ΚΕΕΛΠΝΟ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Καλησπέρα σας από το Υπουργείο Υγείας. Ξεκινά η καθημερινή ενημέρωση από τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων Νίκο Χαρδαλιά και τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Υγείας για το νέο κορονοϊό Καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα, ο οποίος έχει το λόγο.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Καλησπέρα σας. Έως σήμερα, περισσότερα από 3.757.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα του νέου κορονοϊού έχουν καταγραφεί σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ στην Ευρώπη περισσότερα από 1.400.000. Περισσότεροι από 1.258.000 συνάνθρωποί μας, που ενώ μολύνθηκαν από τον ιό, ανέρρωσαν και έγιναν καλά. Έχουν καταγραφεί παγκοσμίως, έως πριν από λίγο, 259.496 θάνατοι.
Σήμερα ανακοινώνουμε 21 νέα κρούσματα του νέου ιού στη χώρα, 11 εκ των οποίων αφορούν υγειονομική δομή των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων είναι 2.663, εκ των οποίων το 55,5% αφορά άνδρες. 603 θεωρούνται σχετιζόμενα με ταξίδι από το εξωτερικό και 1.326 είναι σχετιζόμενα με ήδη γνωστό κρούσμα.
36 συμπολίτες μας νοσηλεύονται διασωληνωμένοι. Η διάμεση ηλικία τους είναι τα 68 έτη. 8, το 22,2%, είναι γυναίκες και οι υπόλοιποι άνδρες. Το 97% έχει υποκείμενο νόσημα ή είναι ηλικιωμένοι, 70 ετών και άνω.
82 ασθενείς έχουν εξέλθει από τις ΜΕΘ.
Τέλος, έχουμε έναν ακόμα καταγεγραμμένο θάνατο και συνολικά 147 θανάτους στη χώρα. 40 ήταν γυναίκες και οι υπόλοιποι άνδρες. Η διάμεση ηλικία των θανόντων ήταν τα 75 έτη και το 93% είχε υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.
Έχουν συνολικά ελεγχθεί 87.052 κλινικά δείγματα.
Συνεχίζεται η υλοποίηση του προγράμματος των Κινητών Ομάδων του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, με περισσότερα από 1.200 δείγματα να έχουν εξεταστεί τις τελευταίες 48 ώρες. Είναι όλα αρνητικά.
Πληροφορήθηκα για κάποια φιλολογία για τους θανάτους και τον τρόπο καταγραφής τους. Θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω με απλά λόγια.
Ο αντικειμενικός τρόπος για να καταγράφονται οι θάνατοι από το νέο ιό, είναι όταν οιοσδήποτε ασθενής σε οιοδήποτε περιβάλλον είχε θετικό μοριακό έλεγχο και πέθανε.
Στην Ευρώπη, ο επίσημος ορισμός του, που προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου των Νόσων και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για αυτά τα κρούσματα, είναι οιοσδήποτε με εργαστηριακή επιβεβαίωση της παρουσίας του ιού, θεωρείται περίπτωση της νόσου. Έχεις θετική PCR; Είσαι κρούσμα.
Στην τελευταία εκτίμηση, την εκτίμηση κινδύνου που έκανε το Ευρωπαϊκό Κέντρο, υιοθετούνται οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σχετικά με την ταξινόμηση των θανάτων με συγκεκριμένα κριτήρια, τα οποία έχει πλήρως υιοθετήσει η χώρα μας.
Εκεί σαφώς αναφέρεται πως οιοσδήποτε θάνατος με θετική PCR, δεν θα πρέπει να αποδίδεται σε άλλη αιτία χωρίς ξεκάθαρη απόδειξη. Δηλαδή, να αναρρώσω από τον ιό, να έχω αρνητικό τεστ και αρκετό καιρό μετά να πεθάνω από κάτι άλλο.
Γιατί τα λέει αυτά το Ευρωπαϊκό Κέντρο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας; Γιατί αυτό είναι το επιστημονικά ορθό. Γιατί ο θάνατος είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο και δεν μπορεί να υπάρχει ένας συντελεστής που να λέει τόσο συνέβαλε ο ιός, τόσο η υπόλοιπη κατάσταση του οργανισμού. Φυσικά ένας ιός μπορεί να συνεισφέρει σε άλλοτε άλλο βαθμό στην επέλευση του θανάτου και δεν μπορούμε να διακρίνουμε αν ο ιός συνετέλεσε 1%, 10%, 90% ή παραπάνω.
Αν είχαμε το ελεύθερο να κρίνουμε κατά το δοκούν αν είναι ή δεν είναι από το νέο ιό ο θάνατος, τότε θα υποεκτιμούσαμε τους θανάτους, θα καταγράφαμε λιγότερους θανάτους, θα προσπαθούσαμε να δώσουμε μια ψεύτικα καλύτερη εικόνα για τη χώρα και φυσικά δεν θα τηρούσαμε τις ευρωπαϊκές οδηγίες.
Αυτό δεν αφορά την Ελλάδα. Δεν υπήρξε εδώ υποεκτίμηση του φαινομένου. Αφορά όμως τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες, όπου μέσω του δικτύου επιτήρησης των θανάτων, του περίφημου EuroMOMO, παρατηρούμε μεγάλες αυξήσεις των θανάτων, πολύ υψηλότερες των καταγεγραμμένων εργαστηριακά επιβεβαιωμένων θανάτων από το νέο ιό. Άρα, μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης αποδίδεται στο νέο ιό και στην υποδιάγνωσή του, παρότι δεν έχει επιβεβαιωθεί εργαστηριακά.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι ευρωπαϊκές χώρες και η Ελλάδα ακολουθούν την παραπάνω πρακτική στα στοιχεία που ανακοινώνουν και δεν υπεισέρχονται στο αν συνέβαλε λίγο ή πολύ ο ιός στην επέλευση του θανάτου.
Δεν πρόκειται για κάποια επινόηση δική μου, αν ήταν ποτέ δυνατόν. Εμείς, η επιστημονική κοινότητα της χώρας, οι επιστήμονες και οι επιδημιολόγοι του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας και του Υπουργείου Υγείας ακολουθούμε τις ευρωπαϊκές οδηγίες, την επιστημονική πρακτική. Αυτή είναι η αντικειμενικότερη διαθέσιμη και, φυσικά, δεν εξυπηρετούμε καμία σκοπιμότητα. Έτσι κάνουν οι περισσότερες προηγμένες χώρες, έτσι λειτουργήσαμε και εμείς.
Τώρα, να πούμε και κάτι παραπάνω. Τι ποσοστό αντιπροσωπεύει στους θανάτους μας από τον ιό η τυπική εικόνα της νόσου, δηλαδή η σοβαρή πνευμονία και αναπνευστική ανεπάρκεια; Σχεδόν όλοι. Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που πέθαναν, είχαν την τυπική εικόνα της πνευμονίας και την αναπνευστικής ανεπάρκειας, η οποία είναι χαρακτηριστική των σοβαρών περιπτώσεων της νόσου.
Ευτυχώς παραμένουμε σε καλή επιδημιολογική κατάσταση σε σχέση με τους θανάτους. Τα τελευταία δεδομένα που αφορούν το επιδημιολογικό μας δίκτυο και η συμμετοχή μας βέβαια στο EuroMOMO, εξακολουθούν να μην δείχνουν αύξηση, πέραν του αναμενομένου, όπως αυτή που παρατηρήθηκε σε άλλες χώρες.
Μια ενθαρρυντική προσέγγιση για την πρόληψη και θεραπεία του ιού αναδεικνύεται επίσης τις τελευταίες εβδομάδες. Τα αντισώματα που στοχεύουν σε ευάλωτες θέσεις, σε πρωτεΐνες της επιφάνειας του ιού, σε πρωτεΐνες που χρησιμοποιεί για να μας επιτεθεί, αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο ως μια πολλά υποσχόμενη κατηγορία φαρμάκων.
Ένα τέτοιο αντίσωμα που εξουδετερώνει την ικανότητα του ιού να μας μολύνει, ένα τέτοιο αντίσωμα που θα παρασκευάζαμε σε μεγάλη ποσότητα, τα λεγόμενα μονοκλωνικά αντισώματα, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πρόληψη και θεραπεία της νόσου.
Ένα τέτοιο ανθρώπινο αντίσωμα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε χθεσινή ανακοίνωση Ολλανδών επιστημόνων και αποτελεί οπωσδήποτε μεγάλη επιστημονική επιτυχία. Πολλές ομάδες στον κόσμο μελετούν τέτοια αντισώματα.
Η νέα πανδημία αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη απειλή για τις ζωές, τα προς το ζην και τις οικονομίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήδη αναδιαμορφώνει γρήγορα τις κοινωνίες και τις οικονομίες, αλλάζει τον τρόπο που αλληλεπιδρούν οι άνθρωποι, τον τρόπο που εργάζονται, την καθημερινότητα της ζωής.
Τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, στο 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού είχε εφαρμοστεί κάποιος περιορισμός στην ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών. Η ευρεία επίδραση του ιού, αποκάλυψε έντονα πόσο διασυνδέεται ο κόσμος μας.
Εγώ νομίζω ενωμένοι θα συνεχίσουμε τον αγώνα με επαγρύπνηση, με επιφυλακή, με εμπιστοσύνη στα επιστημονικά μας δεδομένα και όχι σε κάποιες διαισθητικές προσεγγίσεις.
Σας ευχαριστώ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούμε κύριε Καθηγητά. Το λόγο έχει ο κύριος Χαρδαλιάς.
Ν. ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Καλησπέρα σας από την Πολιτική Προστασία. Νομίζω ότι όλοι έχουμε αντιληφθεί ότι η διαδικασία της σταδιακής άρσης των μέτρων αποτελεί συλλογική προσπάθεια. Μας αφορά όλους, ακριβώς όπως και η εξίσου επώδυνη, δύσκολη πρώτη φάση.
Μπορεί να έχουν αλλάξει τα επί μέρους στοιχεία, δεν έχει διαφοροποιηθεί, όμως, η ουσία, δεν έχει αλλάξει το καθημερινό μας στοίχημα. Και αυτό δεν είναι άλλο από τις ανάγκες αυστηρής τήρησης όλων των κανόνων ατομικής προστασίας και υγιεινής.
Θα το ξανατονίσω, η έκβαση αυτής της φάσης κρίνεται στις λεπτομέρειες και βασικά στο πόσο σωστά θα εφαρμόσουμε όλοι μας και ο καθένας ξεχωριστά τις οδηγίες των ειδικών.
Κάθε φορά που παρακάμπτουμε τις οδηγίες, τα επόμενα στάδια άρσης των μέτρων απομακρύνονται. Γιατί, όπως επαναλαμβάνω διαρκώς, τα δεδομένα μπορούν να διαφοροποιηθούν ανά πάσα στιγμή και το θετικό αποτέλεσμα που έχουμε πετύχει μέχρι στιγμής μπορεί εύκολα να ανατραπεί.
Και το λέω αυτό και σε σχέση με την κατάσταση στην οποία αναφέρθηκα χθες, και αφορά στην take away λειτουργία καφέ- μπαρς και στην διάθεση ποτών, καθώς και στον συγχρωτισμό που παρατηρήθηκε και με την έναρξη της δεύτερης φάσης της προσπάθειας, της φάσης αποκλιμάκωσης των μέτρων.
Θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι η Ελληνική Αστυνομία προχώρησε σε ελέγχους σε όλη την χώρα χτες το βράδυ, κατά τους οποίους βεβαιώθηκαν παραβάσεις, έγιναν συλλήψεις και ασκήθηκαν οι προβλεπόμενες διώξεις σε έξι περιπτώσεις και δη σε τρεις περιπτώσεις στην Λάρισα, μια στην Λαμία, μια στο κέντρο της Αθήνας και μια στην Κηφισιά.
Οι έλεγχοι θα συνεχιστούν σε καθημερινή βάση και καλούμε άπαντες τους ιδιοκτήτες να συμμορφωθούν με τα μέτρα και τις οδηγίες. Η συμπεριφορά τους θέτει σε κίνδυνο τη Δημόσια Υγεία και ταυτόχρονα προσβάλλει και προκαλεί τόσο το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, που αυτά τα πρώτα 24ωρα επιδεικνύει μοναδική πειθαρχία εφαρμόζοντας τα μέτρα ατομικής προστασίας και υγιεινής, κρατώντας αποστάσεις και αποφεύγοντας τον άσκοπο συγχρωτισμό, όσο και τους συνάδελφους στον κλάδο εστίασης, που καθολικά και υπεύθυνα ακολουθούν τις οδηγίες και παρά την τεράστια οικονομική και όχι μόνο πίεση, αντιλαμβάνονται την ανάγκη, την στρατηγική και περιμένουν την άρση της απαγόρευσης ώστε να μην θέσουν σε κίνδυνο την όλη προσπάθεια.
Τέλος, τα όσα διαδραματίστηκαν τις δυο προηγούμενες ημέρες στην Αγία Παρασκευή, δεν παραπέμπουν σε εικόνες πολιτών που έχουν ανάγκη να χαλαρώσουν και να εκτονωθούν από την ψυχολογική πίεση και κόπωση των προηγούμενων εβδομάδων, αλλά σε κάποιους δεκάδες που δεν αντιλαμβάνονται την σοβαρότητα της κατάστασης, αγνοούν τους επιστήμονες υγείας και τις συμβουλές τους, περιφρονούν τις οδηγίες και τις προειδοποιήσεις του Κράτους για τους κινδύνους του συγχρωτισμού, ιδιαίτερα όταν δεν λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης και προστασίας, και, κυρίως, αδιαφορούν για τις ευθύνες τους απέναντι στις ευπαθείς ομάδες και για τις συνέπειες των άσκοπων μαζικών και χωρίς μέτρα συγκεντρώσεων.
Τη Δευτέρα αγνόησαν τις συστάσεις και τις παραινέσεις των αστυνομικών. Χθες Τρίτη, επιδόθηκαν σε ακρότητες και πετροπόλεμο απέναντι στα στελέχη του ελεγκτικού μηχανισμού. Ως εκ τούτου η ευθύνη μας απέναντι στους πολίτες και ο σεβασμός στην προσπάθεια της συντριπτικής πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας που τηρεί τα μέτρα και ακολουθεί τις οδηγίες, επιβάλλει την λήψη μέτρων τοπικού χαρακτήρα.
Σας ενημερώνω ότι εδώ και αρκετά λεπτά, ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας βρίσκονται στο χώρο και με απόφασή μας και σε συνεννόηση με τη δημοτική αρχή της Αγίας Παρασκευής, η πλατεία Αγίου Ιωάννου επί των οδών Αγίου Ιωάννου, Ελβετίας και Τασοπούλου ,θα παραμένει καθημερινά κλειστή από τις 9 το βράδυ ως τις 6 το πρωί και μέχρι νεοτέρας.
Καλούμε και παρακαλούμε άπαντες σε όλη την επικράτεια να συνειδητοποιήσουν ότι οι ανάγκες σωματικής άσκησης, εκτόνωσης, μετακίνησης, ακόμα και συνάντησης με οικείους και φίλους, επιβάλλεται για λόγους Δημόσιας Υγείας να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες και τις οδηγίες που ήδη έχουμε ανακοινώσει και βασίζονται στις εισηγήσεις της Επιτροπής των έμπειρων λοιμωξιολόγων μας και οι οποίοι συστήνουν την αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων, συγκεντρώσεων και συγχρωτισμού.
Ο ιός είναι ακόμα εδώ. Ο κίνδυνος τεράστιος. Η βούλησή μας για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου ξεκάθαρη. Για αυτό το λόγο και δεν θα διστάσουμε να προχωρήσουμε σε μέτρα υπερτοπικής εμβέλειας και ισχύος, όπου και εφόσον συνεχιστούν τέτοιου είδους απαράδεκτες καταστάσεις.
Αγαπητοί μου συμπολίτες,
Τις επόμενες ημέρες, τις επόμενες εβδομάδες παραμένουμε υπεύθυνοι, οικοδομούμε τη νέα μας καθημερινότητα.
Και σε αυτό το στάδιο της προσπάθειάς μας, κάθε επιλογή μας είναι σημαντική. Κάθε απόφασή μας επηρεάζει τις εξελίξεις, είτε απομακρύνοντας, είτε φέρνοντας πιο κοντά τις επόμενες φάσεις αποκλιμάκωσης των μέτρων.
Το ποια θα είναι η συνέχεια της προσπάθειάς μας εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς. Στο χέρι μας είναι να αφήσουμε οριστικά πίσω μας, με τις επιλογές μας, τις 42 ημέρες της πρώτης φάσης. Στο χέρι μας είναι να εφαρμοστεί το σχέδιο σταδιακής άρσης των μέτρων, χωρίς πισωγυρίσματα, χωρίς καθυστερήσεις. Στο χέρι μας είναι να συνεχίσουμε να είμαστε νικητές, όταν ο πόλεμος τελειώσει.
Για αυτό και βγαίνουμε με σύνεση, βγαίνουμε με υπευθυνότητα, τηρούμε τα μέτρα, παραμένουμε ασφαλείς. Σας ευχαριστώ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούμε κύριε Υπουργέ. Να περάσουμε σε ερωτήσεις.
Κ. ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Καθηγητά, ο κόσμος σαφώς είναι διατεθειμένος να προχωρήσει και το καλοκαίρι σε καλό αερισμό του σπιτιού ή των εργασιακών χώρων. Ωστόσο, είναι θέμα χρόνου να δούμε για φέτος την εμφάνιση κουνουπιών, δεδομένου ότι μας απασχολεί πάντα και ο ιός του Δυτικού Νείλου. Τι συμβουλές δίνετε στους πολίτες για σίτες στα παράθυρα και άλλα μέτρα προστασίας, εφόσον οι χώροι θα πρέπει να αερίζονται καλά; Έχετε καταλήξει στο ότι ο ιός δεν μεταδίδεται από το τσίμπημα του κουνουπιού;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ναι, πολύ εύστοχες παρατηρήσεις. Να πω ότι δεν μεταδίδεται με το τσίμπημα του κουνουπιού. Δεν έχουμε κάποια τέτοια δεδομένα, ιδιαίτερα από χώρες στις οποίες έχει κάνει το πρώτο του κύμα και χώρες στις οποίες υπάρχει παρουσία των κουνουπιών.
Άρα, αυτό είναι κάτι θετικό. Το δεύτερο, ότι όντως ο καλός αερισμός και το καλοκαίρι θα είναι σημαντική παράμετρος στον περιορισμό της διασποράς του ιού.
Ελπίζουμε να παίξουν ρόλο και οι θερμοκρασιακές συνθήκες και φυσικά η σίτα θα είναι σημαντική παράμετρος στην αντιμετώπιση ενδεχομένων κρουσμάτων από τον ιό του Δυτικού Νείλου, τα οποία αναμένουμε να εμφανιστούν στην περίοδο του καλοκαιριού.
Δεν είναι σίγουρο βέβαια. Είναι ένας ιός, ο ιός του Δυτικού Νείλου, που δείχνει συμπεριφορές τις οποίες δεν τις περιμένουμε και μάλιστα, τις μία-δυο προηγούμενες χρονιές δεν είχαμε πάρα πολλά κρούσματα.
Θεωρώ όμως ότι θα πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση και για αυτόν τον ιό. Δεν αναιρεί η παρουσία του ιού την παρουσία άλλων ιών στην κοινότητα και φυσικά δεν αναιρεί την υπόλοιπη φροντίδα στην υγεία μας.
Το αν θα εκδοθούν κάποια ειδικά μέτρα καθαρισμού και απολύμανσης, κατά κάποιο τρόπο, των δικτυωτών στα παράθυρα, είναι ένα θέμα που αξίζει να συζητηθεί και νομίζω θα το εξετάσουμε.
Δ. ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ: Κύριε Χαρδαλιά και κύριε Τσιόδρα, υπάρχει μια σύγχυση σχετικά με τα επιστημονικά κριτήρια που αξιοποιήθηκαν για το άνοιγμα κάποιων δραστηριοτήτων, καθώς καταγράφονται αντιφάσεις. Για παράδειγμα, από τη μία επιτρέπεται η προπόνηση για φυσική κατάσταση για τους αθλητές των ομαδικών αθλημάτων, όπως βόλεϊ, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κατά γκρουπ των 6 έως 8 ατόμων σε ανοιχτούς χώρους, αλλά δεν επιτρέπεται η προπόνηση για φυσική κατάσταση για τους αθλητές των ατομικών αθλημάτων, από 6 έως 8 άτομα επίσης, σε ανοιχτούς χώρους, όπως ο στίβος, οι πολεμικές τέχνες και άλλα. Επίσης, ανοίγουν τα φροντιστήρια στις 11 Μαΐου με τους όποιους περιορισμούς, αλλά δεν λειτουργούν ως το τέλος του μήνα τα ωδεία για ατομικά μαθήματα, όπου είναι ένας δάσκαλος και ένας μαθητής. Παράλληλα παραμένουν κλειστές οι οργανωμένες παραλίες, αλλά επιτρέπεται η άθληση, άρα και το κολύμπι, στην παραλία, γεγονός μπορεί να οδηγήσει σε συγχρωτισμό, δεδομένου ότι είναι λίγες οι ελεύθερες παραλίες, ειδικά στην Αττική, συνεπώς εκεί θα μαζευτούν αναπόφευκτα όλοι. Τι απαντάτε;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Τρία διαφορετικά ερωτήματα σε ένα. Αν μου επιτρέπει ο Υπουργός, να πάρω το λόγο πρώτα και μετά να μιλήσει, αν θέλει να προσθέσει κάτι. Το πρώτο ερώτημα είναι τα ομαδικά αθλήματα και η ατομική άθληση. Φυσικά και δεν μπορεί να τοποθετείται η Επιτροπή σε κάθε υποερώτημα που υπάρχει. Εάν έρχεται κάτι, το απαντάμε. Αλλά να σας πω, για κάποια από αυτά τα πράγματα έχουν γίνει συζητήσεις. Η ατομική άθληση δεν απαγορεύεται σε ανοιχτό χώρο, όταν γίνεται με συγκεκριμένους κανόνες και συνθήκες. Και φυσικά δεν απαγορεύεται η ατομική άθληση σε αθλητές του στίβου.
Αυτό που συζητήθηκε στην Επιτροπή και υπήρχε μία επιφύλαξη και δεν αφορούσε, λέω, τον ανοιχτό χώρο, ούτε όταν τηρείς τα μέτρα απόστασης, δεν είπαμε να έρθουν κοντά οι αθλητές ο ένας με τον άλλον. Είναι αθλήματα που απαιτούν σωματική επαφή, όπως οι πολεμικές τέχνες που αναφέρατε και το τζούντο. Εκεί, λοιπόν, υπάρχει θέμα και νομίζω δεν είναι η ώρα να ξεθαρρέψουμε πέραν του επιπέδου της ατομικής άθλησης, της προπόνησης διατηρώντας φυσικές αποστάσεις, κάτι που ισχύει και για τις άλλες κατηγορίες που ανέφερε και φυσικά και για το στίβο ο οποίος δεν έχει σωματική επαφή. Άρα αυτό είναι το πρώτο.
Το δεύτερο, που αφορά το ωδείο και το μαθητή σε σχέση με το φροντιστήριο, εδώ θα πω κάτι σημαντικό: ότι στα φροντιστήρια υπήρχε ισχυρή σύσταση από την Επιτροπή μας να συνεχίσουν να λειτουργούν διαδικτυακά με τηλεμάθηση και τηλεκπαίδευση, το οποίο ήταν κάτι πολύ σημαντικό για τη συνεχή λειτουργία των φροντιστηρίων και θεωρούμε ότι και σε αυτή τη φάση είναι πολύ καλό να συνεχίσει έτσι η δραστηριότητα αυτή.
Για το ωδείο συγκεκριμένα, επειδή είχαμε συγκεκριμένα παραδείγματα επιδημιών που είχαν σχέση, υπάρχει εκφορά του αέρα με μεγάλη ένταση πολλές φορές και είχαμε επιδημίες στην Ελλάδα στην πρώτη φάση που αφορούσαν μονωδούς και χορωδίες, χρειάζεται λιγάκι περισσότερη προσοχή. Ένας ιός μεταδίδεται με τον αέρα, με τα αεροσταγονίδια και δεν ξέρω πόσο είναι εφικτό και εκεί να υπάρχει μια τηλεκπαίδευση.
Όσον αφορά το θέμα των οργανωμένων παραλιών στο οποίο έχει δίκιο, βέβαια η Πατρίδα μας έχει πάρα πολλές, πάρα πολλά χιλιόμετρα παραλιών για να το εκμεταλλευτεί ο κόσμος, θεωρώ ότι εκεί αυτό που προτάθηκε και συζητήθηκε είχε σημασία επιδημιολογική.
Δηλαδή, όχι ο ανοιχτός χώρος, που δεν μας ενοχλεί βέβαια, είτε είναι οργανωμένη είτε ανοργάνωτη παραλία, αλλά οι ευκαιρίες συνωστισμού, ότι δεν θα υπήρχε λειτουργία καταστημάτων εστίασης στις περιοχές αυτές τα οποία ευνοούν το συγχρωτισμό.
Και με αυτό το σκεπτικό νομίζω συζητήθηκαν οι οργανωμένες έναντι των ανοργάνωτων παραλιών. Θεωρώ ότι αυτό σιγά-σιγά, αν πάμε καλά θα ξεπεραστεί και δεν θα υπάρχει πρόβλημα εκεί.
Μ. ΚΑΪΤΑΝΙΔΗ: Κύριε Καθηγητά, τώρα που έχει ανασάνει το ΕΣΥ και έχουν μειωθεί σημαντικά τα κρούσματα, εάν ένας πολίτης εμφανίσει ύποπτα συμπτώματα ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσει; Καλεί τον ΕΟΔΥ ή τον προσωπικό του γιατρό; Απευθύνεται σε νοσοκομείο; Θα υποβάλλονται όλοι οι πολίτες σε τεστ εφόσον θεωρηθούν ύποπτο κρούσμα; Θα κάνουν τεστ και οι στενές επαφές τους; Και επίσης, τι έχει καταγράψει το μητρώο ασθενών για την Covid-19 μέχρι στιγμής;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ναι, μέχρι σήμερα το απόγευμα συζητούσαμε την ολοκλήρωση των διαγνωστικών κριτηρίων, γιατί υπάρχουν κάποιες υποκατηγορίες στις οποίες ακόμα δεν έχει τοποθετηθεί συνολικά η Επιτροπή, αλλά έχει δίκιο η δημοσιογράφος.
Αυτό αφορούν οι νέες μας οδηγίες, τον έλεγχο όλων των ανθρώπων που έχουν συμπτωματολογία ύποπτη για την παρουσία του νέου ιού, δηλαδή τα συμπτώματα που ξέρουμε όλοι: τον πυρετό, το βήχα, την δύσπνοια συν τα περαιτέρω που σας ανέφερα την προηγούμενη εβδομάδα, τις μυαλγίες, τον πονόλαιμο, την διαταραχή στην έλλειψη οσμής ή γεύσης, τον πονοκέφαλο. Συμπτώματα που είναι καθαρά συμπτώματα λοιμώξεων αναπνευστικού, αλλά είναι και χαρακτηριστικά για αυτό τον ιό.
Άρα αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούν να ζητούν βοήθεια και ιατρικό έλεγχο. Ο ιατρικός έλεγχος μπορεί να γίνεται είτε από τον θεράποντα γιατρό τους, είτε από τον ΕΟΔΥ, σε κατευθείαν επικοινωνία με τον ΕΟΔΥ, αν δεν έχουν θεράποντα ιατρό. Αυτόν τον έλεγχο θα εξυπηρετήσουν τα νοσοκομεία της χώρας και φυσικά και οι κινητές ομάδες του ΕΟΔΥ, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, όταν κάποιος ανήκει σε μια ευπαθή ομάδα.
Άρα, ναι, αυτή είναι η οδηγία η καινούρια. Οποιοσδήποτε άνθρωπος με συμπτώματα τα οποία χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο αυτό σαν ύποπτο για την νόσο, θα ελέγχεται.
Τώρα, όσον αφορά τις επαφές του, αυτές θα ελέγχονται εφόσον αυτός βγει θετικός. Και αυτό, για να γίνεται καλύτερα η διαδικασία της ιχνηλάτησης. Ίσως σας πω λίγα περισσότερα αύριο για την ιχνηλάτηση και τι σημαίνει, ώστε να μπορούμε να περιορίσουμε γρήγορα την διασπορά και την μετάδοση του ιού. Άρα αυτό θα γίνει.
Β. ΚΟΝΤΟΖΑΜΑΝΗΣ: Να προσθέσω για το μητρώο ασθενών Covid, ότι στο μητρώο έχουν καταγραφεί όλοι οι συμπολίτες μας που έχουν κάνει τεστ για τον κορονοϊό και είτε είναι θετικοί και έχουν παραμείνει στα σπίτια τους με ήπια συμπτώματα, είτε είναι θετικοί και έχουν νοσηλευθεί, είτε ήταν ύποπτα κρούσματα. Το σύνολο, λοιπόν, όσων έχουν κάνει τεστ και το μητρώο αυτό περιέχει και επιδημιολογικά στοιχεία.
Α. ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Τσιόδρα, υπάρχουν απόψεις ειδικών οι οποίες στηρίζονται σε στοιχεία μελετών, τα οποία αναφέρουν ότι οι υφασμάτινες μάσκες είναι επικίνδυνες, ότι συγκρατούν μόνο το 3% των σωματιδίων και ότι όποιος φορά για αρκετή ώρα υφασμάτινη μάσκα, έχει 13 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθει λοίμωξη του αναπνευστικού από ότι αν φοράει χειρουργική μάσκα. Διευκρινίζουν παράλληλα ότι για να μην είναι επικίνδυνη η χρήση, πρέπει να έχουμε πολλές και να τις αλλάζουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τελικά, να επιλέγουμε υφασμάτινες μάσκες και, αν ναι, πόσες πρέπει να έχουμε στην διάθεση μας ώστε να είμαστε ασφαλείς;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Νομίζω έχουμε τοποθετηθεί σαφώς για το θέμα της μη ιατρικής μάσκας και ότι αυτή την στιγμή δίνεται προτεραιότητα από όλους τους διεθνείς οργανισμούς και τους επιστημονικούς φορείς και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την χρήση της ιατρικής- χειρουργικής μάσκας μόνο στα νοσοκομεία, ως απολύτως απαραίτητο είδος, ενώ η μάσκα η μη ιατρική, η υφασμάτινη, η βαμβακερή, η χάρτινη, σκοπεύει να λειτουργήσει σαν ένα συμπληρωματικό μέτρο προστασίας.
Φυσικά και τα γνωρίζουμε όλα αυτά που αναφέρει η δημοσιογράφος. Ήταν και οι λόγοι που δεν είχε προκριθεί η χρήση μη ιατρικής μάσκας στην προηγούμενη περίοδο, ενώ τώρα χρησιμοποιείται σαν συμπληρωματικό μέτρο.
Ναι, έχει δίκιο, η μάσκα η υφασμάτινη δεν συνοδεύεται με αυξημένο κίνδυνο αν την χρησιμοποιείς σωστά. Έχει δίκιο ότι συνοδεύεται με αυξημένο κίνδυνο, αν δεν την χρησιμοποιείς σωστά. Αν δεν την αλλάζεις όταν αποκτήσει υγρασία, αν την πιάνεις από μπροστά, από το πρόσωπο, αν την βγάζεις με λάθος τρόπο και δεν απολυμαίνεις τα χέρια σου με το αντισηπτικό ή το καλό πλύσιμο. Αν δεν την βάζεις και τη βγάζεις τη μάσκα, με τον τρόπο που έχουμε δείξει σε χαρακτηριστικά βίντεο επικοινωνίας που έχουν φτιαχτεί από το Υπουργείο Υγείας και τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας.
Ναι, χρειάζεται προσοχή. Ναι, η μάσκα είναι συμπληρωματικό μέσο. Πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει. Δεν θα είναι μόνο 3%, που λέει η δημοσιογράφος, πιστεύω θα βοηθήσει γύρω στο 15-20%, με μαθηματικές εκτιμήσεις που έχουν γίνει από μεγάλες επιστημονικές ομάδες του εξωτερικού. Το παρακολουθούμε όμως.
Μ. ΜΠΙΜΠΗ: Κύριε Τσιόδρα, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων εισηγήθηκε την προαιρετική χρήση μάσκας στα σχολεία. Έχετε σκεφτεί ότι αυτό μπορεί να μη λειτουργήσει ως μέσω προστασίας των μαθητών και των εκπαιδευτικών, αλλά η μάσκα να γίνει αφορμή για κακή χρήση της αλλά και φαινόμενα bullying; Για παράδειγμα, τα παιδιά να κοροϊδεύουν ή να τραβούν τις μάσκες μεταξύ τους;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Σημαντικό θέμα. Αφορά τη χρήση της μάσκας στο σχολείο για την οποία έχει τοποθετηθεί η Επιτροπή. Οπωσδήποτε δεν θέλουμε να λειτουργήσει κανένα από τα μέτρα προσωπικής προστασίας που δίνουμε σαν οδηγία στο κοινό σαν αφορμή για στίγμα, για διάκριση, ούτε για bullying στο σχολείο βεβαίως. Η τήρηση αυτού εξαρτάται βέβαια και από τη βοήθεια των εκπαιδευτικών στη διαδικασία αυτή.
Η προαιρετική χρήση της μάσκας, από όσο ξέρω, έχει γίνει για τα σχολικά λεωφορεία, όχι για το περιβάλλον του σχολείου. Και είχε γίνει με αφορμή την πιθανότητα να εκτεθούν κάποιες ευπαθείς ομάδες που αφορούσαν οδηγούς και συνοδούς των παιδιών στα σχολικά λεωφορεία.
Θεωρώ ότι είναι σημαντικό το θέμα. Μπορούμε να το επαναφέρουμε στην Επιτροπή, να συζητηθεί και αυτή η διάστασή του. Δεν θεωρήσαμε ποτέ ότι κάποια από τα μέτρα που θα προτείνουμε, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αντίθετα με τον τρόπο που αναφέρει. Αλλά δεν έχουμε εισηγηθεί τέτοιο μέτρο μέσα στα σχολεία. Έχουμε εισηγηθεί μέτρο προαιρετικής χρήσης μάσκας στα σχολικά λεωφορεία.
Χ. ΧΑΤΖΗΠΑΛΑΜΟΥΤΖΗ: Κύριε Τσιόδρα, τα τελευταία εικοσιτετράωρα υπάρχει καταιγισμός αναρτήσεων, μετά τη δήλωσή σας για τον τρόπο καταγραφής των θανάτων από κορονοϊό στη χώρα μας. Η δήλωσή σας έγινε viral στα social media λειτουργώντας ως «εργαλείο» στα χέρια συνωμοσιολόγων. Την ίδια στιγμή, υπήρξαν εκτεταμένες αναφορές για συγχρωτισμό σε πλατείες και ποτά, παρά τις αυστηρές συστάσεις του κ. Χαρδαλιά. Φταίνε οι επιστημονικές «αντιφάσεις» που προκαλούν αμφιβολίες ακόμα και στους πολίτες που ακολουθούν με συνέπεια τις οδηγίες της επιστημονικής κοινότητας; Ευθύνεται η παρατεταμένη ψυχολογική πίεση; Όσο προχωράει η επιστημονική γνώση, τελικά ο ιός παραμένει τόσο επικίνδυνος στο γενικό πληθυσμό όσο αλλάζουν τα δεδομένα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Πολλαπλά ερωτήματα, σύνθετα ερωτήματα για τα οποία έχω τοποθετηθεί στο παρελθόν. Νομίζω για τους θανάτους μίλησα και νομίζω το καταλάβατε με απλά λόγια. Οι θάνατοι καταγράφονται σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και με συγκεκριμένο τρόπο. Δεν κρύβουμε θανάτους, δεν υποκαταγράφουμε θανάτους.
Όσον αφορά τα επιστημονικά δεδομένα που αφορούν τον ιό, είναι πολύ νωρίς νομίζω να πει κανείς με σιγουριά τι ακριβώς συμβαίνει και χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερα επιδημιολογικά δεδομένα.
Ίσως είδατε δημοσιεύσεις που αφορούν τα αντισώματα, που ακόμα κανένας δεν ξέρει πόση αξιοπιστία έχουν, ιδιαίτερα σε έναν πληθυσμό που έχει πολύ χαμηλό επιπολασμό της νόσου, που δεν έχει κυκλοφορήσει ευρέως ο ιός.
Εκεί η αξιοπιστία είναι ακόμα μικρότερη και ένα θετικό μπορεί να ψευδώς θετικό. Δεν ξέρουμε αυτή τη στιγμή σε τι ποσοστό έχει διεισδύσει ο ιός στην ανθρωπότητα. Όλοι μιλούν για ποσοστά μικρότερα του 10%, άρα είναι ακόμα πολύ νωρίς να πει κανείς ότι είναι λιγότερο ή περισσότερο επικίνδυνος.
Υπάρχει μια τεράστια επιστημονική αβεβαιότητα. Θεωρώ ότι είναι ένας ιός ο οποίος όταν μαζικά εισέρχεται σε έναν πληθυσμό πραγματικά υπερφορτώνει το σύστημα υγείας και οδηγεί σε απίστευτο βαθμό πίεσης τις μονάδες εντατικής και φυσικά σε πολλούς θανάτους μαζεμένα. Το βλέπουμε ακόμα σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένας ιός ο οποίος δεν πρέπει να τον πάρεις στα χαλαρά. Είναι ένας ιός ο οποίος είναι επικίνδυνος. Είναι ένας ιός ο οποίος αυτή τη στιγμή δεν δείχνει μια μείωση στην επιθετικότητά του, με τα έως τώρα δεδομένα.
Σίγουρα θα παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις σε αυτό το πεδίο, θα δούμε και περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες και από τη χώρα μας, με δεδομένο το ότι αυτές οι μελέτες δεν θα είναι τόσο αξιόπιστες όταν έχει κυκλοφορήσει σε τόσο χαμηλά επίπεδα ο ιός και το ίδιο ισχύει και για τις άλλες χώρες και θα περιμένουμε με αγωνία και εμείς τις νεότερες εξελίξεις για ένα επιτυχές φάρμακο ή εμβόλιο. Προς το παρόν όμως, δεν μπορούμε να πούμε με τα έως τώρα δεδομένα ότι είναι λιγότερο επιθετικός ή λιγότερο επικίνδυνος. Ίσα-ίσα το αντίθετο.
Και φυσικά είναι ακράδαντη γνώμη και της επιστημονικής Επιτροπής και όλων των εμπειρογνωμόνων, αλλά και του τεράστιου ποσοστού της επιστημονικής κοινότητας, ότι καλά έκαναν οι χώρες και έκαναν lockdown, έβαλαν απαγορευτικό. Σας είπα το 1/3 της παγκόσμιας κοινότητας επέβαλε lockdown, δεν το έκανε χωρίς λόγο.
Άρα, οι επιστημονικές «αντιφάσεις» δεν είναι επιστημονικές αντιφάσεις, είναι η αβεβαιότητα. Αλλά μέσα στην αβεβαιότητα πρέπει να κινηθείς με κάποια επιστημονικά κριτήρια. Αυτό κάνουμε και εμείς, δεν κινούμαστε διαισθητικά. Και κάθε περίπτωση την υποεξετάζουμε και κάθε περίπτωση έχει και συνέπειες. Άρα θέλει προσοχή. Και νομίζω ότι αυτή είναι η σημαντικότερη παράμετρος: Η υπερβολική επαγρύπνηση και προσοχή την οποία εφαρμόζουμε τους τελευταίους 3 μήνες.
Και θα συνεχίσουμε έτσι, μέχρι να έχουμε μια σαφή εικόνα για το προς τα πού πάει αυτό το πρώτο κύμα, που ελπίζουμε να «σβήσει» και θα δούμε τι θα γίνει από εκεί και μετά.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ.