ΚΕΕΛΠΝΟ

Σύστημα Παρατηρητών Νοσηρότητας (Sentinel)

Μέσω του συστήματος παρατηρητών νοσηρότητας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (Sentinel), επιτηρούνται νοσήματα με ευρύτερη σημασία για τη δημόσια υγεία τα οποία παρουσιάζουν σχετικά αυξημένη συχνότητα, δεν απαιτούν άμεση παρέμβαση δημόσιας υγείας (έτσι δεν ενδείκνυται η ένταξή τους στην κατηγορία των νοσημάτων υποχρεωτικής δήλωσης) και κατά κανόνα έχουν ήπια κλινική εικόνα (και έτσι συνήθως δεν χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο).

Τα νοσήματα που επιτηρούνται είναι τα εξής:

• Λοίμωξη αναπνευστικού συστήματος με πυρετό
• Γριπώδης συνδρομή
• Γαστρεντερίτιδα
• Ανεμευλογιά
• Κοκκύτης
• Ιλαρά
• Ερυθρά
• Παρωτίτιδα

Στο σύστημα συμμετέχουν εθελοντικά ιδιώτες ιατροί με ειδικότητα παθολόγου, παιδιάτρου ή γενικού ιατρού από όλες τις γεωγραφικές περιοχές της χώρας οι οποίοι δηλώνουν τα επιτηρούμενα νοσήματα σε εβδομαδιαία βάση. Συμπληρωματικά με το δίκτυο ιδιωτών ιατρών, λειτουργεί αντίστοιχο δίκτυο ιατρών Κέντρων Υγείας και ιατρών του ΙΚΑ. Το τελευταίο ασχολείται μόνο με την επιτήρηση της γρίπης.

Τα στοιχεία καταχωρούνται και αναλύονται και τα αποτελέσματα καταγράφονται στη συνοπτική εβδομαδιαία ανάλυση του συστήματος παρατηρητών νοσηρότητας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Επιτήρηση της γριπώδους συνδρομής μέσα από το σύστημα παρατηρητών νοσηρότητας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (Sentinel)

Το Σύστημα Παρατηρητών Νοσηρότητας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας συντονίζεται από το Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης του ΕΟΔΥ με τη συνεργασία του Τομέα Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και αποτελείται από τρία δίκτυα:

• το Δίκτυο ιδι­ωτών ιατρών
• το Δίκτυο ιατρών Μονάδων Υγείας ΙΚΑ
• το Δίκτυο ιατρών Κέντρων Υγείας – Περιφερειακών Ιατρείων

Το σύστημα στηρίζεται όπως προαναφέρθηκε στην εθελοντική συμμετοχή των ιατρών και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1999. Στη διάρκεια της περι­όδου γρίπης 2010- 2011, συνολικά συμμετείχαν στο σύστημα 240 ιατροί. Ειδικότερα, στο πρώτο δίκτυο συμμετείχαν 87 ιδιώτες ιατροί, στο δεύτερο 47 ιατροί Μονάδων Υγείας ΙΚΑ και στο τρίτο 106 ιατροί Κέντρων Υγείας και Περιφερειακών Ιατρείων. Μέσω του συστήματος αυτού γίνεται η επιδημιολογική επιτήρηση των προαναφερθέντων νοσημάτων με ευρεία σημασία για τη Δημόσια Υγεία.

Σκοποί του συστήματος είναι:

• η παρακολούθηση της διαχρονικής εξέλιξης της συχνότητας των υπό επιτήρηση νοσημάτων στην Ελλάδα
• η σύγκριση νοσηρότητας μεταξύ γεωγραφικών διαμερισμάτων της χώρας
• η έγκαιρη ανίχνευση επιδημιών.

Στο διάγραμμα 1 φαίνεται η αναλογία επισκέψεων σε ιατρό για γριπώδη συνδρομή από το 2004 μέχρι σήμερα. Παρατηρείται ότι με εξαίρεση την πανδημική περίοδο (2009-2010), η πρώτη μεταπανδημική περίοδος γρίπης είναι η μοναδική χρονιά που η αναλογία επισκέψεων υπερέβη σημαντικά τις 70/1000 επισκέψεις.

Στο διάγραμμα 2 φαίνεται η αναλογία επισκέψεων σε ιατρό για γριπώδη συνδρομή στη διάρκεια της πανδημικής και της πρώτης μεταπανδημικής περιόδου. Παρατηρούμε ότι την περίοδο 2010- 2011, το επιδημικό κύμα εμφανίστηκε την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου (27 Δεκεμβρίου 2010– 2 Ιανουαρίου 2011). Η δραστηριότητα της γρίπης κορυφώθηκε την εβδομάδα 5/2011 (31 Ιανουαρίου– 6 Φεβρουαρίου 2011), κατά την οποία η αναλογία επισκέψεων, που αφορού­σαν γριπώδη συνδρομή, έφτασε τις 77/ 1000 επισκέψεις. Τις επόμενες εβδομάδες καταγράφηκε σταδιακή μείωση της δραστηριότητας της γρίπης στην κοινότητα έως την εβδομάδα 13, κατά την οποία η δραστηριότητα της νόσου έφτασε σε “εκτός εποχής γρίπης” επίπεδα.