ΚΕΕΛΠΝΟ
Κάθε χρόνο πριν την έναρξη της περιόδου της εποχικής γρίπης, εκδίδεται από το Υπουργείο Υγείας η εγκύκλιος για τον αντιγριπικό εμβολιασμό, που περιλαμβάνει τις λεπτομερείς συστάσεις, όπως έχουν καθοριστεί από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (Ε.Ε.Ε.).
Ο ιός της γρίπης προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές.
Ενδεικτικά, τον προηγούμενο χρόνο στην Αμερική καταγράφηκαν 716.000 – 829.000 εισαγωγές στο νοσοκομείο και 45.007 – 71.710 θάνατοι.
Ο εμβολιασμός συστήνεται κατά προτεραιότητα για τα άτομα αυξημένου κινδύνου, όπως είναι τα ηλικιωμένα άτομα, λόγω ανοσογήρανσης >60 ετών, τα μικρά παιδιά, άτομα με υποκείμενα χρόνια νοσήματα ή με ειδικές θεραπείες, οι έγκυοι και άτομα με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης και μετάδοσης του ιού (όπως π.χ. ιατρονοσηλευτικό προσωπικό).
Θα ήθελα να επισημάνω ότι τα παχύσαρκα άτομα -και είναι μεγάλος ο αριθμός του στη χώρα μας- δεν έχουν κατανοήσει τον κίνδυνο και αυτό αποτυπώνεται στον σχετικά μικρό αριθμό που εμβολιάζονται.
Θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν ότι ο εμβολιαζόμενος προστατεύει τον εαυτό του, τα άτομα του περιβάλλοντός του (οικογένεια, εργασία) και δεν επιβαρύνει το σύστημα υγείας της χώρας του με νοσηλείες που θα μπορούσαν να προληφθούν.
Το πρόβλημα με τα εμβόλια της γρίπης είναι η συνεχής αντιγονική, ήπια ή ισχυρή, μεταβολή του ιού, που επιβάλλει την ετήσια από τον ΠΟΥ επικαιροποίηση του εμβολίου. Τα εμβόλια γρίπης για το 2024-25 σε άλλες χώρες και τις ΗΠΑ είναι τριδύναμα, περιέχουν δηλαδή δύο στελέχη Α και ένα στέλεχος Β, αφού ο ιός Β/Yamagata δεν κυκλοφορεί παγκοσμίως από το 2020. Εκτός από τα αδρανοποιημένα ενέσιμα εμβόλια, έχουν παραχθεί και εμβόλια που περιέχουν ζώντες εξασθενημένους ιούς και χορηγούνται με ρινικό ψεκασμό (Fluzone, Afluria κ.ά.). Η μορφή αυτή του εμβολίου δεν είναι ακόμα διαθέσιμη στη χώρα μας. Για τη φετινή χρονιά στην Ελλάδα κυκλοφορούν τετραδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια QIVe, με σύνθεση Α(Η1Ν1 pdm09) και Α(Η3Ν2) και τους δύο τύπους Β/Yamagata και B/Victoria, όπως και το τετραδύναμο εμβόλιο που παρασκευάζεται σε κυτταροκαλλιέργειες QIVe. Ιδιαίτερη κατηγορία εμβολίων αποτελούν τα ενισχυμένα τετραδύναμα εμβόλια QIV-IHD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και το aQIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό). Τα προαναφερθέντα εμβόλια χορηγούνται σε άτομα ηλικίας >65 ετών και συνταγογραφούνται από ιατρό. Η επιστημονική έρευνα των τελευταίων χρόνων έχει επικεντρωθεί στην προσπάθεια παρασκευής εμβολίου, που θα προσφέρει ευρύτερη και μακράς διάρκειας προστασία έναντι πολλών παραλλαγών του ιού. Η δημιουργία ενός παγκόσμιου εμβολίου (universal vaccine) είναι δυσχερής και θα απαιτήσει πολυετή προσπάθεια κατά τους ειδικούς. Όμως, η εξέλιξη των τεχνικών, π.χ. mRNA, DNA, που υπερτερούν των συμβατικών καλλιεργειών παραγωγής εμβολίων σήμερα και η πρόοδος της γενετικής και της ανοσολογίας, δημιουργούν αισιόδοξες προοπτικές για ανάπτυξη νέων εμβολίων γρίπης.
Τα εμβόλια της γρίπης είναι πολύ ασφαλή και οι πολίτες θα πρέπει να εμβολιάζονται χωρίς φόβο και άγχος. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι τοπική αντίδραση στο σημείο της ένεσης (ερυθρότης, οίδημα, πόνος). Συμβαίνουν στο 15-20% των εμβολιαζόμενων και υποχωρούν μετά 1-2 ώρες. Σπανιότερα μπορεί να εμφανίσει ο εμβολιαζόμενος πυρετό, ρίγη και μυαλγίες, που υποχωρούν επίσης σύντομα. Σπάνια μπορεί να εκδηλωθεί αλλεργία σε κάποιο συστατικό του εμβολίου. Να σημειωθεί ότι η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη για εμβολιασμό. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 1976 το εμβόλιο της γρίπης (γρίπη των χοίρων) συνδέθηκε με την πρόκληση του συνδρόμου Guillain-Barre (1/100.000 εμβολιασθέντων). Έκτοτε δεν έχει αποδειχθεί η σύνδεση με το εμβόλιο και αν υπάρχει, είναι εξαιρετικά σπάνια (1 περίπτωση/1.000.000). Όμως, παρ’ όλο που δεν έχει τεκμηριωθεί η αιτιολογική σχέση του εμβολίου, άτομα που έχουν παρουσιάσει Guillain-Barre 6 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό, συστήνεται να μην εμβολιάζονται.
Ως παιδίατρος στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» εμβολιαζόμουν για τη γρίπη κάθε χρόνο από το προσωπικό – νοσηλευτές της Επιτροπής Ελέγχου των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Πιστεύω ότι ο εμβολιασμός στον χώρο της εργασίας συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση του αριθμού των ατόμων που εμβολιάζονται. Με την πάροδο του χρόνου εκτός από την ιδιότητα του επαγγελματία υγείας προστέθηκε ως κριτήριο και η ηλικία! Έχω προγραμματίσει να εμβολιασθώ φέτος την ίδια ημέρα και με το εμβόλιο της γρίπης και με το επικαιροποιημένο μονοδύναμο εμβόλιο jN.1. Το μήνυμα που θέλω να θυμίσω, είναι ότι η πρόληψη πάντα είναι καλύτερη από τη θεραπεία και για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό το παράδειγμα του εμβολιασμού ισχυροποιεί την εμπιστοσύνη στα εμβόλια και προάγει τη Δημόσια Υγεία.
Το βασικό όφελος από τον εμβολιασμό ήταν η μείωση των περιπτώσεων νοσηλείας σε μονάδες ΜΕΘ και θανάτων από τη νόσο. Ο εμβολιασμός συνέβαλε στο να αντέξει το σύστημα Υγείας την πρωτόγνωρη πίεση και να ανταποκριθεί στις ανάγκες των νοσηλευόμενων. Εκτιμάται (Watson OJ et al, Lancet J. Inf. Dis. 2023) ότι ο εμβολιασμός έναντι του SARS-COV 2 έσωσε τον πρώτο χρόνο της εφαρμογής του 20.000.000 ζωές.
Σχετικά με τις ανεπιθύμητες παρενέργειες του εμβολίου COVID-19, τον Ιούλιο του 2023 υπήρξε δήλωση από τους φορείς ICMRA (International Coalition of Medicines Regulatory Authorities) και τον ΕΜΑ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων), σύμφωνα με την οποία η χορήγηση >13 δισεκατομμυρίων εμβολίων παγκοσμίως έχει αποδείξει ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή για όλες τις ηλικιακές ομάδες, παιδιά, άτομα με υποκείμενα νοσήματα, ανοσοκατασταλμένους, εγκύους. Τα εμβόλια COVID έχουν συνήθεις ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως όλα τα εμβόλια (τοπικές αντιδράσεις), σπάνια αλλεργίες και εξαιρετικά σπάνιες σοβαρές επιπτώσεις [(περι-μυοκαρδίτιδες, θρόμβωση σηραγγωδών κόλπων (αφορούσε εμβόλιο που αποσύρθηκε)]. Όλα τα εμβόλια έχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες και αυτό που έχει καθοριστική σημασία, είναι το όφελος από τον εμβολιασμό να υπερτερεί σαφώς του πιθανού κινδύνου.
Από την εποχή του πρώτου εμβολίου κατά της ευλογιάς υπήρχε το κλίμα ανυπόστατων φόβων και συνωμοσιών. Πάντα το «νέο», η μη ύπαρξη προηγούμενης εμπειρίας, δημιουργεί επιφυλάξεις ή και άρνηση. Θεωρώ ότι και για το εμβόλιο του κορονοϊού, που παρασκευάστηκε με μία άγνωστη μέχρι τώρα μέθοδο, του mRNA, ήταν δικαιολογημένος κάποιος δισταγμός, που απαιτούσε λεπτομερή ενημέρωση για να ξεπεραστεί. Ο αριθμός των εμβολιασθέντων στη χώρα μας κατά του COVID-19, περίπου 7,6 εκατομμύρια άτομα, αναδεικνύει μία υπεύθυνη και συνετή στάση των συμπολιτών μας. Ιστορικά, σε όλες τις πανδημίες υπήρχαν εκδηλώσεις που υπαγορεύονταν κυρίως από άγνοια, φόβο και προκαταλήψεις.
Ο εμβολιασμός για τον κορονοϊό είναι πλέον στοχευμένος, όχι μαζικός και συστήνεται για τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και για άτομα όλων των ηλικιών με υποκείμενα νοσήματα. Το νέο εμβόλιο της παραλλαγής Omicron JN.1 είναι επικαιροποιημένο εμβόλιο (Comirnaty JN.1, BioNTech / Pfizer), δηλαδή η σύνθεσή του είναι σύμφωνη με τον ιό που κυκλοφορεί στην κοινότητα τώρα και θα έχει προστατευτική δράση και στις αναμενόμενες μεταλλάξεις, που θα συμβούν στο άμεσο μέλλον. Είναι, επομένως, σωστό να υπολογίζεται ως το εποχικό ετήσιο εμβόλιο της COVID-19, που θα τροποποιείται εφεξής ανάλογα, όπως το εμβόλιο της γρίπης.
Η προσδοκία κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού ήταν να δημιουργηθεί ένα εμβόλιο ετήσιο, όπως της γρίπης. Το επικαιροποιημένο μονοδύναμο εμβόλιο JN.1 είναι κοντά στην προσδοκία μας.
Η κόπωση από τους προηγούμενους εμβολιασμούς και ο εφησυχασμός ότι η πανδημία έχει λήξει, δεν θα πρέπει να αποθαρρύνει τα άτομα που περιλαμβάνονται στις ομάδες αυξημένου κινδύνου να εμβολιασθούν για το 2024-2025.
Στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ο ΕΟΔΥ διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη ανοιχτή εκδήλωση με στόχο την ενημέρωση και την προώθηση ενός δημιουργικού διαλόγου με εκπροσώπους των ΜΜΕ και το κοινό σχετικά με επίκαιρα ζητήματα δημόσιας υγείας. Η εκδήλωση επικεντρώθηκε σε θέματα όπως η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών και η μικροβιακή αντοχή, οι νοσοκομειακές λοιμώξεις, τα νοσήματα που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών και η φυματίωση. Επίσης, συζητήθηκε η εξελισσόμενη αναδιοργάνωση και ο εκσυγχρονισμός του ΕΟΔΥ ως αναγκαία βήματα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων στον τομέα της δημόσιας υγείας.
Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Καθηγητής Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, το μέλος ΔΣ ΕΟΔΥ, λοιμωξιολόγος, Πτέραρχος ε.α. Δημήτριος Χατζηγεωργίου, ο Ερευνητής Α΄στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο Δρ Αντώνης Μιχαηλάκης, η Επ.Καθηγήτρια ΕΚΠΑ και επιστημονική σύμβουλος ΕΟΔΥ, Μαρία Τσερώνη και η γιατρός Σοφία Χατζηαναστασίου, υπεύθυνη του Γραφείου Φυματίωσης ΕΟΔΥ. Τη συζήτηση συντόνισε η Αννα-Μαρία Λεούτση, στέλεχος επικοινωνίας ΕΟΔΥ.
Αναλυτικότερα:
Εισηγητής: κ. Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, Πρόεδρος ΕΟΔΥ
Ο ΕΟΔΥ προχωρά σε εκσυγχρονισμό τόσο από πλευράς ανθρωπίνου δυναμικού όσο και οργανωτικά, αποκτώντας για πρώτη φορά μετά από τρεις δεκαετίες θεσμοθετημένο οργανόγραμμα. Στο πλαίσιο αυτού του μετασχηματισμού, θα προσληφθούν δεκάδες επιστήμονες για να στελεχώσουν νέες υπηρεσίες, ενώ οι υπηρεσίες του οργανισμού θα ψηφιοποιηθούν και θα δημιουργηθούν απαραίτητες βάσεις δεδομένων.
«Μετά από 32 χρόνια, θα έχουμε το πρώτο θεσμοθετημένο οργανόγραμμα», δήλωσε ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ και συνέχισε: «Ήδη έχουμε προκηρύξει 106 θέσεις για επιστημονικό προσωπικό. Παράλληλα, ξεκινάμε ταχύρρυθμο πρόγραμμα εκπαίδευσης επιδημιολόγων πεδίου, στο οποίο θα ενταχθούν 20 άτομα, και προχωράμε στη δημιουργία περιφερειακών δομών».
Ο κ.Χατζηχριστοδούλου ανέφερε ότι έχει ήδη λειτουργήσει το παράρτημα του ΕΟΔΥ στη Βόρεια Ελλάδα, όπου θα απασχοληθούν και επιδημιολόγοι πεδίου. Παράλληλα, επιστήμονες θα στελεχώσουν επτά περιφερειακά εργαστήρια δημόσιας υγείας και συνεργαζόμενα εργαστήρια.
«Κάθε περιφερειακό εργαστήριο δημόσιας υγείας θα στελεχωθεί με δύο επιδημιολόγους πεδίου ενώ θα εφαρμόσουμε επίσης διετές πρόγραμμα εκπαίδευσης επιδημιολόγων πεδίου σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια».
Η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί το πρώτο βήμα για τον μετασχηματισμό του ΕΟΔΥ, όπως υπογράμμισε ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ. Το δεύτερο σκέλος είναι η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
«Θα δημιουργήσουμε βάσεις δεδομένων που μέχρι τώρα δεν υπήρχαν. Οι δύο πρώτες θα λειτουργήσουν άμεσα, και ελπίζουμε ότι σε ένα χρόνο θα προστεθούν κι άλλες», εξήγησε ο κ. Χατζηχριστοδούλου. «Επιπλέον, ο ΕΟΔΥ μέχρι σήμερα λειτουργούσε με excel. Πλέον, θα έχουμε web εφαρμογές και η πρώτη από αυτές θα αφορά το σύστημα συνδρομικής καταγραφής».
Όλα τα συστήματα καταγραφής στον οργανισμό θα εκσυγχρονιστούν πλήρως, ενώ θα δημιουργηθούν νέα ηλεκτρονικά ψηφιακά συστήματα.
«Θα λαμβάνουμε δεδομένα απευθείας από τα εργαστήρια, καταγράφοντας αυτόματα τα λοιμώδη νοσήματα που μας ενδιαφέρουν. Είναι η ευκαιρία του οργανισμού να αλλάξει σελίδα», κατέληξε ο κ. Χατζηχριστοδούλου.
Εισηγητής: κ.Δημήτριος Χατζηγεωργίου, Πτέραρχος εα, μέλος ΔΣ ΕΟΔΥ
Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις στη Δημόσια Υγεία παγκοσμίως, ειδικά στην περιοχή της Μεσογείου. Μάλιστα, στη χώρα μας, σε μερικές περιπτώσεις λοιμώξεων σε νοσοκομεία, μέχρι και το 90% των μικροοργανισμών που απομονώνονται είναι ανθεκτικά, κάτι που καθιστά πολύ δύσκολη τη θεραπεία με τα αντιβιοτικά που έχουμε στη διάθεσή μας αυτή τη στιγμή.
Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών από το ανθρώπινο είδος μας έχει φέρει σε αυτό το σημείο, όπου τα μικρόβια έχουν αναπτύξει σημαντική αντοχή. Παρότι υπάρχουν ακόμα νέα αντιβιοτικά, η διαθεσιμότητά τους μειώνεται και θα συνεχίσει να μειώνεται στο μέλλον. Πρέπει να δράσουμε άμεσα για να περιορίσουμε την κατάχρηση των αντιβιοτικών, αλλιώς θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ακόμα πιο σοβαρές καταστάσεις στο μέλλον.
Εισηγήτρια: κ.Μαρία Τσερώνη, Επ.Καθ. ΕΚΠΑ, επιστημονική συμβουλος Προέδρου ΕΟΔΥ
Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την μικροβιακή αντοχή και πλέον μιλάμε για λοιμώξεις που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας (ΛΣΦΥ) και αποτελούν ένα μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως.
Η σημασία της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων που σχετίζονται με τη φροντίδα υγείας αναδεικνύεται όλο και περισσότερο μέσα από μελέτες.
Συγκεκριμένα, σε σχετικά πρόσφατη αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 7/ 100 ασθενείς σε χώρες υψηλού εισοδήματος και 15/100 ασθενείς σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος θα αποκτήσουν τουλάχιστον μία λοίμωξη που σχετίζεται με τη φροντίδα υγείας (ΛΣΦΥ) κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι έως και το 70% των ΛΣΦΥ μπορούν να προληφθούν με την κλιμάκωση και εφαρμογή μιας σειράς αποτελεσματικών παρεμβάσεων πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων.
Καθώς το αρχικό δόγμα της φροντίδας των ασθενών είναι πρωτίστως να μη βλάπτεται ο ασθενής, τα προγράμματα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων θα πρέπει να επιδιώκουν αδιάκοπα αξιόπιστες, βιώσιμες και πρακτικές στρατηγικές για αυξημένη ασφάλεια των ασθενών. Η επένδυση σε προγράμματα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές. Συγκεκριμένα, η υγιεινή των χεριών και η υγιεινή/καθαριότητα του περιβάλλοντος στις Μονάδες Φροντίδας Υγείας (ΜΦΥ) μπορούν να μειώσουν περισσότερο από το μισό τον κίνδυνο θανάτου ως αποτέλεσμα ΛΣΦΥ από πολυανθεκτικά παθογόνα, καθώς και να μειώσουν τις σχετικές μακροπρόθεσμες επιπλοκές και την επιβάρυνση της υγείας των ασθενών κατά τουλάχιστον 40%. Η βελτίωση της υγιεινής των χεριών σε χώρους φροντίδας θα μπορούσε να εξοικονομήσει περίπου 16,50 δολάρια ΗΠΑ για κάθε δολάριο που επενδύεται.
Ο ΕΟΔΥ στο πλαίσιο των δράσεών του, έχει πλέον ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την πρόληψη των ΛΣΦΥ, το οποίο αρχίζει να υλοποιείται και το οποίο έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το επιχειρησιακό σχέδιο πρόληψης και ελέγχου ΛΣΦΥ του ΕΟΔΥ βασίζεται σε 4 άξονες:
1) Επιτήρηση των ΛΣΦΥ εντός των νοσοκομείων της χώρας, δηλαδή η συστηματική συλλογή αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης των ΛΣΦΥ. Η επιτήρηση συμβάλλει στην κατανόηση του μεγέθους του προβλήματος των λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής και παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη διαμόρφωση πολιτικών υγείας για την καταπολέμηση του προβλήματος της μικροβιακής αντοχής.
2) Εκπόνηση εθνικών οδηγιών για την πρόληψη και έλεγχο των ΛΣΦΥ, οι οποίες θα είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο και περιλαμβάνουν και αντίστοιχο εκπαιδευτικό υλικό.
3) εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων προσωπικού καθαριότητας και φροντιστών υγείας, στις οδηγίες για την πρόληψη και έλεγχο των ΛΣΦΥ.
4) Παρακολούθηση και μέτρηση της συμμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας, σε σχέση με τις οδηγίες για την πρόληψη και έλεγχο των ΛΣΦΥ.
Εισηγήτρια: κ. Σοφία Χατζηαναστασίου, υπεύθυνη Γραφείου φυματίωσης ΕΟΔΥ
Η φυματίωση, μεταξύ των σημαντικότερων αιτίων θνητότητας από λοιμώξεις σε παγκόσμια κλίμακα, παρουσιάζει μια αυξητική τάση στην αποδρομή της πανδημίας COVID. Η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες χαμηλής επίπτωσης του νοσήματος, σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (κάτω από 10 περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους κατ΄έτος).
Το 2022, από το σύνολο των κρουσμάτων φυματίωσης που καταγράφηκαν μέσω του συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης του νοσήματος, το 45% ήταν Έλληνες και το 55% αλλοδαποί. Στον ελληνικό πληθυσμό, η φυματίωση ακολουθεί γενικά φθίνουσα πορεία τις τελευταίες δεκαετίες, με περισσότερα κρούσματα μεταξύ των ηλικιωμένων. Στον πληθυσμό αυτό, η ενεργός φυματίωση αντιπροσωπεύει αναζωπύρωση μιας παλιάς ανενεργού (“λανθάνουσας”) λοίμωξης, που είχε αποκτηθεί στην παιδική ηλικία και ενεργοποιείται λόγω της εξασθένησης του ανοσοποιητικού στα πλαίσια της γήρανσης ή λόγω θεραπειών με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
Αντιθέτως, στον πληθυσμό των αλλοδαπών που προέρχονται από χώρες με υψηλό φορτίο φυματίωσης, η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορά σε νεαρά άτομα, που αποκτούν τη νόσο λόγω διαβίωσης σε χώρους υψηλού συγχρωτισμού και πτωχών υγειονομικών συνθηκών.
Ανεξαρτήτως εθνικότητας, κρούσματα παρατηρούνται σε ομάδες με κοινωνικούς παράγοντες κινδύνου για έκθεση στη νόσο ή/και επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης, όπως χρήστες ενδοφλεβίων ουσιών και κρατούμενοι.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη Νοσημάτων (ECDC) συστήνουν την εκπόνηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης σε κάθε κράτος. Ο ΕΟΔΥ προχωρά στην εκπόνηση Εθνικού Σχεδίου, με στόχο την προσαρμογή των πολιτικών πρόληψης και αντιμετώπισης της φυματίωσης στις μεταβαλλόμενες δημογραφικές και επιδημιολογικές συνθήκες, με ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων.
Το 2021, και εν μέσω της πανδημίας, ο ΕΟΔΥ οργάνωσε συμβουλευτική επίσκεψη στην Ελλάδα από το ECDC και το Εθνικό Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας & Περιβάλλοντος της Ολλανδίας (RIVM), με συναντήσεις του ΕΟΔΥ με εκπροσώπους υπηρεσιών υγείας, εμπειρογνωμόνων στον τομέα της φυματίωσης και φορέων Δημόσιας Υγείας. Τον Ιανουάριο 2024, ο ΕΟΔΥ προχώρησε σε επανασύσταση της Επιστημονικής Επιτροπής για τη Φυματίωση (Advisory Committee) με σκοπό τη σύσταση εθνικού σχεδίου αντιμετώπισης της νόσου.
Το Εθνικό Σχέδιο περιγράφει το φάσμα των παρεμβάσεων δημόσιας υγείας για τη μείωση της θνητότητας και νοσηρότητας από τη φυματίωση, και αποτελεί τον επιχειρησιακό χάρτη για την εφαρμογή αυτών των παρεμβάσεων με διασύνδεση και συντονισμό των εμπλεκόμενων φορέων.
Προτεραιότητες αποτελούν η ακριβέστερη και πιο αξιόπιστη επιδημιολογική επιτήρηση της φυματίωσης, η βελτίωση και αξιοποίηση των διαγνωστικών και θεραπευτικών μέσων και η ισότιμη πρόσβαση σε αυτές, η ενεργητική αναζήτηση και θεραπεία της νόσου σε πληθυσμούς υψηλής επίπτωσης και η υποστήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των κοινωνικών παραγόντων κινδύνου, με στόχο την αντιμετώπιση και την πρόληψη διασποράς της νόσου.
Εισηγητής: Δρ Αντώνης Μιχαηλάκης, Ερευνητής Α στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό ινστιτούτο & μέλος ΔΣ ΕΟΔΥ
Στο παρελθόν, τα κουνούπια τα συναντούσαμε κυρίως το καλοκαίρι. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα βλέπουμε ακόμα και την περίοδο των Χριστουγέννων ή της Αποκριάς. Αυτή η αλλαγή οφείλεται στις έντονες κλιματικές αλλαγές που παρατηρούμε.
Όπως όλα τα έντομα, τα κουνούπια έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα και κλιματικές αλλαγές. Διαθέτουν τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να ανταπεξέλθουν στις κλιματικές συνθήκες των τελευταίων χρόνων, προσαρμόζοντας τη βιολογία τους. Οποιαδήποτε κλιματική μεταβολή επηρεάζει την κατανομή, τη συμπεριφορά και την αφθονία τους, επηρεάζοντας την καθημερινότητα και την υγεία μας.
Ένας από τους βασικότερους παράγοντες είναι η θερμοκρασία. Οι θερμοκρασιακές αλλαγές επηρεάζουν άμεσα την ανάπτυξη, την αναπαραγωγή και την επιβίωσή τους. Οποιαδήποτε αλλαγή στη διάρκεια των εποχών έχει άμεσο αντίκτυπο σε αυτά. Μια παρατεταμένη θερμή περίοδος, εκτός των κανονικών συνθηκών, επηρεάζει έντονα τη βιολογία τους. Αυτό είναι εμφανές τα τελευταία χρόνια με τις ήπιες θερμοκρασίες που παρατηρούνται κατά τη χειμερινή περίοδο στη χώρα μας. Επίσης, η αύξηση της αναπαραγωγής των ιών (π.χ. Δάγκειος πυρετός) και των παρασίτων (π.χ. ελονοσία) που μεταφέρουν τα κουνούπια, αποτελεί σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία.
Ένας άλλος σημαντικός κλιματικός παράγοντας είναι οι βροχοπτώσεις. Τα κουνούπια χρειάζονται νερό προκειμένου να ολοκληρώσουν τον βιολογικό τους κύκλο και οι βροχές δημιουργούν τις κατάλληλες εστίες αναπαραγωγής. Σε αστικά περιβάλλοντα, οι βροχοπτώσεις δημιουργούν ιδανικά ενδιαιτήματα όπως λιμνάζοντα νερά σε πλαστικά απόβλητα, δοχεία και παλιά λάστιχα, τα οποία μπορούν να συγκρατούν νερό. Το πρόβλημα επιδεινώνεται όταν οι βροχοπτώσεις συνδυάζονται με ευνοϊκές θερμοκρασίες, δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες για την αύξηση των πληθυσμών των κουνουπιών.
Συμπερασματικά, η διεθνής συνεργασία για τη δημιουργία στρατηγικών προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Στη χώρα μας, η αλλαγή του κλίματος έχει επηρεάσει άμεσα τους πληθυσμούς των κουνουπιών, επηρεάζοντας την ανάπτυξή τους, την επιβίωσή τους και τη γεωγραφική τους κατανομή. Για τη μείωση των επιπτώσεών τους, είναι αναγκαία η άμεση εφαρμογή ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης, που θα περιλαμβάνουν προγράμματα ενημέρωσης των πολιτών και συνεχείς δράσεις καταπολέμησης από Δήμους και Περιφέρειες, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Τα κουνούπια προσαρμόστηκαν στις νέες κλιματικές συνθήκες. Εμείς;
Οι σκύλοι προσφέρουν ανεκτίμητη συντροφιά και χαρά, όμως ένα πιθανό δάγκωμα ενέχει κινδύνους, γι’ αυτό απαιτείται σωστή ενημέρωση και προσεκτική διαχείριση.
Το Τμήμα Ζωοανθρωπονόσων του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, μελετά την επιδημιολογία των τραυματισμών από δαγκώματα σκύλων. Τα περιστατικά αυτά ξεφεύγουν από τα ραντάρ των συμβατικών συστημάτων επιτήρησης, αλλά μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία. Εκτός των τραυματικών βλαβών υπάρχει και κίνδυνος μετάδοσης μικροβίων όπως το κλωστηρίδιο του τετάνου (Clostridium tetani) ή η παστερέλα (Pasteurella multocida). Σε ορισμένες περιοχές στα βόρεια της χώρας όπου συνορεύουμε με χώρες όπου ενδημεί η λύσσα, ένα δήγμα ζώου μπορεί να πυροδοτήσει διαδικασία ιατρικής αξιολόγησης για λήψη αντιλυσσικής αγωγής. Τα προκαταρκτικά ευρήματα από την επιτήρηση αφορούν το πρώτο εξάμηνο του 2023 και αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω:
Συχνότητα: Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2023, 1.656 θύματα δαγκώματος από σκύλο αναζήτησαν ιατρική φροντίδα σε δομές υγειονομικής περίθαλψης. Η συχνότητα περιστατικών ήταν 15,8 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους. Είναι ενδιαφέρον ότι η συχνότητα των επισκέψεων διέφερε σημαντικά μεταξύ των διαφόρων περιοχών της Ελλάδας (Πίνακας 1).
Σοβαρότητα: Οι περισσότεροι τραυματισμοί από δήγμα σκύλου ταξινομήθηκαν ως ελαφροί (67,3%), ακολουθούμενοι από μέτριους (27,7%), σοβαρούς (4,9%) ενώ ένα μικρό ποσοστό χαρακτηρίστηκε ως κρίσιμο (0,1%). Τα κάτω άκρα ήταν η συχνότερα προσβεβλημένη ανατομική περιοχή, ενώ οι τραυματισμοί στο κεφάλι και τον αυχένα σχετίζονταν με νεότερους ασθενείς (κάτι που υποστηρίζεται και βιβλιογραφικά).
Βλάβη ιστών: Σε 11,9% των περιστατικών καταγράφηκε μακροσκοπική απώλεια ιστού, που συχνότερα αφορούσε δερματική βλάβη. Σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρών δαγκωμάτων, σημειώθηκε μερικός ή και πλήρης ακρωτηριασμός δακτύλων του χεριού (Πίνακας 2).
Πίνακας 2 Κλινικά χαρακτηριστικά των περιστατικών τραυματισμού από δήγμα σκύλου, Ιανουάριος-Ιούνιος 2023.
| Αριθμός | % | ||
| Ανατομική περιοχή τραυματισμού | Κεφάλι/λαιμός | 67 | 4,5 |
| Κάτω άκρο | 744 | 50,6 | |
| Πολλαπλές περιοχές | 54 | 3,6 | |
| Κορμός | 69 | 4,7 | |
| Άνω άκρο | 537 | 36,5 | |
| Σύνολο | 1.471 | 100 | |
| Κατάταξη τραύματος με βάση τη Συνοπτική Κλίμακα Τραυματισμού (Abbreviated Injury Scale) | Ελαφρύ | 1.075 | 67,3 |
| Μέτριο | 442 | 27,7 | |
| Σοβαρό | 79 | 4,9 | |
| Κρίσιμο | 1 | 0,1 | |
| Σύνολο | 1.597 | 100 | |
| Αιμορραγία | Όχι | 370 | 24,3 |
| Ναι | 1.152 | 75,7 | |
| Σύνολο | 1.522 | 100 | |
| Πολλαπλά δήγματα | Όχι | 842 | 63,2 |
| Ναι | 491 | 36,8 | |
| Σύνολο | 1.333 | 100 | |
| Μακροσκοπική απώλεια ιστού | Όχι | 1.048 | 84,2 |
| Ναι | 197 | 15,8 | |
| Σύνολο | 1.245 | 100 | |
| Ανατομική περιοχή με μακροσκοπική απώλεια ιστού | Βραχίονας /βραχίονας | 13 | 12,1 |
| Πτερύγιο ωτός | 1 | 0,9 | |
| Φάλαγγα χειρός | 9 | 8,4 | |
| Πρόσωπο, παρειές, χείλη | 5 | 4,7 | |
| Γλουτιαία περιοχή | 2 | 1,9 | |
| Κάτω άκρο | 46 | 43,0 | |
| Μετακάρπιο | 26 | 24,3 | |
| Πολλαπλές περιοχές | 3 | 2,9 | |
| Νευροκράνιο | 1 | 0,9 | |
| Κορμός | 1 | 0,9 | |
| Σύνολο | 107 | 100 | |
| Περιγραφή του ελλείμματος ιστού | Δέρμα | 54 | 50,9 |
| Δέρμα &υποκείμενος ιστός | 43 | 40,6 | |
| Φάλαγγα χειρός (μερική ή πλήρης απώλεια) | 9 | 8,5 | |
| Σύνολο | 106 | 100 | |
| Νοσηλεία | Όχι | 1.098 | 94,7 |
| Παραπομπή σε άλλο νοσοκομείο | 16 | 1,4 | |
| Ναι | 46 | 3,9 | |
| Σύνολο | 1.160 | 100 | |
Νοσηλεία και παραπομπές: Περίπου το 3,9% των ασθενών χρειάστηκε νοσηλεία ενώ 1,4% παραπέμφθηκε σε άλλα νοσοκομεία για εξειδικευμένη περίθαλψη.
Η επαφή με σκύλους προσφέρει συντροφικότητα, χαρά και στοργή ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι τα οφέλη από τη διατήρηση ενός σκύλου ως ζώου συντροφιάς δεν είναι μόνο ψυχολογικά αλλά επεκτείνονται και στη σωματική υγεία των ανθρώπων. Ωστόσο, τα δήγματα σκύλων ως τραυματικά γεγονότα μπορεί να οδηγήσουν σε λειτουργική βλάβη ή παραμόρφωση ενώ συνοδεύονται από σωματικό πόνο και οδύνη. Παθογόνοι παράγοντες ή και κοινά βακτήρια της φυσιολογικής χλωρίδας της στοματικής κοιλότητας του ζώου ή που προέρχονται από το δέρμα του ίδιου του θύματος μπορούν να ενοφθαλμιστούν στους βαθύτερους ιστούς μέσω του δήγματος και να οδηγήσουν σε λοίμωξη. Η επιτήρηση των περιστατικών δηγμάτων σκύλων μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης (π.χ. ενημερωτικές παρεμβάσεις, εκπαίδευση του κοινού, επιμόρφωση για την υπεύθυνη κατοχή σκύλου) και να προετοιμάσει καλύτερα τις μονάδες υγειονομικής περίθαλψης για την αντιμετώπιση των περιστατικών βάση των επιδημιολογικών χαρακτηριστικών της κάθε περιοχής.
Με αγάπη, γνώση και εκπαίδευση μπορούμε να επιτύχουμε ακόμα πιο αρμονική συνύπαρξη με τους τριχωτούς μας φίλους και να είμαστε όλοι ασφαλείς!
AverageSizedMuskrat, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Photo_of_dog.jpg
Η έκθεση που δημοσιοποίησε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC) αναδεικνύει την ανησυχητική αύξηση των σεξουαλικά μεταδιδομένων νοσημάτων (ΣΜΝ) και κυρίως της χλαμυδιακής λοίμωξης, της γονόρροιας, της σύφιλης και τριχομονάδων σε όλη την Ευρώπη, με σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) παρακολουθώντας τον αυξανόμενο αριθμό των αναφερόμενων ΣΜΝ και στην προσπάθειά του να βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο όσον αφορά στην ανάγκη για στοχευμένες στρατηγικές πρόληψης και περιορισμού της διασποράς των ΣΜΝ, έχει προχωρήσει στη δημιουργία Γραφείων Συμβουλευτικής & Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Συγκεκριμένα, στην παρούσα φάση, λειτουργούν τέσσερα Γραφεία στα εξής σημεία: Πολυκλινική Αθηνών, Κέντρο Υγείας Πειραιά, Νοσοκομείο “Α. Συγγρός” και Νοσοκομείο Αφροδισίων Δερματικών Νόσων Θεσσαλονίκης, ενώ το προσεχές διάστημα αναμένεται να συσταθούν αντίστοιχα Γραφεία σε: Αλεξανδρούπολη, Πάτρα και Κρήτη.
Τα Γραφεία Συμβουλευτικής & Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία του ΕΟΔΥ, όντας στελεχωμένα με εξειδικευμένο επιστημονικό (επαγγελματίες υγείας) και διοικητικό προσωπικό είναι σε θέση να προσφέρουν:
Οι παραπάνω υπηρεσίες προσφέρονται δωρεάν, ανώνυμα και εμπιστευτικά καθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή και κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να επικοινωνήσει στα κάτωθι στοιχεία επικοινωνίας, προκειμένου να λάβει πληροφορίες και να προγραμματίσει ένα ραντεβού για τον έλεγχο των παραπάνω νοσημάτων, που επιθυμεί
Ο ιός mpox εξακολουθεί να αποτελεί σύμφωνα με τον ΠΟΥ κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία. Στην Ελλάδα, οι ομάδες υψηλού κινδύνου μόλυνσης, μπορούν να εμβολιάζονται δωρεάν σε καθορισμένα εμβολιαστικά κέντρα.
Ο ιός mpox προκαλεί επιδημικές εκρήξεις, κυρίως, στην Αφρική, μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω στενής επαφής με κάποιον που έχει προσβληθεί από τον ιό. Ο ιός mpox παρουσίασε εκτενή διασπορά ανά την υφήλιο κατά την περίοδο μετά το Μάιο 2022 μέχρι τα τέλη του ίδιου έτους. O ιός mpox παρουσίασε έξαρση την περίοδο του 2024 με τα περισσότερα κρούσματα να εντοπίζονται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, αλλά και γειτονικές χώρες. Λόγω της κατάστασης, ο ΠΟΥ στις 14 Αυγούστου 2024 χαρακτήρισε την κατάσταση ως έκτακτης ανάγκης διεθνούς ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία (Public Health Emergency of International Concern (PHEIC).
Μέχρι τις 6 Οκτωβρίου 2024, 16 χώρες της Αφρικής έχουν αναφέρει 7.535 επιβεβαιωμένα κρούσματα, συμπεριλαμβανομένων 32 θανάτων. Οι τρεις χώρες με την πλειοψηφία των κρουσμάτων το 2024 είναι η Δημοκρατία του Κονγκό (n = 6.169), το Μπουρούντι (n = 987) και η Νιγηρία (n = 94). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένας σημαντικός αριθμός ύποπτων κρουσμάτων mpox, δεν έχουν εξεταστεί λόγω περιορισμένης διαγνωστικής ικανότητας σε ορισμένες Αφρικανικές χώρες και, επομένως, ο παραπάνω αριθμός κρουσμάτων πιθανόν υποεκτιμά τον πραγματικό αριθμό κρουσμάτων. Για αυτό τον λόγο ανακοινώνεται και ο αριθμός των ύποπτων περιστατικών. Το 2024, 15 χώρες έχουν αναφέρει συνολικά 36.787 ύποπτα και εργαστηριακά επιβεβαιωμένα περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων 998 θανάτων.
H διαφορά της επιδημικής έκρηξης mpox του 2024 σε σχέση με το 2022 και 2023, έγκειται στο γενετικό τύπο του ιού. Ο mpox ταξινομείται σε δύο ομάδες (clades) τον Ι (με υποομάδες Ιa και Ib) και ΙΙ (με υποομάδες ΙIa και IIb). Ο ιός που ήταν υπεύθυνος για τα κρούσματα του 2022 και 2023 ανήκε στην υποομάδα ΙΙb, ενώ τα περιστατικά που παρουσίασαν έξαρση το καλοκαίρι του 2024 στην Αφρική ανήκουν στην ομάδα Ia και Ib με την τελευταία υποομάδα να εντοπίζεται, κυρίως, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τις γειτονικές χώρες. Η ομάδα I έχει θεωρηθεί ότι πιθανόν παρουσιάζει αυξημένη πιθανότητα να προκαλεί σοβαρή νόσο, αλλά επειδή η ακριβής επιδημιολογική εικόνα των περιστατικών και των θανάτων δεν μπορεί να εκτιμηθεί, η σοβαρότητα της νόσου του ιού ομάδας I σε σχέση με την ομάδα II δεν μπορεί να τεκμηριωθεί.
Προς το παρόν ο ΠΟΥ έχει προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για να ενισχύσει τις προσπάθειες για την εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων για την αντιμετώπιση και πρόληψη των περιστατικών mpox στην περιοχή της Αφρικής, και παράλληλα εκτιμά ότι ο κίνδυνος από mpox σε απομακρυσμένες περιοχές είναι χαμηλός. Για τον mpox υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο και οι ομάδες με υψηλό κίνδυνο μόλυνσης, όπως αναφέρονται στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ (https://eody.gov.gr/disease/proin-eylogia-ton-pithikon-mpox/), μπορούν να εμβολιάζονται, χωρίς κόστος για τον ενδιαφερόμενο, στα καθορισμένα εμβολιαστικά κέντρα στην Ελλάδα.
Μετά από τρία χρόνια εντατικών εργασιών, γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου καθώς και παραγωγής κορυφαίου επιστημονικού υλικού, η Κοινή Ευρωπαϊκή Δράση JA ImpleMENTAL για την ψυχική υγεία ολοκληρώθηκε. Η ολοκλήρωση της δράσης σηματοδοτήθηκε από μία τριήμερη υβριδική εκδήλωση, που διοργανώθηκε από τον ΕΟΔΥ και πραγματοποιήθηκε από τις 17 έως τις 19 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο ‘Αμαλία’ (Σύνταγμα).
Η Κοινή Δράση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2021 και είχε τριετή διάρκεια. Εστίασε στην υλοποίηση δύο καλών πρακτικών στον τομέα της Ψυχικής Υγείας, εκείνων του Βελγίου (“Μεταρρύθμιση του Συστήματος Ψυχικής Υγείας”) και της Αυστρίας (“Πρόληψη Αυτοκτονιών”).
Ο ΕΟΔΥ, ο οποίος είχε επιλεγεί από το Υπουργείο Υγείας ως Εθνική Αρμόδια Αρχή, ανέλαβε το συνολικό συντονισμό της Κοινής Δράσης. Ειδικότερα, ο ΕΟΔΥ ανέπτυξε και συντόνισε ένα εκτενές δίκτυο 180 ατόμων από 39 φορείς, οι οποίοι εργάστηκαν κατά τη διάρκεια των τριών αυτών ετών για την υλοποίηση πάνω από 25 πιλοτικών εφαρμογών στις 21 ευρωπαϊκές χώρες που μετέχουν στη δράση.
Στην καταληκτική εκδήλωση, η οποία συγκέντρωσε επιστήμονες από 21 κράτη-μέλη της ΕΕ, ειδικούς και παράγοντες του τομέα της ψυχικής υγείας από όλη την Ευρώπη, παρουσιάστηκαν τα επιτεύγματα της Κοινής Δράσης και τέθηκε η παρακαταθήκη για ανάλογες δράσεις του μέλλοντος.
Με 150 συμμετοχές με φυσική παρουσία και 130 επιπλέον συμμετοχές μέσω διαδικτύου, η εκδήλωση αποτέλεσε ένα σημαντικό ορόσημο, που θα καθοδηγήσει τις εξελίξεις στη μεταρρύθμιση της ψυχικής υγείας στην Ευρώπη.
Περισσότερα:
Συμμετοχή στη 12η Πανελλήνια Συνάντηση “AIDS, Ηπατίτιδες, Αναδυόμενα Νοσήματα & Εξαρτήσεις” Πρόληψη – Διάγνωση – Θεραπεία (26-28/09/2024, Ξενοδοχείο Αμαλία, Αθήνα)
Η Διεύθυνση Πρόληψης & Επιδημιολογικής Επιτήρησης HIV/AIDS, ΣΜΝ & Ηπατιτίδων συμμετείχε στις εργασίες της 12ης Πανελλήνιας Συνάντησης AIDS, Ηπατίτιδες, Αναδυόμενα Νοσήματα & Εξαρτήσεις μέσω των κάτωθι ομιλιών:
Δ. Παρασκευά, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Πρόληψης & Επιδημιολογικής Επιτήρησης HIV/AIDS, ΣΜΝ & Ηπατιτίδων του ΕΟΔΥ
Η PrEP αφορά στη χορήγηση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής (Pre Exposure Prophylaxis), σε άτομα με συμπεριφορά υψηλού κινδύνου για μόλυνση με HIV, πριν από πιθανή έκθεση στον ιό.
Η χρήση της PrEP με τον συνδυασμό TDF/FTC, έχει λάβει έγκριση από τον Αμερικάνικο Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) το 2012 και από τoν Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) το 2016, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το CDC και το ΕCDC έχουν εκδώσει οδηγίες και συστάσεις για την εφαρμογή της. H εφαρμογή της PrEP στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία έχει βελτιωθεί σημαντικά από το 2016. Παρ’ όλα αυτά, το 2023, 13 χώρες δήλωσαν ότι δεν εφαρμόζεται επίσημα η χορήγησή της.
Στην Ελλάδα, το Σεπτέμβριο του 2022, ψηφίστηκε στη Βουλή η τροπολογία για τη χορήγηση PrEP, ενώ το Νοέμβριο του 2023 εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β6664/24.11.2023), με την οποία θεσπίζεται η διαδικασία προληπτικής διάθεσης αντιρετροϊκών φαρμάκων σε άτομα αρνητικά στον HIV. Η χορήγηση της PrEP θα γίνεται με βάση τα όσα περιγράφονται στο «Πρωτόκολλο για τη χορήγηση προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής (PrEP) πριν από πιθανή έκθεση στον HIV» (https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2023/11/protokollo-PrEP.pdf).
Στις 14 Μαρτίου 2024 υπογράφηκε προγραμματική συμφωνία μεταξύ του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών (ΕΚΑΡ) του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, της Ιατρικής Σχολής, του ΕΚΠΑ και του Υπουργείου Υγείας με σκοπό την σύνταξη του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον HIV». Στον άξονα του Εθνικού Σχεδίου που αφορά στην Πρόληψη, δημιουργήθηκε υπο-ομάδα, η οποία θα ασχοληθεί με τα θέματα που αφορούν στην PrEP. Αναμένεται, το προσεχές χρονικό διάστημα, να τεθεί σε εφαρμογή η χορήγησή της και στη χώρα μας.
Φ. Γιάννου, Ιατρός της Διεύθυνσης Πρόληψης & Επιδημιολογικής Επιτήρησης HIV/AIDS, ΣΜΝ & Ηπατιτίδων του ΕΟΔΥ
H σεξουαλική υγεία, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, αποτελεί «την κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας σε σχέση με την σεξουαλικότητα, κι όχι μόνο την απουσία ασθένειας ή δυσλειτουργίας». Προκειμένου να αποκτηθεί και να διατηρηθεί, θα πρέπει να υπάρχει σεβασμός και προστασία των σεξουαλικών δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων, όπως επίσης και πρόσβαση στην ενημέρωση, στη συμβουλευτική, σε υπηρεσίες υγείας και σε αποτελεσματικές μεθόδους προφύλαξης.
Τα τελευταία χρόνια, έχει παρατηρηθεί ανησυχητική αύξηση κρουσμάτων σύφιλης, γονόρροιας και χλαμυδιακής λοίμωξης, υποδεικνύοντας ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη για ενίσχυση της πρόληψης, για αυξημένη επαγρύπνηση σχετικά με την μετάδοση των ΣΜΝ, πρόσβαση στην εξέταση και αποτελεσματική θεραπεία.
Τηρώντας τις συστάσεις του WHO και του ECDC και ακολουθώντας τις ευρωπαϊκές στρατηγικές της καλής πρακτικής αύξησης των κέντρων πρόληψης των Σεξουαλικώς Μεταδιδομένων Νοσημάτων (ΣΜΝ), στο πλαίσιο του συνδυαστικού ελέγχου (Integrated testing) για HIV, ηπατίτιδες και ΣΜΝ, ο ΕΟΔΥ έχει φροντίσει ήδη για τη σύσταση Γραφείων Συμβουλευτικής & Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, καθώς και τη διεύρυνση της λειτουργίας του έργου της Γραφείου Σεξουαλικής Υγείας του ΕΟΔΥ στην Πολυκλινική και έχει δρομολογήσει την επέκτασή τους και σε άλλες πόλεις της ελληνικής επικράτειας και συγκεκριμένα σε: Αλεξανδρούπολη, Ηράκλειο Κρήτης και Πάτρα [κατόπιν υπογραφής σχετικών μνημονίων συνεργασίας με συνεργαζόμενους φορείς].
Κύρια επιδίωξη αποτελούν:
Σε ένα προστατευμένο και φιλικό περιβάλλον, στελεχωμένο από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και διασφαλίζοντας το απόρρητο και την προστασία των προσωπικών δεδομένων, θα παρέχουν ΔΩΡΕΑΝ (ενδεικτικά):
Χρύσα Τσιάρα, Προϊσταμένη του Τμήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης HIV/AIDS του ΕΟΔΥ
Σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, οι διαγνώσεις του 2023 ήταν αυξημένες συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη, ενώ επικρατέστερος τρόπος μετάδοσης ήταν η σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών. Αύξηση παρατηρήθηκε και στα περιστατικά με ακαθόριστο τρόπο μετάδοσης. Επίσης, το 2023, διαγνώστηκε καθυστερημένα το 63,7% των περιστατικών, ενώ 6 στα 10 περιστατικά ξεκίνησαν αντιρετροϊκή θεραπεία εντός 30 ημερών από τη διάγνωση και 8 στα 10 μετά από 90 ημέρες. Τα υψηλότερα ποσοστά έγκαιρης έναρξης θεραπείας καταγράφηκαν στα περιστατικά που είχαν μολυνθεί μέσω σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών.
Αξιοσημείωτη είναι η μείωση της πληρότητας που παρατηρήθηκε στις διαγνώσεις του 2023, σε σημαντικές παραμέτρους για την επιτήρηση του νοσήματος, όπως είναι η τιμή των CD4 λεμφοκυττάρων κατά τη διάγνωση, ο πιθανός τρόπος μετάδοσης και η εθνικότητα, κάτι που αποδίδεται στην αλλαγή του τρόπου καταγραφής των περιστατικών HIV μέσω του Εθνικού Μητρώου HIV. Η ελλιπής καταχώριση των ανωτέρω δεδομένων δυσχεραίνει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της επιδημίας, προκειμένου να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν οι αναγκαίες παρεμβάσεις.
Όσον αφορά στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών, αποτελούν το 12% του συνόλου των περιστατικών που εχουν διαγνωστεί και καταγραφεί με HIV στην Ελλάδα.
Μετά την επιδημική έκρηξη του HIV που σημειώθηκε την περίοδο 2011-2013 στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών στο κέντρο της Αθήνας, οι νέες διαγνώσεις HIV στη συγκεκριμένη ομάδα πληθυσμού έχουν σταθεροποιηθεί, χωρίς να έχουν επανέλθει στα προ της επιδημίας επίπεδα.
Μεταξύ των 84 περιστατικών HIV που είχαν μολυνθεί μέσω ενδοφλέβιας χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών και καταγράφηκαν το 2023, το 69% διαγνώστηκε καθυστερημένα, ενώ μόλις το 40% και 60% ξεκίνησε αντιρετροϊκή θεραπεία εντός 30 και 90 ημερών από τη διάγνωση, αντίστοιχα.
Συμπερασματικά, οι χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών αποτελούν μια ομάδα πληθυσμού στην οποία εξακολουθεί να μεταδίδεται ο HIV μέσω των δικτύων από κοινού χρήσης. Επιπλέον, χαρακτηρίζονται από αυξημένα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης, μειωμένα ποσοστά έγκαιρης σύνδεσης με την αντιρετροϊκή αγωγή και περιορισμένη συμμόρφωση στη θεραπεία. Συνεπώς, κρίνεται επιβεβλημένη η πραγματοποίηση στοχευμένων δράσεων στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών, προκειμένου να περιοριστεί η μετάδοση του HIV και να ενισχυθεί η έγκαιρη διάγνωση, η άμεση διασύνδεση με τη θεραπεία και η παραμονή σε αυτή.
Συμμετοχή στο Διεθνές Συμπόσιο Ιολογίας “Power of Viruses 2024”, 25-28/9/2024, Zadar Κροατίας
Το χρονικό διάστημα από 25 έως 28 Σεπτεμβρίου, διεξήχθη στο Zadar της Κροατίας το Διεθνές Συμπόσιο “Power of Viruses 2024”. Σκοπός του συμποσίου ήταν επιστήμονες από διαφορετικές χώρες να συναντηθούν και να συζητήσουν θέματα σχετικά με τους ιούς, να ανταλλάξουν εμπειρίες και γνώσεις, να τονώσουν την περαιτέρω ανάπτυξη της ιολογίας στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στη νοτιοανατολική, και να προωθήσουν τη διεθνή συνεργασία μεταξύ ιολόγων σε διαφορετικούς τομείς , όπως η ιολογία των ανθρώπων , των φυτών και των ζώων.
Παρουσιάστηκαν ομιλίες, poster και ανακοινώσεις γύρω από καίρια θέματα, όπως η περιβαλλοντική ιολογία, μελέτες σχετικές με τον εμβολιασμό και την ανοσοαπόκριση και στρατηγικές επιδημιολογικής επιτήρησης για την δημόσια υγεία.
Το εργαστήριο της Μοριακής Διάγνωσης του Κεντρικού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας (ΚΕΔΥ), του ΕΟΔΥ, συμμετείχε με 2 εργασίες, μία προφορική ανακοίνωση και ένα poster.
Συγκεκριμένα, στις 27 Σεπτεμβρίου η Ηρώ Σκόπα παρουσίασε, ως προφορική ανακοίνωση, την εργασία με τίτλο “Genomic surveillance in the era of SARS-CoV-2 Omicron variant of concern, from December 2021 to March 2024, in Greece”, (Iro Skopa, Sofia Damianidou, Maria Nana, Dafni Dimitriadou, Elizabeta Baho, Elli Theofilli, Michalis Polemis , Grigoris Spanakos, Antigoni Katsoulidou, Ioanna Spiliopoulou). Η μελέτη αφορούσε συγκεντρωτικά δεδομένα του εργαστηρίου από τα πειράματα αλληλούχησης νέας γενιάς του γονιδιώματος του SARS-COV-2. Στην ομιλία, αποτυπώθηκε η εμφάνιση και η εξελικτική πορεία της παραλλαγής Όμικρον και ο ραγδαίος εκτοπισμός της Δέλτα στον ελλαδικό χώρο, όπως έχει καταγραφεί από το πρόγραμμα γονιδιωματικής επιτήρησης του ιού (Εικόνα 1). Επιπλέον, δόθηκε έμφαση στις κατά καιρούς υποπαραλλαγές επιδημιολογικού ενδιαφέροντος (Variants of Concern, Variants of Interest), όπως ορίζονται από το ECDC. Ακολούθησε συζήτηση με ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον, με αντιπαραβολή των αντίστοιχων εμπειριών από την επιτήρηση του ιού από επιστήμονες της Κροατίας και άλλων γειτονικών χωρών.
Η δεύτερη εργασία παρουσιάσθηκε από την Αντιγόνη Κατσουλίδου, ως poster, με τίτλο: “Epidemiological and clinical characteristics of laboratory-confirmed MPOX cases in Greece – Central Public Health Laboratory (CPHL), June 2022-April 2023”, (Antigoni Katsoulidou, Iro Skopa, Sofia Damianidou, Maria Nana, Dafni Dimitriadou, Elizabeta Baho, Anastasia Flountzi, Grigoris Spanakos, Ioanna Spiliopoulou). Στην εργασία αναφέρθηκαν τα επιδημιολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά 50 ασθενών, που διεγνώσθησαν με Real-time PCR, θετικοί για τον ιό monkey pox (MPOX). Όλοι ήταν άνδρες και στην πλειοψηφία τους νέοι ενήλικες, ενώ διαπιστώθηκε ότι τα πρώτα κρούσματα της επιδημίας ήταν εισαγόμενα, καθώς οι συγκεκριμένοι ασθενείς ήταν είτε τουρίστες στην χώρα μας ή ελληνικής εθνικότητας, με ιστορικό ταξιδιού στο εξωτερικό κατά την διάρκεια της επώασης του ιού. Στη συνέχεια της επιδημίας, τα κρούσματα αφορούσαν κυρίως περιστατικά εγχώριας μετάδοσης στην κοινότητα, με τα τελευταία περιστατικά να ανιχνεύονται τον Απρίλιο του 2023. Στο πλαίσιο του συμποσίου και υπό το πρίσμα της πρόσφατης ανακήρυξης από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) της τρέχουσας επιδημίας στην Αφρική από τον νέο κλάδο Ιb του MPΟX, ως έκτακτη ανάγκη διεθνούς ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία, έγινε ανταλλαγή απόψεων αναφορικά με την έγκαιρη ανίχνευση του νέου αυτού κλάδου, ο οποίος θεωρείται πιο μεταδοτικός, αλλά και για στρατηγικές αλληλούχησης του πλήρους γονιδιώματος του κλάδου Ιb του MPΟX.
Η Παγκόσμια Ημέρα Πολιομυελίτιδας μας υπενθυμίζει τις προσπάθειες που γίνονται παγκοσμίως για την εξάλειψη του ιού της πολιομυελίτιδας. Η πολιομυελίτιδα είναι μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια που προκαλείται από τον ιό της πολιομυελίτιδας, τον οποίο η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας (World Health Assembly) δεσμεύτηκε να εξαλείψει το 1988. Η Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), επομένως και η Ελλάδα, κηρύχθηκε ελεύθερη από πολιομυελίτιδα το 2002, και παραμένει ως έχει μέχρι σήμερα.
Κάθε χρόνο, στις 24 Οκτωβρίου, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα κατά της πολιομυελίτιδας, για να τονίσουμε τη σημασία του εμβολιασμού για την προστασία κάθε παιδιού, κάθε ανθρώπου, από αυτή την καταστροφική ασθένεια, και ταυτόχρονα να γιορτάσουμε με τους πολυάριθμους γονείς, επαγγελματίες υγείας και εθελοντές, όλους αυτούς των οποίων η συμβολή καθιστά εφικτή την εκρίζωση της πολιομυελίτιδας.
Από το 1988, τα εμβόλια κατά της πολιομυελίτιδας έχουν οδηγήσει σε μείωση των κρουσμάτων κατά 99% και έχουν αποτρέψει περίπου 20 εκατομμύρια περιπτώσεις παράλυσης σε παιδιά. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα εμβολιασμού όλα τα παιδιά θα πρέπει να εμβολιάζονται έγκαιρα κατά του ιού της πολιομυελίτιδας με 4 δόσεις αδρανοποιημένου εμβολίου IPV, με την 4η δόση να χορηγείται στην ηλικία 4-6 ετών. Οι ενήλικες ημεδαποί θεωρείται ότι έχουν εμβολιαστεί κατά την παιδική ηλικία. Ωστόσο, οι επίνοσοι ενήλικες θα πρέπει να εμβολιάζονται με 3 δόσεις αδρανοποιημένου εμβολίου IPV.
Ο ιός της πολιομυελίτιδας προσβάλει πιο συχνά βρέφη και μικρά παιδιά. Η λοίμωξη είναι συνήθως ασυμπτωματική ή εκδηλώνεται με μη ειδικό εμπύρετο (>90% των περιπτώσεων). Ήπια νόσηση παρουσιάζεται στο 10% των λοιμώξεων με συμπτώματα που περιλαμβάνουν εμπύρετο, κακουχία, κεφαλαλγία, ναυτία και έμετο. Σε ποσοστό <1% η πολιομυελίτιδα εκδηλώνεται κλινικά ως οξεία χαλαρή παράλυση (ΟΧΠ). Η παράλυση είναι συνήθως ασύμμετρη, ολοκληρώνεται εντός 3-4 ημερών (οξεία) και παρουσιάζεται πιο συχνά σε μολυσμένους επίνοσους ενήλικες από ότι σε βρέφη και μικρά παιδιά. Συνήθως συνοδεύεται με εμπύρετο στην έναρξη, ενώ σπάνια (1% των λοιμώξεων) υπάρχει άσηπτη μηνιγγίτιδα.
Η υψηλής ποιότητας επιτήρηση της πολιομυελίτιδας γίνεται μέσω της επιτήρησης των περιστατικών ΟΧΠ σε όλα τα άτομα κάτω των 15 ετών ή σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας όταν υπάρχει υποψία πολιομυελίτιδας. Η επιτήρηση των περιστατικών ΟΧΠ γίνεται τόσο μέσω του Συστήματος Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων, όσο και ενεργητικά (ενεργητικό σύστημα επιτήρησης), μέσω της τηλεφωνικής επικοινωνίας του ΕΟΔΥ με Δίκτυο Ιατρών, σε εβδομαδιαία βάση, για δήλωση των περιστατικών. Όλα τα περιστατικά οξείας χαλαρής παράλυσης θα πρέπει να δηλώνονται άμεσα στον ΕΟΔΥ (Νοσήματα υποχρεωτικής δήλωσης, ΦΕΚ 1665/7-4-2022) και η επιτήρησή τους βρίσκεται υπό την αιγίδα του ΠΟΥ. Σε κάθε περιστατικό ΟΧΠ θα πρέπει να αποστέλλονται δύο δείγματα κοπράνων στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Εντεροϊών/Πολιοϊών – Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, με σκοπό την εξέτασή τους για τον πολιοϊό. Τα δείγματα κοπράνων πρέπει να λαμβάνονται μέσα σε διάστημα 14 ημερών από την έναρξη της παράλυσης και με διαφορά τουλάχιστον ενός 24ώρου το ένα από το άλλο. Τέλος, κάθε περιστατικό ΟΧΠ θα πρέπει να επανελέγχεται κλινικά 2-3 μήνες μετά την έναρξη της παράλυσης και να αποστέλλεται στον ΕΟΔΥ το 2ο Μέρος του Επιδημιολογικού Δελτίου Δήλωσης του περιστατικού.
Εκτός των παραπάνω, η υψηλής ποιότητας επιτήρηση της πολιομυελίτιδας επιτυγχάνεται μέσω της περιβαλλοντικής επιτήρησης του ιού, που αποσκοπεί στην πρώιμη ανίχνευση της επανεισαγωγής του άγριου πολιοϊού (WPV) ή της κυκλοφορίας του ιού πολιομυελίτιδας προερχόμενου από στέλεχος εμβολίου (VDPV) και την πρόληψη της διασποράς του. Η περιβαλλοντική επιτήρηση του πολιοϊού περιλαμβάνει την εργαστηριακή εξέταση δειγμάτων κοπράνων υγιών εθελοντών δοτών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για νόσηση (όπως πληθυσμοί με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, πχ αθίγγανοι και συχνά μετακινούμενοι πληθυσμοί, πχ μετανάστες, πρόσφυγες), καθώς και την εξέταση δειγμάτων λυμάτων από περιοχές διαμονής μεταναστών (Κέντρα Φιλοξενίας Προσφύγων/ Μεταναστών) και καταυλισμούς αθιγγάνων. Το 2024, για πρώτη φορά, η περιβαλλοντική επιτήρηση του ιού της πολιομυελίτιδας επεκτάθηκε και σε αστικά λύματα, με τη συνεργασία του Εθνικού Δικτύου Επιδημιολογίας Λυμάτων.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια σημειώθηκε αύξηση στην ανίχνευση του ιού της πολιομυελίτιδας προερχόμενου από στέλεχος εμβολίου (VDPV) σε περιβαλλοντικά δείγματα λυμάτων σε σύγκριση με προηγούμενα έτη (Poliomyelitis-situation-update-April-2023.pdf (europa.eu). Επιπλέον, κρούσματα παραλυτικής πολιομυελίτιδας (cVDPV2) αναφέρθηκαν στις ΗΠΑ (2022) και το Ισραήλ από γενετικά συνδεδεμένα στελέχη, όπως και θετικά περιβαλλοντικά δείγματα (λύματα). Πρόσφατα δηλώθηκε κρούσμα παραλυτικής πολιομυελίτιδας (VDPV) σε βρέφος στην εμπόλεμη περιοχή της Γάζας, ενώ είχαν προηγηθεί θετικά περιβαλλοντικά δείγματα (λύματα) για τον πολιοϊό. Θετικά αστικά λύματα (cVDPV2) για τον πολιοϊό βρέθηκαν το 2024 και στην Βαρκελόνη. Όλα τα παραπάνω, υπογραμμίζουν την ενδεχόμενη διεθνή εξάπλωση του ιού της πολιομυελίτιδας, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας.
Για να διασφαλιστεί ένα μέλλον χωρίς πολιομυελίτιδα για όλους, οι προσπάθειες θα πρέπει να συνεχιστούν με σκοπό τη διατήρηση της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού, την παροχή υψηλής ποιότητας επιτήρησης για την ανίχνευση ενδεχόμενης επανακυκλοφορίας του ιού και την ετοιμότητά μας σε περίπτωση επανεμφάνισης κρούσματος.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η πολιομυελίτιδα εξακολουθεί να αποτελεί νόσημα έκτακτης ανάγκης για τη Δημόσια Υγεία διεθνούς ενδιαφέροντος (public health emergency of international concern, PHElC, https://www.who.int/news/item/13-08-2024-statement-of-the-thirty-ninth-meeting-of-the-polio-ihr-emergencycommittee 13/08/2024). Οι προσπάθειες για την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας θα συνεχίζονται εντατικά, σε παγκόσμιο επίπεδο μέχρι όλες οι χώρες να χαρακτηριστούν ως ελεύθερες από πολιομυελίτιδα. Πλέον έχουμε την τεχνογνωσία ώστε να διασφαλίσουμε ότι κανένα παιδί, κανένας άνθρωπος, δε θα παραλύσει ξανά από πολιομυελίτιδα.
24 Οκτώβρη, Παγκόσμια Ημέρα Πολιομυελίτιδας
Μια μέρα Ένας στόχος Η εκρίζωση της Πολιομυελίτιδας
Πατήστε εδώ για να σας αποστέλλουμε το ενημερωτικό δελτίο στο email σας