ΚΕΕΛΠΝΟ

Ενιαία Υγεία

Γενικές Πληροφορίες

Διεθνής Κινητοποίηση

Το 2014 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η χρονιά με την εντονότερη κινητοποίηση για την αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής από τη διεθνή κοινότητα σε επιστημονικό και πολιτικό επίπεδο. Είναι η πρώτη φορά που η δραστηριοποίησή των διεθνών οργανισμών ξεφεύγει από το θεωρητικό επίπεδο και επιδιώκεται η θέσπιση συγκεκριμένων υλοποιήσιμων στόχων με μετρήσιμα αποτελέσματα. Η διασπορά των πολυανθεκτικών (MDROs/XDROs) και των πανανθεκτικών (PDROs) βακτηρίων στον αναπτυγμένο κόσμο με κύριο αίτιο την αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, τόσο στον άνθρωπο όσο και στην κτηνοτροφία, δεν αφήνει άλλα περιθώρια για περαιτέρω αναμονή και απραξία.

Περισσότερο από ποτέ, έχει γίνει αντιληπτό ότι η αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής απαιτεί διακρατικές και διηπειρωτικές συνεργασίες. Για πρώτη φορά επίσης, επίκεντρο της διεθνούς αυτής κινητοποίησης είναι η πολιτική δέσμευση των χωρών για την εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων για τον περιορισμό της Μικροβιακής Αντοχής. Η εμπλοκή των κρατών επιδιώκεται να είναι σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο ώστε η αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος να αποτελέσει προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία και να ενισχυθεί με τους απαραίτητους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους.

Η εμπειρία κρατών που αντιμετώπισαν παρόμοιες κρίσιμες καταστάσεις με διαχρονική αποτελεσματικότητα, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, αναδεικνύει ότι οι αλλαγές που υλοποιούνται, βασίζονται σε μακροχρόνια και επίμονη προσπάθεια με ισχυρή την στήριξη και την παρουσία της πολιτείας. Χαρακτηριστικά με ιδιαίτερη σημασία για την πολιτική δέσμευση σε ανώτατο επίπεδο για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής είναι τα πορίσματα των συνόδων των G7 το 2015 http://www.g8.utoronto.ca/healthG8/2015-berlin.html και των G20 το 2017 https://noharm-europe.org/articles/news/europe/g20-health-ministers-declaration-amr.

Εξίσου σημαντική κρίνεται και η ενεργή συμμετοχή των ασθενών στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Άμεσοι αποδέκτες των επιπτώσεων της Μικροβιακής Αντοχής είναι οι ίδιοι οι ασθενείς τόσο στην κοινότητα όσο και στο νοσοκομειακό χώρο. Γι αυτό το λόγο σε όλα πλέον τα διεθνή forum που αποφασίζονται στρατηγικές δημόσιας υγείας, συμμετέχουν εκπρόσωποι οργανώσεων ασθενών. Η ενεργός συμμετοχή των πολιτών και των ασθενών μέσα από την σωστή ενημέρωση αποτελεί βασική παράμετρο και στόχο όλων των σύγχρονων προγραμμάτων υγείας.

Μέσα στο 2014 τόσο το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ – CDC, όσο ακολούθως και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας – ΠΟΥ δημοσίευσαν δύο σημαντικές εκτιμήσεις κινδύνου για την διασπορά των σημαντικότερων ανθεκτικών παθογόνων καθώς και για τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις τους στη δημόσια υγεία σε διεθνές επίπεδο. Αυτές οι δημοσιεύσεις ήταν η αρχή μίας παγκόσμιας κινητοποίησης κυρίως από μέρους του ΠΟΥ. Το Δεκέμβριο του 2014 διαμορφώθηκε το πρώτο κείμενο Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής σε διεθνές επίπεδο, «Global Action Plan on Antimicrobial Resistance» με τη συμβολή επιστημόνων από 100 μέλη κράτη, συμπεριλαμβανόμενης και της χώρας μας. Το Μάιο του 2015 εκδίδεται από τον ΠΟΥ το τελικό κείμενο αυτού του σχεδίου https://www.who.int/publications/i/item/9789241509763.

Το Σχέδιο Δράσης του ΠΟΥ βασίζεται κυρίως στους άξονες της επιτήρησης της υπεύθυνης χρήσης των αντιβιοτικών στον άνθρωπο, στην κτηνιατρική/κτηνοτροφία και στο περιβάλλον και στην προώθηση της έρευνας για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Ήδη μετά την συνάντηση 28 κρατών μελών του ΠΟΥ, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, στο Όσλο τον 11ο /2014, δημοσιεύτηκε το πρώτο κείμενο με τα σημαντικότερα προτεινόμενα μέτρα για την υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών στον άνθρωπο («Commitments to Responsible Use of Antimicrobials in Humans» http://www.fhi.no/artikler/?id=112149).

Το 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Υγεία ολοκλήρωσε τη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την ασφάλεια των ασθενών, με επίκεντρο τον έλεγχο της μικροβιακής αντοχής και των νοσοκομειακών λοιμώξεων («Draft Council Conclusions on Patient Safety and Quality of Care, including the prevention and control of Health care Associated Infections and Antimicrobial Resistance»). Στις δράσεις που εντάσσονται στο πλαίσιο της «Ενιαίας Υγείας» για τις ευρωπαϊκές χώρες «One Health Approach», οι προεδρίες των κρατών μελών θέτουν ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής και την υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών στον άνθρωπο, στην κτηνοτροφία και στο περιβάλλον.

Το 2017 εκδίδεται το επικαιροποιημένο Σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στο πλαίσιο της «Ενιαίας Υγείας» https://health.ec.europa.eu/antimicrobial-resistance/eu-action-antimicrobial-resistance_en.