έως τις 2 Μαρτίου, 66 χώρες έχουν αναφέρει νέες περιπτώσεις κρουσμάτων του κορονοϊού. Σήμερα το μεσημέρι, είχαμε περισσότερα από 91.000 κρούσματα παγκοσμίως και περισσότερους από 3.100 νεκρούς.
Στην Ιταλία τα κρούσματα ανέρχονται σε περισσότερα από 2.000 και 52 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Ο κορονοϊός έχει περάσει και στην Αφρική.
Εκτός Κίνας, υπάρχει πολύ μεγαλύτερη αύξηση των κρουσμάτων τις τελευταίες ημέρες. Και επίσης, εδώ πρέπει να τονίσω ότι σε πολλές χώρες υποανιχνεύεται η νόσος, λόγω έλλειψης τεχνολογίας ή πολύ ηπίων συμπτωμάτων.
Αναφορικά με τη χώρα μας. Είναι σαφές ότι με τα προληπτικά μέτρα που έχουμε λάβει, με βάση τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, επί του παρόντος ανιχνεύσαμε 7 κρούσματα και έχουμε ιχνηλατήσει 270 επαφές στο περιβάλλον των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων.
Συνεχίζεται επιμελώς η παρακολούθηση της υγείας τους και η επικοινωνία με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, αν χρειαστεί.
Περαιτέρω, έως σήμερα έχουν γίνει 570 διαγωνιστικοί έλεγχοι για την παρουσία του νέου κορονοϊού σε ύποπτα περιστατικά.
Η κατάσταση της υγείας των 7 κρουσμάτων που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης είναι καλή.
Θέλω εδώ να ευχαριστήσω από την καρδιά μου, τους συναδέλφους ιατρούς, πρώτης γραμμής γιατροί, οι οποίοι περιποιούνται τα περιστατικά με αυτοθυσία και φροντίδα.
Τέλος, οι δύο συμπολίτες μας που επαναπατρίστηκαν από την Ιαπωνία, πήραν εξιτήριο από το νοσοκομείο Σωτηρία μετά από διαδοχικούς αρνητικούς ελέγχους.
Περισσότερα από 1 εκατομμύριο e-mail έχουν ήδη αποσταλεί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προς τους πολίτες, με τις προληπτικές οδηγίες υπό μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων του Υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας.
Να επαναλάβω και σας ζητώ να το πείτε. Ο περιορισμός της διάδοσης του κορονοϊού εξαρτάται άμεσα από τα μέτρα ατομικής και συλλογικής ευθύνης που παίρνουμε.
Το μήνυμα πρέπει να είναι σαφές: δεν υποτιμάμε τον κίνδυνο, προστατεύουμε τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, τις γιαγιάδες και τους παππούδες μας, τους ανθρώπους με χρόνια νοσήματα, τους ανθρώπους με χρόνια καρδιαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα, τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, τους καρκινοπαθείς και άλλους ανθρώπους συμπολίτες μας, με προβλήματα στην ανοσιακή τους κατάσταση λόγω λήψης φαρμάκων.
Σας ζητώ για άλλη μια φορά, να σεβαστείτε τα προσωπικά δεδομένων των ασθενών μας, αλλά και των επαφών. Και με αυτά τα λίγα λόγια, θέλω να σας ευχαριστήσω που με υπομονή περιμένετε από εμάς τις ανακοινώσεις.
Και πιστέψτε με, είναι αδύνατο να ανταποκριθούμε στον καθένα από εσάς προσωπικά, αλλά ανοίγουμε σήμερα την κουβέντα για ερωτήσεις από όλους σας, ώστε να είναι ακόμα καλύτερη η πληροφόρηση. Ευχαριστώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κάνατε λόγο για υποδιάγνωση σε κάποιες χώρες και θα ήθελα να ρωτήσω αν ενδεχομένως αυτό θα μπορούσε να είχε συμβεί και στη χώρα μας. Με ποια έννοια; Ότι μπορεί δηλαδή επειδή έχουμε πολύ ήπια συμπτώματα κάποιοι άνθρωποι να περνούν τον κορονοϊό χωρίς να τους έχετε εντοπίσει, να αυτοιούονται και να μην καταγράφονται ως κρούσματα ή ακόμα να έχουμε και κάποιες σοβαρές επιπλοκές που να μην καταγράφονται;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Θα είδατε ασφαλώς τις τελευταίες ημέρες δεδομένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερική,ς όπου εφάρμοζαν δρακόντεια μέτρα περιορισμού της εισόδου στη χώρα, ανθρώπων οι οποίοι έρχονταν από τις προσβεβλημένες περιοχές της Κίνας και διαπίστωσαν αρκετές εβδομάδας μετά, γύρω στις 4 με 5 εβδομάδες μετά, κρούσματα με άγνωστο τρόπο προέλευσης.
Είναι αυτό που ακριβώς είπατε, η νόσος κάτω από τη μύτη σου να σου διαφεύγει, να μην μπορείς να την περιορίσεις και να βλέπεις ξαφνικά τεράστιες αυξήσεις.
Αυτές οι τεράστιες αυξήσεις δεν έρχονται σε μία εβδομάδα, έρχονται σε 3–5 εβδομάδες. Με αυτόν τον ιό αυτό βλέπουμε και βέβαια εξαρτώνται και από τα μέτρα που παίρνεις.
Φτάνει να σας πω ότι εάν καταφέρεις να περιορίσεις το 70% των μεταδόσεων, ιχνηλατώντας τις επαφές ανθρώπων, παραδείγματος χάρη που ήρθαν από το Μιλάνο, έχεις πολύ σημαντικότερο βαθμό επιτυχίας του περιορισμού και της εξάπλωσης της νόσου στη χώρα σου.
Αυτά είναι μαθηματικά μοντέλα που δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες δύο μέρες από συναδέλφους στο εξωτερικό.
Θέλει λοιπόν προσοχή. Όντως μπορεί να συμβαίνει αυτό που λέτε. Δεν φαίνεται να είναι υψηλή η πιθανότητά με τα μέχρι τώρα δεδομένα και καταγεγραμμένα κρούσματα στην πατρίδα μας.
Επαγρυπνούμε για αυτό. Στήνουμε συστήματα επιτήρησης, ειδικά για αυτό το λόγο, ώστε να είμαστε μπροστά από τις εξελίξεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Οι πιθανότητες λέτε είναι πολύ μικρές, ωστόσο θέλω λίγο να επιμείνω. Αυτό υπάρχει κάποιος τρόπος να το ελέγξετε;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Βεβαίως. Υπάρχουν δύο συστήματα επιτήρησης. Το ένα αφορά την εργαστηριακή επιτήρηση, η οποία δεν γίνεται μόνο για γρίπη στα σοβαρά περιστατικά τα νοσηλευόμενα σε ΜΕΘ. Ο δεύτερος τρόπος είναι ένα σύστημα με το οποίο επιτηρούμε τη γρίπη στην κοινότητα, να παίρνει ένα ποσοστό των ασθενών και να τους ελέγχει για αυτή την κατάσταση.
Αυτό ήδη είναι στα πλάνα μας και θα γίνει άμεσα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή υπάρχει έκδηλη ανησυχία στους γονείς για τα σχολεία που έκλεισαν. Η εικόνα που έχετε για τα σχολεία ποια είναι; Τα μέτρα αυτά για ποιοι λόγο πάρθηκαν;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Βεβαίως, να εξηγήσω. Είναι 14 και 14. Τα 14 σχολεία ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, την κατηγορία που είχαν επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα μέσα από το σχολείο και για αυτό, για προληπτικούς λόγους και πάλι, και πάλι με πολύ μικρή πιθανότητα, αλλά για προληπτικούς λόγους το κλείσαμε.
Να τονίσω εδώ, ότι αυτή η κατηγορία είναι διαφορετική από τη δεύτερη κατηγορία των άλλων 14, που επελέγησαν εχθές και αφορούσε σχολεία που είχαν οργανωμένες μαθητικές εκδρομές, που είχαν επιστρέψει από τις πληττόμενες περιοχές της Ιταλίας.
Γιατί το κάναμε αυτό; Και πάλι ένα καθ’ υπερβολήν μέτρο που συνήθως εφαρμόζεται στο σενάριο 2, αντιμετώπιση πανδημίας ή επιδημίας προς το παρόν, και για αυτό λοιπόν θεωρώ ότι δράσαμε καθ’ υπερβολήν, για να προστατεύσουμε τα παιδιά.
Θα μου πείτε, τα παιδιά δεν νοσούν τόσο σοβαρά. Ναι, δε νοσούν τόσο σοβαρά. Αλλά κανείς δεν ξέρει αν και πόσο διασπείρουν. Αυτή τη στιγμή γίνονται μελέτες για το αν και πόσο διασπείρουν
Επειδή υπάρχει ισχυρή υποψία ότι μπορεί να διασπείρουν, όπως γίνεται και με τη γρίπη. Ευτυχώς την περνούν ελαφρά. Για αυτό το λόγο θα δείτε και κάποια τέτοια μέτρα, τα οποία αφορούν μεμονωμένα σποραδικά σχολεία.
Τονίζω, πρόκειται για 14 από τα 13.000 σχολεία της χώρας. Δεν έχουν καμία σχέση με τον όγκο του πληθυσμού και πάλι είναι πολύ σημαντικό, επειδή στα σχολεία δημιουργούνται, ιδιαίτερα στις μικρές τάξεις των δημοτικών σχολείων, συνθήκες εύκολης διασποράς αναπνευστικών ιώσεων, όπως και ο νέος κορονοϊός, είναι πάρα πολύ σημαντικό τα παιδάκια να εκπαιδεύονται. Να γίνει απόλυτο μέρος της εκπαίδευσής τους η υγιεινή των χεριών, η υγιεινή του βήχα, αυτό που λέμε για το πρόσωπο, μην αγγίζετε τη μύτη, τα μάτια, το στόμα, πρέπει να γίνει πλέον η καθημερινή τους εκπαίδευση και ενασχόληση και αν θέλετε και το ένα να συμπαρασύρει το άλλο σε αυτή την καλή συμπεριφορά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει μία αντίφαση στα μηνύματα, που το ευρύ κοινό ίσως παραπλανεί. Λέτε ότι η νόσος έχει ήπια συμπτώματα. Παρόλα αυτά οδηγείστε στο να πάρετε «δρακόντεια μέτρα» κλεισίματων σχολείων και τα λοιπά. Θέλω να εξηγήσετε λίγο στο κοινό γιατί αυτά τα δύο είναι μαζί.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Μέχρι και χθες το βράδυ ο Πρόεδρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενθαρρύνει όλες τις τοπικές αρχές υγείας των χωρών ανά τον κόσμο, να παίρνουν όσο το δυνατόν αυστηρότερα μέτρα που μπορούν να περιορίσουν τον ιό.
Γιατί το κάνει αυτό; Πρώτον, υπάρχουν ενδείξεις ότι όπου αυτό έγινε με πυγμή και με αρκετά και μερικά καθ’ υπερβολή μέτρα, περιορίστηκε ο ιός.
Σε αντίθεση, η γρίπη ό,τι και να κάνεις, δεν περιορίζεται. Είναι σαν να μεταδίδεται λιγάκι πιο εύκολα από τη γρίπη και να μη μας δίνει χρόνο να αντιδράσουμε.
Αυτό φαίνεται με τα μέχρι τώρα δεδομένα από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Π.Ο.Υ. που πήγε στην Κίνα. Αυτό είναι το πρώτο.
Το δεύτερο είναι ότι εάν δεν πάρεις καθόλου μέτρα, μπορεί να έχεις πολύ γρήγορα εκατοντάδες κρούσματα, όπως έγινε στη γείτονα χώρα, το είδατε.
Θα το αποφύγουμε; Θα σας πω, παίρνουμε ήδη μέτρα, κάποια από τα μέτρα που παίρνουμε αφορούν το σενάριο 2, όπως τα μέτρα καθ΄ υπερβολήν για τα σχολεία. Δεν με ενοχλεί. Ή για το καρναβάλι. Επίσης δεν με ενοχλεί. Όλοι οι επιστήμονες εισηγήθηκαν ομόφωνα και οι 25 της επιτροπής και θεωρούσαμε ότι υπήρχε υψηλός κίνδυνος μετάδοσης από μερικά περιστατικά που θα έρχονταν από την Ιταλία στους Έλληνες συμπολίτες μας, οι οποίοι μετά θα το διέσπειραν σε όλη την Ελλάδα. Αυτή ήταν η αιτιολογία για το καρναβάλι.
Ταυτόχρονα δεν πήραμε κάποια άλλα δρακόντεια μέτρα που βλέπετε ας πούμε στη Γαλλία, να ακυρώνουν τα γήπεδα ή τις συγκεντρώσεις πάνω από 5000 ανθρώπους. Αυτά είναι υπερβολικά μέτρα και κάθε μέτρο έχει το κόστος του, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό.
Θέλει πολλή προσοχή όταν παίρνει κανείς τέτοια μέτρα. Δεν θα πάρουμε τέτοια μέτρα επί του παρόντος, δεν έχουμε ενδείξεις ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο στην κοινότητα. Κατά περίπτωση κρίνουμε και αποφασίζουμε για την προστασία του ελληνικού λαού.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ανησυχεί που δεν πειθάρχησαν οι πολίτες στην απαγόρευση των καρναβαλικών εκδηλώσεων;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Κοιτάξτε, εγώ δεν θέλω να απευθύνω κατηγορίες. Νομίζω είμαστε υπεύθυνα άτομα. Ο Έλληνας έχει μια λέξη που δεν υπάρχει στα αγγλικά, το φιλότιμο.
Και νομίζω ότι ο Έλληνας πρέπει με το φιλότιμό του να τηρεί τα μέτρα υγιεινής, να αποφεύγει τη μετάδοση της νόσου που ο ίδιος έχει προς τον άνθρωπο που ανήκει σε ευπαθή ομάδα, τη γιαγιά, τον παππού. Αυτή τη στιγμή είναι κατά πάσα πιθανότητα γρίπη και όχι κορονοϊός. Έχουμε βγάλει στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας ειδικά μέτρα, ειδικές οδηγίες, για τους ανθρώπους που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες να τους προστατέψουμε.
Οφείλουμε να το κάνουμε ούτως ή άλλως για την γρίπη, ένας λόγος ακόμα παραπάνω. Και συνεχίζοντας το σχόλιο στην προηγούμενη ερώτηση να πω ότι και ένας άλλος λόγος που παίρνουμε μερικά καθ΄ υπερβολήν, όπως σας φαίνονται, μέτρα που ανήκουν λίγο στην επόμενη φάση, είναι ότι θέλουμε να προλάβουμε να τελειώσει η γρίπη.
Τελειώνοντας η γρίπη, δίνουμε περισσότερο χώρο στο σύστημα υγείας να ανταποκριθεί. Είμαστε περισσότερο έτοιμοι, σε ένα ήδη υπερφορτωμένο σύστημα υγείας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε για σενάριο 2 και δεν διευκρινίσατε όμως, είπατε ότι δεν το φοβάμαι και ότι είναι πιθανόν να χρειαστεί. Τι ακριβώς εννοείτε; Τι θα συμβεί δηλαδή;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Δεν είπα αυτό. Το σενάριο 2 αυτό που σημαίνει είναι ότι βλέπεις περισσότερη μετάδοση. Υπάρχει και σενάριο 3 και σενάριο 4. Είναι δημοσιευμένα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Είναι σενάρια στα οποία διαδοχικά αυξάνεται η μετάδοση στον πληθυσμό σου. Βλέπεις, για παράδειγμα, όχι τις μικρές εξάρσεις που είδαμε ας πούμε το να κολλάει ο ασθενής που ήρθε από την Ιταλία το παιδάκι του ή το συνάδελφό του, το φίλο ή τη φίλη του.
Είναι σενάρια στα οποία βλέπεις περισσότερη μετάδοση, πιο εκτεταμένη. Και εκεί δεν σταματάς την προσπάθεια ανίχνευσης των επαφών και να τους περιορίσεις. Ακόμα και εκεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πιστεύετε ότι αυτό θα συμβεί και στην Ελλάδα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Με τα δεδομένα που έχουμε μέχρι τώρα, όσο περισσότερο προετοιμασμένοι είμαστε για αυτό, τόσο καλύτερα θα είμαστε. Ήδη έχουμε υιοθετήσει στρατηγικές αυτού του σεναρίου, να το αποφύγουμε όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικά…
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν μπορείτε να κάνετε πρόβλεψη όμως αν χρειαστεί.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Δε μπορώ να κάνω πρόβλεψη αυτές τις ημέρες. Υπάρχουν συνάδελφοι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, που δουλεύουν σε μαθηματικά μοντέλα, τα οποία τις επόμενες μέρες μπορούμε να σας ανακοινώσουμε. Τα οποία μαθηματικά μοντέλα έχουν διάφορες παραδοχές. Ξέρετε αυτά είναι όλα πιθανολογικά.
Για παράδειγμα, να σας πω επειδή έχει ήδη δημοσιευτεί, στην περιοχή των Ηνωμένων Πολιτειών στην οποία συνέβη αυτή η «κρυπτική» όπως ονομάζουμε μετάδοση, υπολόγιζαν από 65 μέχρι μερικές εκατοντάδες κρούσματα. Θέλει λοιπόν πάρα πολύ προσοχή στο πώς κανείς προβλέπει, δεν είμαστε προφήτες.
Πιστεύω ότι όσο περισσότερο και καλύτερα μέτρα παίρνουμε και ιδιαίτερα τα μέτρα ατομικής υγιεινής, τόσο περισσότερο μειώνεται η πιθανότητα και όσο καλυτερεύει και ο καιρός.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Διέκρινα επίσης μια ανησυχία για το θέμα της γρίπης. Λέτε να περάσει η γρίπη για να αδειάσουν οι μονάδες εντατικής θεραπείας. Αν ξαφνικά αρρωστήσουν..
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Δεν είπα αυτό. Είπα ότι όσο περισσότερο υποχωρεί η γρίπη τόσο περισσότερο αποφορτίζεται το σύστημα υγείας από επισκέψεις, δεν είναι μόνο οι μονάδες. Είναι οι επισκέψεις στα νοσοκομεία, είναι..
Κος ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Πάντως είναι και τα κρεβάτια που ξέρετε ότι υπάρχει ζήτημα στην Ελλάδα με τα κρεβάτια εντατικής θεραπείας.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Είναι πολύ σημαντικό. Ξέρω ότι απασχολεί την ηγεσία και έχει φροντίσει ήδη για μηχανισμό, με τον οποίο θα ενεργοποιείται αυτή η έκτακτη ανάγκη και θα υπάρχουν διαθέσιμα κρεβάτια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να μου πείτε, μιλήσατε για δυο συστήματα επιτήρησης. Το να παίρνετε ρινοφαρυγγικό δείγμα από νοσηλευόμενους σε μονάδες και να το ελέγχετε, όπως κάνετε τώρα στη γρίπη, αλλά και γενικώς από ασθενείς που ήδη νοσηλεύονται. Πότε θα αρχίσουν να εφαρμόζονται αυτά τα συστήματα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Πολύ σύντομα. Πάρα πολύ σύντομα, μέσα και σε αυτή την εβδομάδα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και χωρίς να υπάρχει αυξημένος αριθμός κρουσμάτων;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Και χωρίς να υπάρξει αυξημένος αριθμός κρουσμάτων, στα πλαίσια της επαγρύπνησης της χώρας. Ήδη έχει εισηγηθεί για αυτό η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου.
Είναι και αυτό μέτρο καθ’ υπερβολήν, αλλά εφαρμόζεται από τις περισσότερες χώρες στον κόσμο. Θα το είδατε, το κάνουν οι Βρετανοί, το κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Είναι ότι όταν έχεις κάποιον στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας που όλα τα τεστ είναι αρνητικά, θες να βεβαιωθείς ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο και για να θεραπεύσεις και για να δράσεις προληπτικά στον πληθυσμό. Αυτός είναι ο κύριος λόγος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και κάτι άλλο ήθελα να μου πείτε. Είπατε πριν ότι ενώ η γρίπη σας δίνει χρόνο αντίδρασης, διαπιστώνεται ότι με το νέο κορονοϊό δεν υπάρχει …
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Το αντίθετο είπα. Αυτό είπε ο Πρόεδρος του ΠΟΥ εχθές μετά την επιστροφή των εμπειρογνωμόνων από την Κίνα. Ότι εάν συμπεριφερόταν εντελώς παρόμοια με την γρίπη στον τρόπο που μεταδίδεται στην κοινότητα, τώρα πλέον δεν θα μπορούσαμε να το ελέγξουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλώντας για μαθηματικά μοντέλα, όπως είπατε προηγουμένως, τα θετικά κρούσματα που έχετε διαπιστώσει μέχρι τώρα σε σχέση με όσα έχουν ελεγχθεί, υπάρχει κάποιος τρόπος πρόβλεψης για το πώς εξελίσσεται η επιδημία στη χώρα μας ή θεωρούν οι επιστήμονες, θεωρείτε εσείς ότι δεν έχουμε εντοπίσει τα κρούσματα αυτά που υπάρχουν πραγματικά;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Αυτό θέλω να είναι σαφές. Τα κρούσματα που έχουμε είναι όλα ταξιδιώτες και οι επαφές τους. Δεν έχουμε κρούσματα με μετάδοση στην κοινότητα, έτσι;
Τα μαθηματικά μοντέλα στοχεύουν, αφού έχεις αυτή τη διασπορά. Δεν έχουμε τέτοια διασπορά επιβεβαιωμένη στην κοινότητα, στην πατρίδα μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αφού υποχωρήσει η γρίπη και προχωράμε προς το καλοκαίρι και όλες οι εποχικές λοιμώξεις βρίσκονται πλέον σε ύφεση, επειδή ήταν σαφές εξ’ αρχής ότι προφανώς αυτή η υπερβολική αυστηρότητα ήταν για να προστατεύσει κυρίως το ΕΣΥ, δηλαδή να δώσει τη δυνατότητα ανταπόκρισης και στις άλλες ανάγκες λοιμώξεων, εκτάκτων περιστατικών και τα λοιπά.
Μήπως περαστεί το μήνυμα στους πολίτες ότι θα πρέπει λίγο να χάσουμε την εγρήγορσή μας και δεδομένου ότι ο ιός αυτός δεν συμπεριφέρεται όπως η γρίπη και έχει έρθει για να μείνει και μπορεί να μην μειωθεί η μετάδοσή του προχωρώντας προς το καλοκαίρι, μήπως δημιουργηθεί μία τρύπα στην ασπίδα πρόληψης;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Θέσατε πολλά λεπτά ζητήματα, τα οποία έχουν και επιστημονικό χαρακτήρα. Θα προσπαθήσω να το αναλύσω σε δύο – τρία διαφορετικά ερωτήματα.
Το πρώτο ερώτημα: συμπεριφέρεται όπως η γρίπη; Μεταδίδεται πιο εύκολα από τη γρίπη, έτσι; Το R0 του είναι ανώτερο από της εποχικής γρίπης. Είναι γύρω στο 2,2 με τα μέχρι τώρα μοντέλα. Άρα, κάθε ένας άνθρωπος κολλάει περίπου 2 συνανθρώπους. Η γρίπη η εποχική έχει ένα R0 1,3. Η γρίπη κολλάει περίπου ένας έναν, λίγο παραπάνω από έναν. Εντάξει;
Τώρα, όσον αφορά αυτό που είπατε και είπε εχθές ο Πρόεδρος του Π.Ο.Υ. είναι ότι φαίνεται πως όπου έχουν γίνει αυτά τα μέτρα, τα καθ’ υπερβολήν μέτρα του containment, της παρακολούθησης των επαφών, αυτό που κάνουμε και εμείς στην πατρίδα μας τώρα, κάπως περιορίζεται για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα, το οποίο μικρό χρονικό διάστημα δίνει ευκαιρία σε δύο πράγματα: ένα να υποχωρήσει η γρίπη που πιέζει ούτως ή άλλως τα συστήματα υγείας, όχι μόνο της Ελλάδας, όλων των χωρών του κόσμου.
Και δεύτερον, να καλυτερεύσει ο καιρός. Μπορεί να έχει μία επίπτωση ο καιρός. Δεν το ξέρουμε. Δεν είμαστε σίγουροι για αυτό. Θα το δούμε. Ξέρουμε ότι έγινε με τον ιό SARS. Τον Μάιο και τον Ιούνιο μηδενίστηκαν τα περιστατικά.
Άρα θέλει εδώ πολλή προσοχή. Το κάθε υποερώτημα έχει και τη δική του απάντηση. Εάν συνεχίσει ο ιός να είναι παρών και το καλοκαίρι, βεβαίως και θα συνεχιστεί και η πίεση στο σύστημα υγείας, βεβαίως θα έχουμε ένα κύμα το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
Και βεβαίως, εκεί τα μέτρα θα είναι αυτά τα μέτρα κυρίως που λέμε. Ότι οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν ελαφρά συμπτώματα – αυτό είναι το κύριο μέτρο της επόμενης φάσης – θα μένουν σπίτι τους, όπως μένουν και τώρα για την γρίπη, ενώ μόνο τα σοβαρά θα πηγαίνουν στα νοσοκομεία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να ρωτήσω αν έχουμε και σε ιδιωτικά νοσοκομεία, αν σας αναφέρουν ύποπτα κρούσματα ή νοσηλείες.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Βεβαίως, υπάρχουν ιδιωτικά νοσοκομεία τα οποία μας έχουν βοηθήσει πάρα πολύ και έχουν χειριστεί ύποπτα περιστατικά. Μας έχουν ενημερώσει. Έκαναν και τον έλεγχο και ήταν ο ασθενής σε ειδικό θαλαμίσκο μόνωσης και τον παρέλαβε από εκεί το ασθενοφόρο να τον πάει στο νοσοκομείο αναφοράς.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τα ιδιωτικά νοσοκομεία που βοήθησαν σε αυτήν την προσπάθεια της χώρας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλω να σας ρωτήσω αν υπάρχουν ποσοστά σε σχέση με τις ευάλωτες ομάδες, καρδιοπαθείς, διαβητικούς, ανοσοκατεσταλμένους και άλλη μία ερώτηση. Πόσους θαλάμους αρνητικής πίεσης διαθέτει η χώρα.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Σημαντικά ερωτήματα. Να σας πω ότι μπορώ να σας δώσω τα ακριβή νούμερα μετά, αλλά με βάση τη μεγαλύτερη ανάλυση δεκάδων χιλιάδων περιπτώσεων της νόσου που έχει γίνει από την Κίνα, είναι πρώτα τα καρδιαγγειακά, δεύτερα τα αναπνευστικά, τρίτος ο διαβήτης, τέταρτη η υπέρταση και τα υπόλοιπα ακολουθούν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ογκολογικά περιστατικά;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ογκολογικά δεν είναι σε αυτή τη λίστα, αλλά σίγουρα είναι άνθρωποι υψηλού κινδύνου και θα το δούμε αν υπάρξουν μεγαλύτερες επιδημίες στον κόσμο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και για τους θαλάμους αρνητικής πίεσης;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Όσον αφορά τους θαλάμους αρνητικής πίεσης, πρέπει να κατανοήσουμε ότι θα περνάμε σε μία φάση που θα νοσηλεύονται όπως η γρίπη.
Δεν θα χρειάζεσαι θαλάμους αρνητικής πιέσεως. Θα χρειάζεσαι θαλάμους μονώσεως ή ειδικούς χώρους, στους οποίους απομονώνεις πολλαπλά περιστατικά ασθενών μαζί, όπως κάναμε φέτος σε πολλά νοσοκομεία της χώρας για τη γρίπη.
Υπήρχαν ειδικοί θάλαμοι γρίπης για να μην περάσει η γρίπη από τους νοσηλευόμενους με γρίπη, στους υπόλοιπους νοσηλευόμενους ασθενείς. Αυτή η στρατηγική ακολουθήθηκε από πολλά νοσοκομεία της χώρας.
Άρα, οι θάλαμοι αρνητικής πίεσης έχουν τη σημασία τους αυτή τη στιγμή στη χώρα, στα μεμονωμένα σποραδικά περιστατικά που αντιμετωπίζουμε.
Κάποια στιγμή αυτό ξεπερνιέται και περνάς στη μόνωση με τύπου γρίπης. Θα σας πω για παράδειγμα στη Βρετανία. Ακούσατε ίσως για το πως επηρεάζεται η πρακτική των χειρουργών, η οποία γίνεται στα καθημερινά τους απλά χειρουργεία, παραδείγματος χάρη για απλά περιστατικά.
Τα κάνουν σε χώρους οι οποίοι δεν έχουν αρνητική πίεση. Είπαν ότι εκεί αν χρησιμοποιείται η μάσκα και υπάρχουν τουλάχιστον δύο μέτρα απόσταση, είναι επαρκές μέτρο.
Θα περάσουμε λοιπόν από τη λογική της αρνητικής πίεσης σιγά – σιγά, που είναι τής αρχικής φάσης και μόνο, και βέβαια είναι περιορισμένα. Είναι περίπου δύο θάλαμοι, τρεις θάλαμοι, τέσσερεις θάλαμοι, ανάλογα το νοσοκομείο που βλέπετε στα νοσοκομεία αναφοράς και υπάρχουν και σε άλλα νοσοκομεία της χώρας. Έχουν καταγραφεί.
Αλλά, θα περάσουμε από αυτήν την φάση, στη φάση της μόνωσης, στη φάση της απόστασης 2 μέτρων, στη φάση της νοσηλείας τύπου γρίπης.
Άρα και εδώ θα χειριστούμε μέτρα παρόμοια με τη γρίπη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Νομίζω ότι και σε άλλα νοσοκομεία, εκτός από τα νοσοκομεία αναφοράς, διαμορφώνονται χώροι διαλογής…
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Βεβαίως. Τα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας έχουν λάβει οδηγίες για να έχουν ειδικό χώρο διαλογής για περιστατικά που είναι ύποπτα, ώστε να ανιχνευθούν εγκαίρως.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε πριν για 270 άτομα που ιχνηλατήθηκαν από το περιβάλλον των 7 κρουσμάτων.
Μπορούμε να ξέρουμε αν είναι ένα ποσοστό σημαντικό του συνόλου των υπόπτων που θα ελεγχθούν ή μπορούμε να μιλάμε ότι πια έχουμε αποκλείσει σε μεγάλο βαθμό τη μεταδοτικότητα των κρουσμάτων των 7. Και τι γίνεται με τα δύο παιδιά τα οποία βρέθηκαν αρνητικά από το Λονδίνο; Αυτό έχει κάποια επίδραση στο αν θα ανοίξει το Κολλέγιο ή τα σχολεία που είναι από εκεί;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ευχαριστώ. Να πω για αυτό που είπατε, ότι πρέπει να περιμένουμε. Ο μέσος όρος επώασης της νόσου στις περισσότερες μελέτες είναι 5 με 7 μέρες, άρα πρέπει να δώσουμε αυτό το χρονικό διάστημα 7 ημερών, ώστε να αρχίσουμε να ησυχάζουμε και να πούμε ότι όλες αυτές οι επαφές κινδυνεύουν λιγότερο να αναπτύξουν τη νόσο
Παρ’ όλα αυτά, η οδηγία είναι σαφής. Πάμε 14 μέρες όλοι μαζί. Όσον αφορά στο συγκεκριμένο σχολείο που αναφέρατε, όντως ήταν αρνητικά τα δείγματα.
Το σχολείο δεν έκλεισε για αυτό το λόγο. Έκλεισε γιατί υπήρχε ομάδα, οργανωμένη εκπαιδευτική εκδρομή σε πληττόμενη περιοχή της Βόρειας Ιταλίας και ανήκει στη δεύτερη κατηγορία που σας είπα των 14 σχολείων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε καθηγητά, υπάρχει αερογενές νόσημα το οποίο το καλοκαίρι να είναι πιο επιθετικό; Γιατί υπάρχει αυτή η αβεβαιότητα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Όχι, δεν υπάρχει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί υπάρχει αβεβαιότητα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Επειδή δεν το έχουμε ξαναδεί και θέλουμε να επιβεβαιώσουμε αυτό που όλοι ελπίζουμε και θεωρούμε σαν επιστημονικά μια υψηλή πιθανότητα. Ότι θα μειωθεί το καλοκαίρι, όπως γίνεται με τα περισσότερα αναπνευστικά νοσήματα.
Σας θυμίζω όμως εδώ, για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, ότι η γρίπη υποχωρεί το καλοκαίρι στην πατρίδα μας, αλλά πού εμφανίζεται; Στο νότιο ημισφαίριο.
Άρα, ένας ιός ο οποίος έχει παγκόσμια κατανομή αυτή τη στιγμή, δεν θα είναι απαραίτητο να υπάρχει στην Ελλάδα. Θα μπορεί να μας έρθει από το νότιο ημισφαίριο, από χώρες που έχουν και πολλούς Έλληνες, και θα χρειάζονται μια προσοχή η οποία θα συνεχίζεται και μια επαγρύπνηση για το καλοκαίρι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να μου πείτε σας παρακαλώ, αναφερθήκατε πριν στον ιδιωτικό τομέα ότι ήδη σας έχει βοηθήσει. Θέλω να μου πείτε αν υπάρχει κάποιο σχέδιο για την αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα για να σας βοηθήσει σε δεύτερο χρόνο και αν όπως και στην Ιταλία όπου το κράτος έδωσε υλικά στον ιδιωτικό τομέα μιας χρήσεως μάσκες, στολές κλπ., υπάρχει κάτι τέτοιο και στη χώρα μας.
Και δεύτερη ερώτηση, θέλω να μου πείτε εάν εξετάζεται η τροποποίηση της λειτουργίας κάποιων δημόσιων δομών υγείας για τυχόν περίθαλψη πολλών περιστατικών. Ευχαριστώ.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Έχετε αρχίσει να σκέφτεστε ήδη για σχεδιασμό βλέπω μαζί με εμάς. Έχουμε κάνει πολλά από αυτά που λέτε ήδη. Έχουμε προβλέψει για τη διάθεση σε συνεργασία πάντα με ιδιωτικά θεραπευτήρια κάποιων κλινών, ιδιαίτερα κλινών ΜΕΘ, αν και εφόσον χρειαστεί.
Έχουμε προβλέψει επίσης, λειτουργία νοσοκομείων στη χώρα για να νοσηλεύσουν έναν αρχικό αριθμό περιστατικών και συμπορευόμαστε αυτή τη στιγμή με μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων. Είναι οι αφανείς ήρωες του σχεδίου, όπως τους λέω εγώ, οι οποίοι σχεδιάζουν για όλα αυτά που είπατε.
Υπάρχει ειδική ομάδα που εξετάζει και άλλα θέματα στα οποία θα αναφερθούμε με τις μέρες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ενισχύσετε σε δεύτερο χρόνο τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια; Γιατί αναφέρεται ότι οι ίδιοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν καθημερινά στολές, μάσκες όπως είναι στο δημόσιο τομέα.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ναι, αν χρειαστεί θα γίνει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε καθηγητά, μιλούσαμε πριν ότι αν μπούμε στην επόμενη φάση έχουμε λοιπόν διασπορά στην κοινότητα, οι ασθενείς με ήπια συμπτωματολογία, όπως γίνεται με τη γρίπη, θα παραμένουν στο σπίτι τους.
Με το υγειονομικό προσωπικό όμως, που ενδεχομένως να έχουμε ανθρώπους οι οποίοι θα έχουν ήπια συμπτωματολογία, αλλά δεν μπορούμε να τους έχουμε στα νοσοκομεία, εκεί τι θα κάνουμε;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Βεβαίως έχετε απόλυτο δίκιο. Εδώ μου δίνετε την ευκαιρία να τονίσω κάτι πολύ σημαντικό. Ότι μια από τις πιο ευπαθείς ομάδες πληθυσμού όχι λόγω ηλικίας ή νοσημάτων, είναι οι επαγγελματίες υγείας.
Και αυτή τη στιγμή, περισσότεροι από 1.700 στην Κίνα έχουν μολυνθεί και ο επαγγελματίας υγείας ο οποίος είναι την πρώτη γραμμή θεωρείται πολύ υψηλού κινδύνου. Για αυτό και εκεί παίρνουμε τα μέγιστα μέτρα προστασίας.
Παίρνουμε ειδικές μάσκες, οι οποίες είναι υψηλής αναπνευστικής προστασίας. Παίρνουμε ειδικό εξοπλισμό, έχουν σταλεί οδηγίες από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας για αυτό το ενδεχόμενο. Και φυσικά υπάρχει και πλάνο στα νοσοκομεία απουσιασμού του προσωπικού, αν και εφόσον αυτό χρειαστεί.
Έχουν γίνει και αναφερθεί περιστατικά επιδημιών σε νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο τα οποία αφορούσαν στο νέο ιό, τα οποία είναι και πολύ δύσκολο να ελεγχθούν.
Χρειάζεται λοιπόν πολλή προσοχή. Θέλω να πω εδώ, ότι έχουν γίνει πάρα πολλές ασκήσεις στον ελληνικό χώρο, σε πολλά νοσοκομεία σε σχέση με υποδοχή κρούσματος και τήρησης όλων των μέτρων προστασίας.
Θεωρώ ότι έτσι θα το περιορίσουμε. Πρέπει εδώ βέβαια να πω ότι είναι και ευθύνη των επαγγελματιών υγείας που έχουν τα συμπτώματα λοιμώξεων του αναπνευστικού, να μην πηγαίνουν στη δουλειά τους και να αυτοπεριορίζονται, αλλά αυτό είναι της δεύτερης φάσης.
Νομίζω αυτή τη στιγμή δεν πρέπει να το συζητάμε παρά μόνο για γρίπη. Γιατί για τη γρίπη οφείλουν να κάνουν και αυτό.
Επιπλέον αυτό που ρωτήσατε τονίζει και την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης του συστήματος υγείας σε περίπτωση μαζικής διασποράς με προσωπικό, με νοσηλευτές, το οποίο ήδη είναι και προγραμματίζεται και γίνεται.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δυο ερωτήσεις. Η μια είναι τα παιδιά που είχαν πάει εκδρομή και για τα οποία κλείσατε τα σχολεία αν έχουν εξεταστεί και αν είναι σε απομόνωση αυτά τα παιδιά στο σπίτι τους.
Και το δεύτερο είναι, είχαμε ήδη μια πρώτη προκήρυξη για 30 θέσεις αν έχετε εικόνα για το πόσοι εκδήλωσαν ενδιαφέρον.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Τα διοικητικά δεν τα γνωρίζω, με συγχωρείτε. Σίγουρα θα γίνουν αυτές οι προσλήψεις, αναμένονται άμεσα, αλλά δεν έχω δεδομένα και στοιχεία για αυτό.
Να σας πω όμως, ότι για τα παιδιά που γύρισαν από εκεί, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ πρέπει να παραμείνουν στο σπίτι τους και να επιτηρούν τη υγεία τους και μόνο επί εμφανίσεως των συμπτωμάτων να μας ειδοποιήσουν.
Εδώ υπάρχει και το θέμα ατομικής ευθύνης. Και ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση την αρχική, του containment όπως την ονομάζουμε, πρέπει να υπάρχει ψυχραιμία. Δεν έχουν τίποτα τα παιδιά, δεν τα αντιμετωπίζουμε σαν να κουβαλάνε καμιά αρρώστια, η οποία είναι επικίνδυνη για αυτά ή για εμάς.
Χρειάζεται προσοχή στο πώς το χειρίζεσαι, είναι λεπτό το θέμα. Η ασθένεια αυτή έχει επιπτώσεις, οι οποίες δεν αφορούν συνήθως το άτομο ξεχωριστά, αφορούν την κοινωνία και το σύνολο γενικότερα και ιδιαίτερα τις ευπαθείς ομάδες οι οποίες νομίζω είναι το σημαντικό μήνυμα της ημέρας και της χθεσινής ημέρας και της αυριανής ημέρας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε καθηγητά, για τι ποσοστό έχουμε προετοιμαστεί ως χώρα να αντιμετωπίσουμε τον κορονοϊό; Τι ποσοστό μετάδοσης εννοώ. Και δεύτερον, έχουμε ως χώρα το μείγμα φαρμάκων που χρησιμοποιούν πειραματικά άλλες χώρες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα βαριά περιστατικά; Γιατί τα 7 επιβεβαιωμένα κρούσματα μέχρι στιγμής, όπως μας λέτε, έχουν ήπια κλινική εικόνα και καταλαβαίνω ότι δεν έχει χρειαστεί να τα χειριστούμε με αυτόν τον τρόπο.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Βεβαίως. Όσον αφορά στο ποσοστό, αυτή τη στιγμή είναι άγνωστο. Όσο καλύτερα είναι τα μέτρα που θα πάρεις, τόσο μικρότερο θα είναι και το ποσοστό που θα έχεις. Θα σας πω ότι κάθε χρόνο από τη γρίπη νοσεί 5% με 15% του πληθυσμού.
Αυτός ο ιός επειδή είναι νέος, άμα τον αφήσεις ανεξέλεγκτο, εντελώς ανεξέλεγκτο, χωρίς κανένα μέτρο στην πατρίδα σου, σε μερικές μέρες θα έχεις εκατοντάδες κρούσματα. Το είδαμε στην γείτονα χώρα.
Θέλει, λοιπόν, πολλή προσοχή η διάκριση του ενός από το άλλο.
Όσον αφορά στο μείγμα φαρμάκων, υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα δίκτυο κλινικών μελετών, οι οποίες είναι δεκάδες κλινικές μελέτες στην Κίνα, οι οποίες δοκιμάζουν διαφορετικούς συνδυασμούς φαρμάκων με βάση την εμπειρία του SARS και του MERS.
Αυτός ο συνδυασμός φαρμάκων που έχει προκριθεί ως ο καλύτερος υπάρχει στην Ελλάδα σε αποθήκευση στα κέντρα αναφοράς και σε άλλα νοσοκομεία, εφόσον αυτά χρειαστούν.
Αυτός ο συνδυασμός φαρμάκων θα συζητηθεί και από ειδική επιτροπή λοιμωξιολόγων, υπό τον Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων, τον κ. Γαργαλιάνο, θα συζητηθεί άμεσα ώστε να υπάρχουν και οι θεραπευτικές οδηγίες.
Καταλαβαίνετε ότι θεραπευτικές οδηγίες είναι πάρα πολύ δύσκολο να έχεις, όταν είναι κάτι το οποίο δεν είναι εγκεκριμένο και για αυτό χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη όλων των λοιμωξιολόγων της χώρας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε καθηγητά, επειδή μιλάτε για τις φάσεις, μπορείτε να μας πείτε συνοπτικά τη φάση που είμαστε τώρα και πρέπει να περιμένουμε αυτές τις φάσεις που αναφέρατε;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Αυτή τη στιγμή είμαστε στο σενάριο 1. Υιοθετούμε όμως και κάποιες στρατηγικές από το σενάριο 2. Υπάρχει και το 3 και 4. Δεν χρειάζεται αυτή τη στιγμή να επικεντρωθούμε σε κάτι το οποίο δεν ισχύει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλω μία κομβική ερώτηση την οποία ουσιαστικά νομίζω είναι η ερώτηση που αυτή τη στιγμή θα ήθελε να σας κάνει ο κάθε άνθρωπος και όλη η κοινωνία και θέλω μια ξεκάθαρη απάντηση και πολύ απλή για να γίνει κατανοητή για τον κόσμο.
Όλοι έχουμε παππούδες, γιαγιάδες, μανάδες, πατεράδες, που είναι σε πολύ μεγάλη ηλικία. Είναι άνθρωποι άνω των 70 ή 80 ετών, με χρόνια προβλήματα υγείας. Τι κάνουμε στη φάση 1, όπως λέτε εσείς, δηλαδή αυτή τη στιγμή και τι θα πρέπει να κάνουμε στη φάση 2;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ξεκάθαρα να το πω. Στη φάση 1 που είμαστε τώρα αυτό που κάνουμε είναι να τους προφυλάσσουμε και από τη γρίπη. Τους προφυλάσσουμε, όταν έχουμε κάποιον ασθενή στο σπίτι τον απομονώνουμε από την επαφή ή τον έχουμε τουλάχιστον σε 2 μέτρα απόσταση.
Τους ίδιους δεν τους αφήνουμε να πάνε να επισκεφτούν νοσοκομεία ή νοσηλευόμενους ασθενείς ή φίλους που είναι ασθενείς, γιατί μπορεί να κολλήσουν από αυτούς, όχι το νέο ιό, μια άλλη ίωση από την οποία κινδυνεύουν περισσότερο.
Αυτοί που έχουν χρόνια νοσήματα, όσο περνάει η ηλικία έχουν χρόνια νοσήματα, έχουν καρδιακά προβλήματα, έχουν αναπνευστικά. Να παίρνουν σωστά τη θεραπεία τους, τα φάρμακά τους, να ελέγχεται η νόσος τους. Ο διαβήτης είναι μια σημαντική κατάσταση για την οποία μπορούν να μιλήσουν άλλοι πιο ειδικοί από εμένα, αλλά όταν ρυθμίζεται καλά ο διαβήτης είναι καλύτερη και η άμυνα του οργανισμού.
Δεν τους αφήνουμε να συναθροίζονται σε στενούς χώρους για πολλή ώρα. Είδατε ότι στις οδηγίες έχουμε το 15 λεπτά για κάτω από 2 μέτρα. Είναι πρακτικές οδηγίες που έχουν βγάλει οι ευρωπαϊκές και οι διεθνείς αρχές και τις υιοθετήσαμε και εμείς σαν ένα πρακτικό μέτρο.
Δεν υπάρχει απόδειξη ότι τα 2 μέτρα δουλεύουν καλύτερα από το 1 μέτρο. Μπορεί και το 1 μέτρο να είναι αρκετό και στην αρχή της επιδημίας, μιλούσαμε για 1 μέτρο. Καλό είναι όμως να τους προστατεύσουμε.
Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό το μήνυμα ότι οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού είναι αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο. Είναι ίσως πολύ σοφότεροι από εμάς, τους χρειαζόμαστε, τους αγαπάμε και τους θέλουμε κοντά μας όσο το δυνατόν περισσότερο.
Στη δεύτερη φάση, που δεν έχουμε μπει ακόμα, όποιος έχει συμπτώματα ελαφρά μένει σπίτι. Στην ευπαθή ομάδα μπορεί να χρειάζεται πιο γρήγορα, πιο έγκαιρα να ζητήσει ιατρική βοήθεια, όπως κάνουμε και για την γρίπη. Θυμάστε; Για την γρίπη λέμε «αναζήτησε έγκαιρα ιατρική βοήθεια». Το λέμε γιατί υπάρχει φάρμακο, γιατί υπάρχει κάτι που μπορείς να τους δώσεις.
Εκεί, λοιπόν, νομίζω, ανάλογα με τις θεραπευτικές εξελίξεις που θα δούμε τις επόμενες εβδομάδες σε παγκόσμιο επίπεδο και εάν υπάρχει κάποιο φάρμακο, ναι θα έχει ίσως νόημα ακόμα και στην απλή μορφή της νόσου, στην ευπαθή ομάδα να μας προσεγγίσει και να τους δώσουμε το φάρμακο που θα ξέρουμε ότι δουλεύει καλύτερα.
Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να το πούμε. Αλλά δεν είμαστε και σε αυτή τη φάση. Εάν είναι κάποιος πιο σοβαρά, φυσικά και εκεί θα έχει μεγαλύτερη προτεραιότητα στη διαλογή, στο νοσοκομείο, ώστε να αντιμετωπιστεί πιο έγκαιρα και να υποστηριχθεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για ποιο λόγο δεν συστήσατε στην Κυβέρνηση να λάβει μέτρα για τα ταξίδια από την Ιταλία προς τη χώρα μας;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ναι, είναι πολύ λεπτό το θέμα των ταξιδιών και πρέπει να δείτε με πραγματικά πολλή προσοχή ένα γεγονός. Ότι όσες χώρες εφάρμοσαν δρακόντεια μέτρα περιορισμού της εισόδου στη χώρα τους, ατόμων τα οποία ταξίδευαν από πληττόμενες περιοχές για τον ιό, δεν τα κατάφεραν. Είναι σαφές.
Επιστημονικά θεωρείται πολύ χαμηλού οφέλους, γιατί η περίοδος επώασης του ιού, όπως ξέρετε, είναι πολλές μέρες. Και όταν κάποιος έρχεται με μια ήπια συμπτωματολογία, είναι αδύνατον να τον πιάσεις με μια θερμοκάμερα, ιδιαίτερα όταν επωάζει ή όταν έχει πάρει ένα παυσίπονο αντιπυρετικό ταυτόχρονα, το οποίο καταστέλλει τα συμπτώματά του και τον πυρετό του.
Άρα είναι αδύνατον να το ελέγξεις πρακτικά. Ιδιαίτερα για έναν ιό που μεταδίδεται τόσο εύκολα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αναφερθήκατε λίγο και παλιότερα αλλά και σήμερα στην προστασία των ευαίσθητων δεδομένων των ασθενών. Η αλήθεια είναι ότι σε δυο-τρεις περιπτώσεις τα πράγματα ξέφυγαν. Μήπως αυτές οι περιπτώσεις υπάρχει κίνδυνος να αποθαρρύνουν ανθρώπους που θα είχαν λόγο να επικοινωνήσουν με τις αρχές και να φοβούνται να επικοινωνήσουν; Ευχαριστώ.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Έχετε απόλυτο δίκιο. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό που λέτε. Εμένα με ενοχλεί βαθύτατα σαν άνθρωπο και μετά σαν γιατρό. Γιατί σαν γιατροί σεβόμαστε απόλυτα τα προσωπικά δεδομένα των ασθενών. Δεν το λέμε ούτε στο διάδρομο, ούτε στο ασανσέρ, πουθενά στο νοσοκομείο.
Και βλέπω ανθρώπους να υπόκεινται σε ένα ανελέητο κυνηγητό, επειδή είναι ύποπτη περίπτωση η επαφή. Το θεωρώ απάνθρωπο, αδιανόητο, θεωρώ ότι δυσχεραίνει το έργο της πολιτείας, θεωρώ ότι στιγματίζει αυτούς τους ανθρώπους και το στίγμα προς το συνάνθρωπό μας είναι ό,τι χειρότερο σε αυτή την επιδημία.
Είναι χειρότερο και από την ίδια την επιδημία. Νομίζω αυτή τη στιγμή πρέπει να μας βοηθήσετε σε αυτό, να περάσουμε το μήνυμα. Δυστυχώς όμως, αυτά τα πράγματα τα βλέπουμε να επαναλαμβάνονται και ανησυχούμε πολύ.
Είμαστε ένας δημοκρατικός λαός και αυτές οι ευαισθησίες μάς χαρακτηρίζουν. Είμαστε το παράδειγμα για όλη την ανθρωπότητα. Ας μη γίνουμε το κακό παράδειγμα.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ, να είστε καλά.