Λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου – Περίοδος μετάδοσης 2024
Κρούσματα λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου εμφανίζονται σε πολλές χώρες παγκοσμίως, όπως και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, σε ετήσια βάση. Τα έτη 2010-2014 και 2017-2023 καταγράφηκαν κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε διάφορες περιοχές (και) της χώρας μας, κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, ενώ κυκλοφορία του ιού έχει καταγραφεί σε όλες τις Περιφέρειες. Αυτό υποδηλώνει ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει εγκατασταθεί και στη χώρα μας, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ως εκ τούτου, είναι πιθανή και αναμενόμενη η επανεμφάνιση περιστατικών στη χώρα μας και σε άλλες ευρωπαϊκές και γειτονικές χώρες, κατά την τρέχουσα περίοδο μετάδοσης 2024 (καθώς και σε επόμενες περιόδους), κατά την περίοδο κυκλοφορίας των κουνουπιών.
Καθώς η επιδημιολογία του ιού είναι σύνθετη και καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, οι περιοχές κυκλοφορίας του ιού και οι περιοχές εμφάνισης κρουσμάτων κατά την τρέχουσα περίοδο 2024 (και σε κάθε περίοδο μετάδοσης) δεν μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια. Ως εκ τούτου, ο Ε.Ο.Δ.Υ. συνιστά την τήρηση ατομικών μέτρων προστασίας από τα κουνούπια, σε όλη την επικράτεια, καθόλη την περίοδο κυκλοφορίας των κουνουπιών.
Συνοπτικά, τα κρούσματα λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου που διαγνώσθηκαν και δηλώθηκαν στη χώρα μας, τα τελευταία έτη (2010 – 2023), παρουσιάζονται στον Πίνακα που ακολουθεί.
Κρούσματα λοίμωξης από ιό του ΔΝ | Έτος | |||||||||||||
2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
Σύνολο κρουσμάτων | 262 | 100 | 161 | 86 | 15 | 0 | 0 | 48 | 3172 | 227 | 145 | 59 | 286 | 162 |
Με προσβολή του ΚΝΣ1 | 197 | 75 | 109 | 51 | 14 | 0 | 0 | 28 | 243 | 140 | 116 | 38 | 184 | 119 |
Χωρίς προσβολή του ΚΝΣ | 65 | 25 | 52 | 35 | 1 | 0 | 0 | 20 | 74 | 87 | 29 | 21 | 102 | 43 |
Αριθμός θανόντων | 35 | 9 | 18 | 11 | 6 | 0 | 0 | 5 | 513 | 35 | 23 | 8 | 33 | 23 |
Πίνακας. Αριθμός δηλωθέντων κρουσμάτων λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου (ΔΝ), με και χωρίς προσβολή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ), και αριθμός θανάτων σε ασθενείς με λοίμωξη από τον ιό, Ελλάδα, 2010 – 2023
Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Τα κουνούπια μολύνονται από μολυσμένα πτηνά (ορισμένα είδη κυρίως άγριων πτηνών), ενώ οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια.
Η πλειοψηφία των ατόμων που μολύνονται από τον ιό δεν αρρωσταίνουν καθόλου ή παρουσιάζουν μόνο ήπια νόσο, ενώ λίγα άτομα (<1% όσων μολύνονται) εμφανίζουν σοβαρή νόσο που προσβάλλει το νευρικό σύστημα (κυρίως εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα). Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά, καθώς και άτομα με ανοσοκαταστολή και χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, η έγκαιρη εφαρμογή κατάλληλων ολοκληρωμένων προγραμμάτων διαχείρισης κουνουπιών και η λήψη μέτρων ατομικής προστασίας από τα κουνούπια αποτελούν διεθνώς τα πλέον ενδεδειγμένα μέτρα για την πρόληψη και τον έλεγχο της νόσου.
Στο πλαίσιο αυτό, κρίνεται αναγκαία αφενός η εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας και αφετέρου η συνεχιζόμενη εγρήγορση των τοπικών και εθνικών αρχών.
Με στόχο την έγκαιρη εφαρμογή στοχευμένων μέτρων πρόληψης και απόκρισης, ο Ε.Ο.Δ.Υ., σε κάθε περίοδο μετάδοσης, διενεργεί ενισχυμένη επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, διερευνά άμεσα τα περιστατικά και βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία με τις αρμόδιες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές.
Στην ιστοσελίδα του Ε.Ο.Δ.Υ. υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες για την κλινική εικόνα και τον τρόπο μετάδοσης του ιού, για τα επιδημιολογικά δεδομένα της λοίμωξης κατά τις περιόδους μετάδοσης του ιού (ετήσιες εκθέσεις επιδημιολογικής επιτήρησης και εβδομαδιαίες εκθέσεις κατά την περίοδο μετάδοσης) και για τις δράσεις του Ε.Ο.Δ.Υ. για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου.
Προφυλαχθείτε από τα κουνούπια – Προφυλαχθείτε από τον ιό του Δυτικού Νείλου
Η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου (West Nile virus) είναι νόσημα που μεταδίδεται κυρίως από τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού και προσβάλλει ζώα (π.χ. πτηνά, άλογα) και τον άνθρωπο.
Οι άνθρωποι και άλλα θηλαστικά (π.χ. άλογα) θεωρούνται αδιέξοδοι ξενιστές, καθώς ο τίτλος του ιού στο αίμα τους, κατά τη διάρκεια της ιαιμίας, είναι χαμηλός και δεν επαρκεί για την περαιτέρω μόλυνση των κουνουπιών.
Το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στους 100 ασθενείς (<1%) εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο.
Στην ήπια μορφή της νόσου, τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε 3 έως 6 ημέρες (λιγότερο από μία εβδομάδα), χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα, αν και ορισμένα συμπτώματα (π.χ. υπερβολική κόπωση, κεφαλαλγία, μυαλγίες, διαταραχές συγκέντρωσης) μπορεί ενίοτε να παραμείνουν για εβδομάδες ή μήνες.
Στη σοβαρή μορφή της νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύμπτωμα (εγκεφαλίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση), τα συμπτώματα της οξείας φάσης μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες, ενώ μετά μπορεί να παραμείνουν μακροχρόνια υπολειπόμενα νευρολογικά ελλείμματα ή διαταραχές (π.χ. παραλύσεις, διαταραχές κινητικότητας, κεφαλαλγία, χρόνια κόπωση).
Σοβαρή νόσος μπορεί να συμβεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, ωστόσο η μεγάλη ηλικία (>50 ετών) είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για σοβαρή νόσο και θανατηφόρο κατάληξη. Επίσης, οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά σε άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα περνούν μόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά που χρειάζεται να νοσηλευθούν χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε μονάδα εντατικής θεραπείας για μηχανική αναπνευστική υποστήριξη κλπ).
Παρότι υπάρχουν κάποιες μεμονωμένες αναφορές για μετάδοση του ιού με αυτόν τον τρόπο, θεωρείται σπάνιος τρόπος μετάδοσης. Στις περιοχές που χαρακτηρίζονται «επηρεαζόμενες» από τον ιό σε κάθε περίοδο μετάδοσης (καταγραφή κρουσμάτων) λαμβάνονται άμεσα μέτρα για την ασφάλεια του αίματος.
Μπορείτε να αποφεύγετε τα τσιμπήματα των κουνουπιών και να μειώσετε τον πληθυσμό τους γύρω από το σπίτι. Τα ατομικά μέτρα προστασίας από τα κουνούπια πρέπει να τηρούνται αυστηρά από όλους, ενώ ιδιαίτερη συνέπεια στην τήρηση των ενδεικνυόμενων μέτρων προστασίας απαιτείται σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσο (π.χ. άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, άτομα με υποκείμενα νοσήματα).