Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τη Δημόσια Υγεία, καθώς μπορεί να έχουν μείζονες επιπτώσεις τόσο στην γενικότερη υγεία των ατόμων, όσο και στην αναπαραγωγική, σεξουαλική και ψυχική τους υγεία.
Περισσότερα από 30 διαφορετικά βακτήρια, ιοί και παράσιτα μεταδίδονται κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή (κολπική, πρωκτική ή στοματική επαφή), και μερικά μπορεί να μεταδοθούν είτε μέσω μολυσμένου αίματος και παραγώγων του, είτε από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της κύησης, της γέννησης ή του θηλασμού.
Στα συχνότερα ΣΜΝ περιλαμβάνονται η σύφιλη, η γονόρροια, οι χλαμυδιακές λοιμώξεις, οι λοιμώξεις από τριχομονάδες, ο έρπητας των γεννητικών οργάνων, οι ηπατίτιδες, οι λοιμώξεις από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και η HIV λοίμωξη.
Τα περισσότερα ΣΜΝ είναι ασυμπτωματικά ή εμφανίζουν ήπια συμπτωματολογία, κατά συνέπεια το άτομο που έχει μολυνθεί δεν το γνωρίζει, αλλά μεταδίδει το νόσημα.
Κύριος στόχος της Δημόσιας Υγείας είναι ο έλεγχος της διασποράς και η πρόληψη της μετάδοσης των ΣΜΝ.
Ο έλεγχος της διασποράς προϋποθέτει τροποποίηση συμπεριφοράς, αντιλήψεων, συνηθειών και πρακτικών που μπορεί να επιτευχθούν μέσω προγραμμάτων ενημέρωσης, παρέμβασης και προαγωγής υγείας, με συμβουλευτική για τις συμπεριφορές υψηλού κινδύνου και την αναγκαιότητα υιοθέτησης ασφαλέστερων πρακτικών (συστηματική χρήση προφυλακτικού).
Ο συχνός προσυμπτωματικός έλεγχος οδηγεί στην πρώιμη διάγνωση και σε συνδυασμό με την κατάλληλη θεραπεία των ασθενών και των σεξουαλικών τους συντρόφων, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο τόσο στην ατομική υγεία των ασθενών όσο και στην πρόληψη, εμποδίζοντας την περαιτέρω μετάδοση των λοιμώξεων.
Στόχος της Δημόσιας Υγείας είναι η υποστήριξη των συστημάτων που αφορούν την επιδημιολογική επιτήρηση, την πρόληψη, το διαγνωστικό έλεγχο αλλά και τη θεραπεία και φροντίδα των ασθενών. Η διάγνωση και η θεραπεία των ασθενών με σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, πέρα από τη σημασία που έχει για την ατομική υγεία, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη εμποδίζοντας την περαιτέρω μετάδοση των λοιμώξεων.
Η επιδημιολογική επιτήρηση των ΣΜΝ (χλαμυδιακές λοιμώξεις, σύφιλη και γονόρροια) υλοποιείται μέσω του Συστήματος Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων και μέσω του Συστήματος Ανασκόπησης Εργαστηριακής Διάγνωσης που αποτελεί πρωτοβουλία του Τμήματος ΣΜΝ. Η δήλωση των νοσημάτων αυτών είναι υποχρεωτική βάσει νομοθεσίας (Αριθμ. Δ1α/Γ.Π. οικ. 16711, τεύχος Β’ Αρ. Φύλλου 1665/07-04-2022) καθώς συμπεριλαμβάνονται στον επικαιροποιημένο κατάλογο των υποχρεωτικώς δηλούμενων νοσημάτων του 2022.
Τα Ατομικά Δελτία Δήλωσης συμπληρώνονται από τους θεράποντες ιατρούς και περιλαμβάνουν δημογραφικά στοιχεία, κλινικές πληροφορίες και εργαστηριακά ευρήματα. Ακολούθως αποστέλλονται στο Τμήμα ΣΜΝ εντός εβδομάδας από τη διάγνωση. Τα δεδομένα συλλέγονται από ιατρούς, εργαστήρια και νοσοκομεία του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Μέσω του συστήματος αυτού παρέχονται πληροφορίες για την επιδημιολογική εικόνα των νοσημάτων στη χώρα μας.
Αντίστοιχα, τα Δελτία Ανασκόπησης Εργαστηριακής Διάγνωσης συμπληρώνονται από εργαστηριακούς ιατρούς, περιέχουν συγκεντρωτικά στοιχεία και αποστέλλονται σε ετήσια βάση. Τα δελτία αυτά εξυπηρετούν την χαρτογράφηση των μεθόδων εργαστηριακής διάγνωσης των υπό επιτήρηση ΣΜΝ και συμβάλλουν στην ανάδειξη των δυνατοτήτων των εργαστηρίων για ανίχνευση και επιβεβαίωση κρουσμάτων. Παράλληλα, αναδεικνύουν την τάση που παρατηρείται στα ΣΜΝ για προληπτικό και διαγνωστικό έλεγχο.
Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης ΣΜΝ 2023
Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης ΣΜΝ 2022
Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης ΣΜΝ 2021
Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης ΣΜΝ 2020
Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης ΣΜΝ 2019
Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης ΣΜΝ 2018