ΚΕΕΛΠΝΟ

Τυφοειδής Πυρετός / Παράτυφος

Γενικές Πληροφορίες

Ο λοιμογόνος παράγοντας του τυφοειδούς πυρετού είναι ένα Gram(-) βακτήριο της οικογένειας των εντεροβακτηριοειδών. Πρόκειται για το βακτήριο Salmonella enterica (είδος) enterica (υποείδος) Typhi (ορότυπος). Έχουν περιγραφεί 107 διαφορετικοί λυσίτυποι του παραπάνω βακτηρίου με βάση την ευαισθησία τους στους βακτηριοφάγους. Για τον παρατυφοειδή πυρετό υπεύθυνος αιτιολογικός παράγοντας είναι η Salmonella enterica (είδος) enterica (υποείδος) Paratyphi (ορότυπος) που έχει τρεις ορότυπους: A, B και C. Οι ορότυποι της σαλμονέλλας καθορίζονται από το σωματικό αντιγόνο Ο (λιποπολυσακχαρίτης του κυτταρικού τοιχώματος), από το βλεφαριδικό αντιγόνο Η (αντιγόνο πρωτεϊνικής σύστασης) και από το αντιγόνο κάψας Vi (αντιγόνο του ελύτρου πολυσακχαριδικής φύσης) (σύμφωνα με το σχήμα Kaufmann-White).

Ορισμός

Ορισμοί κρούσματος

Ορισμοί κρούσματος για υποχρεωτική δήλωση νοσημάτων

Πληροφορίες για:

Κοινό

Επαγγελματίες

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Δελτίο Δήλωσης

Στατιστικά Δεδομένα

Χρήσιμες Πληροφορίες

Ερωτήσεις & Απαντήσεις

Ο τυφοειδής πυρετός είναι μια δυνητικά σοβαρή ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο Salmonella Typhi. Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα τύφου στην Ελλάδα είναι λίγα. Στις ανεπτυγμένες χώρες τα περισσότερα κρούσματα σχετίζονται με ταξίδι σε περιοχές όπου ενδημεί το βακτήριο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πρόκειται για συχνό νόσημα στον αναπτυσσόμενο κόσμο και κάθε χρόνο καταγράφονται 22 εκατομμύρια κρούσματα. Η μεγαλύτερη επίπτωση του νοσήματος σημειώνεται στη νοτιοανατολική Ασία, στην Ινδία, στην υποσαχάρια περιοχή της Αφρικής και στη λατινική Αμερική. Η μόλυνση με το μικρόβιο μπορεί να προληφθεί αλλά και να αντιμετωπιστεί με τη χορήγηση αντιβιοτικών.

Άτομα με τυφοειδή πυρετό συνήθως παρουσιάζουν εμμένοντα υψηλό πυρετό, αδυναμία, κοιλιακό άλγος, πονοκεφάλους και απώλεια όρεξης. Σε μερικές περιπτώσεις, παρουσιάζεται εξάνθημα με τη μορφή επίπεδων, ροζ στιγμάτων. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης του τυφοειδούς πυρετού γίνεται με καλλιέργεια κοπράνων ή αίματος.

Η Salmonella Typhi ζει μόνο στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι άνθρωποι που νοσούν φέρουν το βακτήριο στο αίμα και στο γαστρεντερικό σωλήνα. Επιπρόσθετα, ένα μικρό ποσοστό ασθενών, παραμένουν φορείς του μικροβίου μετά την ανάρρωσή τους. Τόσο οι φορείς όσο και τα νοσούντα άτομα αποβάλλουν το βακτήριο στα κόπρανα.

Η μετάδοση του τυφοειδούς πυρετού γίνεται με την κατανάλωση τροφίμου ή ποτού το οποίο χειρίστηκε φορέας του νοσήματος ή με την κατανάλωση νερού μολυσμένου με λύματα. Για αυτό το λόγο, ο τυφοειδής πυρετός είναι συχνότερος σε περιοχές όπου το πλύσιμο των χεριών δεν είναι κοινή πρακτική υγιεινής ή το νερό είναι περισσότερο πιθανό να έρθει σε επαφή με λύματα.

Τα κυριότερα προληπτικά μέτρα είναι:
  1. η αποφυγή ωμών και ατελώς μαγειρεμένων τροφίμων και ποτών και
  2. ο εμβολιασμός έναντι του μικροβίου, ο οποίος όμως δεν είναι απόλυτα αποτελεσματικός
Η προσεκτική επιλογή των τροφίμων και των ποτών που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού είναι πολύ σημαντική. Η αποφυγή κατανάλωσης ωμών ή ατελώς μαγειρεμένων τροφίμων μπορεί να προστατεύσει άλλωστε από μια πληθώρα άλλων νοσημάτων, όπως η ηπατίτιδα Α, η χολέρα και η δυσεντερία. Ορισμένες γενικές οδηγίες για τους ταξιδιώτες είναι οι εξής:
  • Κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού ή νερού που πρώτα έχει βραστεί και διατηρηθεί στο σημείο βρασμού για 1 τουλάχιστον λεπτό. Το εμφιαλωμένο αεριούχο νερό είναι πιο ασφαλές από το εμφιαλωμένο μη αεριούχο νερό.
  • Κατανάλωση ποτών χωρίς πάγο, εκτός αν ο πάγος προέρχεται από ψύξη βρασμένου ή εμφιαλωμένου νερού. Αποφυγή κατανάλωσης γρανιτών και πάγου με χρώμα που μπορεί να έχουν παραχθεί με τη χρήση μολυσμένου νερού.
  • Κατανάλωση φαγητών που έχουν μαγειρευτεί καλά και που είναι ακόμα ζεστά και αχνίζουν.
  • Αποφυγή κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών που δεν ξεφλουδίζονται. Λαχανικά όπως το μαρούλι μολύνονται εύκολα και είναι δύσκολο να πλυθούν επαρκώς.
  • Στην περίπτωση κατανάλωσης λαχανικών και φρούτων που ξεφλουδίζονται, το ξεφλούδισμα πρέπει να γίνεται από το ίδιο το άτομο (αφού πρώτα πλύνει τα χέρια του με σαπούνι). Οι φλούδες δεν πρέπει να καταναλώνονται.
  • Αποφυγή κατανάλωσης φαγητών και ποτών από πλανόδιους πωλητές.

Οι ταξιδιώτες προς χώρες όπου ο τυφοειδής πυρετός ενδημεί, θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους σχετικά με τον εμβολιασμό. Το σχήμα εμβολιαστικής κάλυψης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν την αναχώρησή τους για να είναι αποτελεσματικό.

Στην περίπτωση που κάποιος πιστεύει ότι πάσχει από τυφοειδή πυρετό, θα πρέπει να επισκεφθεί γιατρό άμεσα. Αν βρίσκεται εκτός Ελλάδας, μπορεί να συμβουλευτεί το προξενείο ή την πρεσβεία της Ελλάδας στη χώρα που βρίσκεται. Πιθανότατα θα συσταθεί η λήψη αντιμικροβιακής αγωγής. Τα αποτελέσματα της θεραπείας εμφανίζονται 2-3 μέρες μετά την έναρξή της, ενώ συνήθως η πορεία των ασθενών είναι καλή. Αντίθετα, άτομα με τυφοειδή πυρετό που δεν λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή με αντιβιοτικά, μπορεί να έχουν πυρετό για εβδομάδες ή μήνες, ενώ το 10% αυτών μπορεί να καταλήξουν λόγω των επιπλοκών της νόσου.

Όταν τα συμπτώματα εξαφανιστούν μπορεί κανείς να παραμείνει φορέας του μικροβίου και να το μεταδώσει σε άλλα άτομα. Ειδικά για χειριστή τροφίμων/ ποτών, η επιστροφή στον εργασιακό χώρο πρέπει να γίνει αφού ο γιατρός πιστοποιήσει ότι δεν είναι πλέον φορέας του μικροβίου. Στην περίπτωση που ληφθεί αγωγή για τον τυφοειδή πυρετό, είναι σημαντικό να τηρηθούν τα εξής:
  • να συνεχιστεί η αγωγή για όσο διάστημα έχει υποδειχθεί
  • να πλένονται τα χέρια με νερό και σαπούνι μετά τη χρήση της τουαλέτας και να μην παρασκευάζεται φαγητό για άλλους ανθρώπους
  • να γίνεται σειρά καλλιεργειών κοπράνων για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο φορείας του μικροβίου