Σύστημα Παρατηρητών Νοσηρότητας (Sentinel)

Γενικές πληροφορίες

Μέσω του Συστήματος Παρατηρητών Νοσηρότητας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Σύστημα Sentinel ΠΦΥ) επιτηρούνται νοσήματα με ευρύτερη σημασία για τη δημόσια υγεία, τα οποία παρουσιάζουν σχετικά αυξημένη συχνότητα, δεν απαιτούν άμεση παρέμβαση δημόσιας υγείας σε εξατομικευμένη βάση (έτσι δεν ενδείκνυται η ένταξή τους στην κατηγορία των νοσημάτων υποχρεωτικής δήλωσης) και κατά κανόνα έχουν ήπια κλινική εικόνα (που δεν απαιτεί νοσηλεία σε νοσοκομείο).

Το σύστημα επιτήρησης Sentinel ΠΦΥ, που λειτουργεί αδιάλειπτα από το 2003, συλλέγει επί του παρόντος επιδημιολογική πληροφορία για δύο συχνά απαντώμενα κλινικά σύνδρομα στην κοινότητα, τη γριπώδη συνδρομή και τη γαστρεντερίτιδα. Στο δίκτυο συμμετέχουν εθελοντικά ιατροί ειδικότητας γενικής ιατρικής, παθολογίας και παιδιατρικής που παρέχουν υπηρεσίες είτε σε δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) της χώρας, είτε ιδιωτικά.

Μέσω του δικτύου καθίσταται εφικτή η μελέτη της εποχικότητας που εμφανίζουν τα κλινικά αυτά σύνδρομα, ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται η ανίχνευση επιδημικών εξάρσεων στην κοινότητα. Τα δεδομένα από τα συστήματα επιτήρησης sentinel αξιοποιούνται διεθνώς για τη λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση της εποχικής γρίπης, π.χ. έκδοση οδηγιών για τον αντιγριπικό εμβολιασμό, σύσταση για την έναρξη εμπειρικής αντιϊικής αγωγής κατά την περίοδο αυξημένης κυκλοφορίας του ιού στην κοινότητα κ.ά.. Επιπλέον, η λειτουργία συστημάτων sentinel συστήνεται προς όλες τις χώρες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, καθώς τα συστήματα αυτά μπορούν να συμβάλουν στην έγκαιρη προειδοποίηση για ενδεχόμενη πανδημία γρίπης.

Συνολικότερα, πέραν της διαχείρισης του νοσήματος της γρίπης, η επιτήρηση της γριπώδους συνδρομής αποσκοπεί στο να ενσωματώσει την επιτήρηση του συνόλου των λοιμώξεων του αναπνευστικού, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης από τον ιό SARS-CoV-2 (integrated respiratory surveillance), σηματοδοτώντας και την επόμενη φάση στην επιτήρηση της πανδημίας COVID-19.

Η επιτήρηση της γριπώδους συνδρομής συμπληρώνεται από την εργαστηριακή συνιστώσα του συστήματος sentinel, στο πλαίσιο της οποίας λαμβάνονται ρινοφαρυγγικά δείγματα από ασθενείς με γριπώδη συνδρομή από ένα υποσύνολο των ιατρών δημόσιων δομών ΠΦΥ που μετέχουν στο δίκτυο. Τα δείγματα αναλύονται μοριακά για την ανίχνευση ιών γρίπης, SARS-CoV-2 και RSV. Τα θετικά για SARS-CoV-2 δείγματα αναλύονται περαιτέρω γονιδιωματικά από το Δίκτυο Εργαστηρίων Γονιδιωματικής Επιτήρησης του ΕΟΔΥ για την ανίχνευση παραλλαγμένων στελεχών. Τα θετικά για δείγματα γρίπη αποστέλλονται στα Κέντρα Αναφοράς Γρίπης για τυπο/υποτυποποίηση, ενώ ένα υποσύνολό τους αναλύεται περαιτέρω για προσδιορισμό των φυλογενετικών και αντιγονικών χαρακτηριστικών των κυκλοφορούντων ιών, καθώς και για έλεγχο αντοχής στα αντι-ιϊκά φάρμακα.

Τα αποτελέσματα της επιτήρησης της γριπώδους συνδρομής μέσω του συστήματος Sentinel ΠΦΥ συνοψίζονται στις Εβδομαδιαίες Εκθέσεις Επιδημιολογικής Επιτήρησης Αναπνευστικών Λοιμώξεων του ΕΟΔΥ.

ΚΛΙΝΙΚΟ ΣΚΕΛΟΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ SENTINEL ΠΦΥ

Δελτία δήλωσης Sentinel ΠΦΥ (Η δήλωση γίνεται μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, στην οποία υπάρχουν ψηφιοποιημένα τα έντυπα δελτία δήλωσης)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΣΚΕΛΟΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ SENTINEL ΠΦΥ

Δίκτυο Ιδιωτών Ιατρών Συστήματος Sentinel

Οδηγίες για ιδιώτες ιατρούς που επιθυμούν την ένταξή τους στο δίκτυο

Οι ιδιώτες ιατροί ειδικότητας παθολογίας, παιδιατρικής ή γενικής ιατρικής που επιθυμούν ένταξη στο κλινικό σκέλος επιτήρησης του συστήματος Sentinel ΠΦΥ μπορούν να συμπληρώσουν τη 

Φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο Δίκτυο Παρατηρητών Νοσηρότητας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Δίκτυο Sentinel) του ΕΟΔΥ 

και να την αποστείλουν με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην ηλεκτρονική διεύθυνση sentinel@eody.gov.gr.

Στο πλαίσιο της λειτουργίας του δικτύου, οι ιδιώτες ιατροί που συμμετέχουν, δηλώνουν σε εβδομαδιαία βάση σε διαδικτυακή πλατφόρμα του ΕΟΔΥ τον αριθμό των περιστατικών που πληρούν τον ορισμό κρούσματος της γριπώδους συνδρομής και της γαστρεντερίτιδας ανά ηλικιακή ομάδα (0-4 ετών, 5-14 ετών, 15-64 ετών, άνω των 65 ετών). Επιπλέον, καταγράφουν τον αριθμό των επισκέψεων ανεξαρτήτως αιτίας προσέλευσης ανά ηλικιακή ομάδα (χρησιμεύει ως παρονομαστής για τον υπολογισμό της αναλογικής νοσηρότητας των συνδρόμων ενδιαφέροντος). Τα δεδομένα είναι αριθμητικά συγκεντρωτικά και δεν απαιτούνται προσωπικά δεδομένα ασθενών, συλλέγονται δε αποκλειστικά για σκοπούς επιδημιολογικής επιτήρησης και δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για κανέναν άλλο σκοπό. Τα δε προσωπικά στοιχεία των δηλούντων ιατρών είναι εμπιστευτικά και δεν γνωστοποιούνται σε τρίτους φορείς. Η διαδικασία δήλωσης είναι ιδιαίτερα απλή και απαιτεί ελάχιστο χρόνο από την πλευρά των ιατρών-παρατηρητών του δικτύου.

Η επεξεργασία και ανάλυση της συλλεγόμενης πληροφορίας γίνεται σε εβδομαδιαία βάση από τον ΕΟΔΥ, ο οποίος παράγει εκθέσεις με τα αποτελέσματα της ανάλυσης. Παράλληλα, η επιδημιολογική πληροφορία αποστέλλεται στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων, που έχει τη συνολική εικόνα των επιτηρούμενων συνδρόμων για την ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης.

Πέραν του βασικού στόχου της επιδημιολογικής επιτήρησης, το σύστημα Sentinel αποσκοπεί γενικότερα στη δικτύωση (networking) των ιατρών ΠΦY, επιτρέποντας τη διατήρηση επαφής με συναδέλφους από όλη την Ελλάδα, και στην καλλιέργεια εν γένει κουλτούρας επικοινωνίας και διάχυσης της επιστημονικής γνώσης. Τελικός στόχος είναι η δημιουργία μίας «δεξαμενής» ιατρών ΠΦΥ που θα μπορούν να λειτουργούν ως παρατηρητές της νοσηρότητας στην κοινότητα και ως υπέρμαχοι και υποστηρικτές της στρατηγικής δημόσιας υγείας που χαράσσεται σε εθνικό επίπεδο (π.χ. εμβολιαστική στρατηγική), προάγοντας την εφαρμογή της στον πληθυσμό.

Οι συμμετέχοντες στο δίκτυο ιατροί λαμβάνουν επίσημη βεβαίωση συμμετοχής από τον ΕΟΔΥ, ενώ θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ημερίδες και εκπαιδευτικές δραστηριότητες που οργανώνει ο Οργανισμός και να λαμβάνουν ενημερωτικό υλικό για θέματα που εμπίπτουν στη σφαίρα των ενδιαφερόντων τους, στο πλαίσιο της δραστηριοποίησής τους στην ΠΦΥ.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 5212366

Σχετικοί σύνδεσμοι